Bundan aylar ve aylar önce, altı-üstü beş ay önce, 27 Ağustos 2013'de, AA'nın Finans Masası'na "konuk" olan anlı-şanlı, özerk ve bağımsız bir "devlet" kurumu, T.C. Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı "masaya yumruğunu vurdu"! "Dolar yıl sonunda 1,92 ve altında olursa şaşırmayın" dedi.
Bunu demekle kalmadı, "Bundan sonra en ufak bir sapma göstermezsek ve faiz tarafında çok sağlam durursak bugün gördüğümüz dövizdeki yükselişin birkaç gün bile sürmeyeceğini" de söyledi. Ve şöyle devam etti:
"Dövize karşı bilanço silahını kullanacağız. Satılabilir döviz rezervi 40 milyar dolar. TCMB'nin net rezervi bitmez. Döviz kuruna defansif olarak oynaklığı azaltmak için müdahale ederiz. Ofansif olarak ise dövizi değer kazandırıcı yönde müdahale edebiliriz. Ofansif olarak müdahalenin bütün altyapısı hazır. Biz bu dövizin belini kırarız. Bana inanın ve kazanın.
Şaşırtmayı bundan sonra döviz tarafında yapacağız. Döviz kurları ile ilgili TL'ye değer kazandırıcı sürpriz manevralarla... Savunmaya çalışmayacağız, hücuma geçiyoruz. TL'nin değerini tek silahla (döviz müdahale silahı) aslanlar gibi koruyacağız. Faiz silahını hiç kullanmayacağız.
Analistlere sesleniyorum, faiz artırım beklentisine girmeyin. Sabit faiz beklentisine girin."
Erdem Başçı bunları söylerken (27 Ağustos), dolar 1,998 TL olurken, euro 2,672 TL seviyesine yükseldi. 2013 Ocak ayına göre dolar %11,9, euro %13,4 oranında arttı.
Erdem Başçı konuşur konuşmaz, dolar
2 TL'yi aşarak 2,026 TL'ye yükselirken, euro 2,704 TL'ye yükseldi. Yıl sonuna gelindiğinde "dövizin beli" sapasağlam yerinde dururken, Başçı'nın yıl sonu için öne sürdüğü 1,92 TL'lik dolar kuru çoktan unutulmuştu.
31 Aralıkta dolar kuru 2,138 TL olurken, euro 2,942 TL'ye yükseldi. Böylece TL, dolar karşısında değer kaybı %19,7 olurken, euro karşısında %24,8 değer yitirdi.
|
Euro/TL
|
Dolar/TL
|
2 Ocak 2013
|
2,3565
|
1,7862
|
1 Şubat 2013
|
2,3902
|
1,7633
|
1 Mart 2013
|
2,3603
|
1,7988
|
1 Nisan 2013
|
2,3230
|
1,8120
|
2 Mayıs 2013
|
2,3528
|
1,7995
|
3 Haziran 2013
|
2,4542
|
1,8876
|
1 Temmuz 2013
|
2,5183
|
1,9282
|
1 Ağustos 2013
|
2,5654
|
1,9343
|
2 Eylül 2013
|
2,6978
|
2,0348
|
1 Ekim 2013
|
2,7552
|
2,0402
|
1 Kasım 2013
|
2,7249
|
1,9930
|
2 Aralık 2013
|
2,7504
|
2,0211
|
Ocak 2014'ün son günlerine gelindiğinde, dolar 2,2 TL seviyesini geçti ve 28 Ocak günü "tarihi rekor" kırarak 2,347 TL düzeyine yükseldi. "Faiz silahını hiç kullanmayacağız" diye kükreyen Erdem Başçı,
Yeni Şafak'ın "Dik dur, artırma" manşetine rağmen "faiz silahını" kullanmak zorunda kaldı. T.C. Merkez Bankası, 29 Ocak gece yarısı (24:00) "agrasif" bir biçimde "faiz silahını" ateşledi. Gecelik faiz oranını %7,75'den %12'ye ve "politika faizi"ni %4,5'tan %10'a yükseltti. Böylece Gezi Direnişi'yle birlikte tedavüle sürülmüş olan "faiz lobisi" "hayaldi, gerçek oldu"!
Ama dövizin "beli" kırılamadı. Faiz artışıyla 8 kuruş düşen dolar bir kez daha "baş" kaldırdı ve 2,283 seviyelerine yüksedi. Sonuçta, 31 Ocak 2013-2014 arasında TL, dolar karşısında %29,2, euro karşısında %29,8 değer yitirdi. Bir diğer ifadeyle, TL, dolar ve euro karşısında %30 devalüe edilmiş oldu.
20 Ocak 2014
|
3,0077
|
2,2124
|
21 Ocak 2014
|
3,0392
|
2,2425
|
22 Ocak 2014
|
3,0385
|
2,2455
|
23 Ocak 2014
|
3,0612
|
2,2591
|
24 Ocak 2014
|
3,1053
|
2,2782
|
27 Ocak 2014
|
3,1751
|
2,3184
|
28 Ocak 2014
|
3,2110
|
2,3470
|
29 Ocak 2014
|
3,0990
|
2,2699
|
30 Ocak 2014
|
3,0417
|
2,2274
|
31 Ocak 2014
|
3,1058
|
2,2837
|
Tüm bu süreçten geriye, "faiz lobisi" söylemi ile
Yeni Şafak'ın manşetleri kaldı.
Konuyla bağlantılı yazılar:
***
Ekonomi-Politik Nedir? Ekonomik Tahliller Ne İşe Yarar? [Kasım-Aralık 2012 - 130. Sayı]
***
ABD, FED, Q1, Q2, Q3... [Kasım-Aralık 2012 - 130. Sayı]
***
Altın Oyunu [Kasım-Aralık 2012 - 130. Sayı]
***
Tüketicinin Tüketimi [Kasım-Aralık 2012 - 130. Sayı]
***
Büyüyen Üretimin Küçülen Ekonomisi [Eylül-Ekim 2012 - 129. Sayı]
***
İç Talep Daralınca... Fi-Yapı’nın İflası [Eylül-Ekim 2012 - 129. Sayı]
***
Dünya Borç Krizinin Arifesi mi? [Temmuz-Ağustos 2011 - 122. Sayı]
***
Ekonomide “Hissedilen Hava Sıcaklığı” [Temmuz-Ağustos 2011 - 122. Sayı]
***
Ekonomik Krizin Ayak Sesleri mi? [Mayıs-Haziran 2011 - 121. Sayı]
***
Ekonomide Komplo Korkusu (Sıcak Para Operasyonu) [Ocak-Şubat 2011 - 119. Sayı]
***
Duble Yol ve Kapalı Üretim Birimlerinin Kapitalizme Açılması [Ocak-Şubat 2011 - 119. Sayı]
***
“Yaşamınızdaki Dünya Bankası” [Eylül-Ekim 2010 - 117. Sayı]
***
Komşunun Krizi [Mart-Nisan 2010 - 114. Sayı]
***
Ekonomik Krizi Neden Hissetmiyoruz? [Ocak-Şubat 2009 - 107. Sayı]
***
Aşırı-Üretim, Kriz ve Kriz İhracı [Kasım-Aralık 2008 - 106. Sayı]
***
Dünya Ekonomisi "Teknik Anlamda" Resesyona Girince [Kasım-Aralık 2008 - 106. Sayı]
***
Kapitalist Ekonominin Devresel Hareketi (Cycle/Çevrim) ve Devrim [Kasım-Aralık 2008 - 106. Sayı]
***
IV. Bunalım Dönemine Talim Ederken V. Bunalım Dönemine Giriş
***
"Finans Krizi"nin İlk "Reel" Sonuçları
***
Teoriyi ve Tarihi Unutmuşlara Ekonomi-Politik Notları
***
"Finans Krizi" "Reel Sektör"e Yansıyacak mı?
***
Ne Olacak Şimdi?
***
"The Party is Over" [Parti Bitti!]
***
Bankalar Kamulaştırılırken Neo-Liberalizmin Yazgısı
***
Dünya Ekonomik Bunalımı Ortamında Sömürücü Sınıflar Arasındaki Çelişkiler Keskinleşirken
***
Petrol Fiyatları, Gıda Krizi, Dolar Enflasyonu
***
Aşırı-Üretimden Mortgage Krizine [Mart-Nisan 2008 – 102. Sayı]
***
Bu Kriz, O Kriz mi? [Ocak-Şubat 2008 - 101. Sayı]
***
"Global Ekonomide Türbülans" Bir Kez daha Karşılıksız Dolar Sorunu [Kasım-Aralık 2007 - 100. Sayı]
***
Dışa Bağımlı Bir Ekonominin Anatomisi: 2006 Türkiye Ekonomisi [Ocak-Şubat 2007 - 95. Sayı]
***
Doların Mehter Yürüyüşü (II) [Ekonomik Krizin Ayak sesleri] [Temmuz-Ağustos 2006 - 92. Sayı]
***
Doların Mehter Yürüyüşü [Eylül-Ekim 2004 - 81. Sayı]
***
Sol Ekonomistlerin Çıkmazı
***
Sol Yayınlarda Ekonomi Yazını
***
Yaz Sıcağında Ekonomi [Tüccarlar Arası Savaş ve Barış]
***
"Türkiye Kabına Sığmıyor"-"Büyümede Dünya Rekoru"
***
YTL, İMKB, TCMB, IMF, RTE vs.
***
Piyasaların AKP Sevgisi Nereden İleri Geliyor?
***
Nerede Kalmıştık? [Piyasalarda Şenlik Var!]
***
Haydi! İMKB'ye Gidelim! ["Üç taksitte 1 Kilo Domates"]
***
Menkul Kıymetler Borsası Kazandırıyooor!
***
Menkul Kıymetler Borsası Kazandırmaya Devam Ediyor!-I
***
Menkul Kıymetler Borsası Kazandırmaya Devam Ediyor!-II
***
Menkul Kıymetler Borsası Kazandırmaya Devam Ediyor (mu)?
***
Menkul Kıymetler Borsası Hâlâ Kazandırmaya Devam Ediyor!
***
Koşun! Menkul Kıymetler Borsası Kazandırıyor!