Tütün Ekimi
     Sağlığa Zararlıdır!
     (Mehteran Takımının "Sosyal Restorasyon" Planı)

      "Önümüzdeki dönemi sosyal restorasyon süreci olarak görüyoruz. Sosyal yaralarımızı geçici olarak saracak pansuman tedavisinden değil, kalıcı olarak iyileştirmekten söz ettiğimi özellikle belirtmek istiyorum."
      "DGD'yi (Doğrudan Gelir Desteği) kaldırıyoruz. Bundan sonra ürüne destek vereceğiz, araziye değil. Bakıyorsunuz bir parça arazisi var. Bu arazinin metrekaresine destek veriyoruz. Bunu haklı bir adım olarak görmüyoruz. Diyoruz ki ürüne destek. Ne kadar ürün o kadar destek. 2007'ye ait bütün borçlarımızı hemen süratle ödeyeceğiz ve 2008'den itibaren şu anda açıkladığım bu uygulamayı da getireceğiz." (Tayyip Erdoğan'ın 60. Hükümet Programı Eylem Planı Açıklaması)

(Bin ton)	Buğday Üretimi	Şeker Pancarı Üretimi
2000	21.000	18.821
2001	19.000	12.633
2002	19.500	16.523
2003	19.000	12.623
2004	21.000	13.517
2005	21.500	15.181
2006	20.010	14.452
2007	17.678	12.875
Kaynak: DPT

      Basit bir yol bulunmuştu. Köylüler "doğrudan gelir yardımı" adı altında para dağıtarak üretimden kopartılırken, kentli nüfus, özel olarak küçük-burjuvazi ekmeği, şekeri, sigarayı "daha ucuz"a tüketeceği demagojisiyle yedeklendi. 2001 Şubat krizinin "şok"u içinde, köylüsünden kentlisine herkes "bindiği dalın" kesilmesine sessiz kaldı.
      Yedi yıllık uygulamayla önemli ölçüde başarıya ulaşıldığına kanaat getiren IMF, şimdi "doğrudan gelir desteği"nin bütçeye yük olduğunu hesaplayarak bu desteğin kaldırılmasına karar verdi. Tayyip Erdoğan da "sosyal restorasyon planı" adı altında IMF'nin bu kararını uygulayacaklarını ilan etti.
      IMF'nin talimatlarının yerine getirilmesinin tek nedeni de, sürekli artan ve ödenemez boyutlara ulaşan dış borçları "çevrilebilir" hale getirmekti.
      Artık borçlar "çevrilebiliyor", yeni borçlanmaya gidilebiliyordu, tarımın ne hale geldiği ise, köylüler dahil kimsenin fazlaca umurunda olmuyordu.
      Bu koşullarda "en radikal" bir biçimde "sigara yasağı yasası" meclisten hızla çıkartıldı.
     

Sigaranın Dumanı

	Tütün Ekilen Alan (Dekar)	Tütün Ekicisi	Tütün Üretimi Ton
1999	270.751	568.121	251.070
2000	237.722	563.474	208.002
2001	198.827	478.022	152.571
2002	194.683	405.882	159.521
2003	183.043	318.504	112.158
2004	192.711	282.041	132.859
2005	185.460	255.753	135.247
2006	146.166	215.307	98.137
Kaynak: DPT, TEKEL ve TAPDK verileri

      1999 yılında 270 bin dekar alanda 568 bin köylü tütün ekimi yaparken, 2006 yılında ekim alanı 146 bin dekara ve tütün ekicilerinin sayısı 215 bine düştü. Tütün üretimi 251 bin tondan 98 bin tona geriledi. Azalan tütün üretiminin değeri ihracat fiyatlarıyla 600 milyon dolardır.
      Şüphesiz, tütün denildiğinde aklına "sigara sağlığa zararlıdır" sloganı gelenler için sorun, tütün üretiminin ekonomik değeri, tütün üreticisinin topraktan kopartılması ve kentlere göç etmek zorunda bırakılması değildir. Bunlar, tütün yasağı bir tarafa, Avrupa'nın "en radikal" sigara yasağının getirilmiş olmasının bile yeterli "sağlık güvencesi" sağlamayacağını düşüneceklerdir. Avrupa sigarayı "kamusal alan"lardan yasaklayarak "vatandaşının sağlığını düşünen uygar ülke" örneği sergilerken, tütün üretiminden, tütün üreticisinden, onların sorunlarından söz etmek pek akıl kârı sayılmayacaktır.
      Zaten bu tip "uygar vatandaşlar", daha popüler ifadesiyle "metroseksüel vatandaşlar" buğdaydan şekere ve tütüne kadar tarıma getirilen sınırlamaların en büyük destekçisi olmuşlardır. Bu açıdan onların "anti-sigara" kampanyalarının gönüllü destekçisi olarak tütün ekim yasaklarından yana olmaları şaşırtıcı değildir. Doğal olarak, herşeyin "önce sağlık" çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiği şeklinde bir önyargı sahibidirler.[3]
      Burada sigaranın sağlığa zararlı olup olmadığını "tartışma"nın da bir anlamı yoktur. "Aktif içici"lerden çok "pasif içiciler"in ilgi alanına giren sigara yasağı ne denli "uygarlık" belirtisi olarak kabul edilirse edilsin, "uygar Avrupa"nın tütün üretimini destekleme politikaları, tüm yasaklara karşın dünya sigara üretiminin aynı düzeyde sürüyor olması "işin içinde başka iş" olduğunun kanıtlarıdır.
      Söz konusu olan genetik alanındaki gelişmeler sonucunda "gelişmiş ülkeler" adı verilen emperyalist ülkelerin artan tarımsal ürünlerine yeni pazarlar bulma sorunudur. Çokuluslu sigara tekellerinin "gözde" pazarı haline gelen Türkiye, tütün yasağı ile iç pazarını tümüyle yabancı tütünlere teslim etmiştir.
      Sigara gerçektir, ne yapılırsa yapılsın, "kamusal alanlarda sigara yasağı" ne kadar genişletilirse genişletilsin, dünya nüfusunun belli bir bölümü sigara içmektedir. Bu nedenle, tütün ekim yasağı ve sigara yasağı "sağlık sorunu" değil, sigara içen nüfusun hangi tütünden üretilmiş sigarayı içeceği sorunudur. Elbette sigara içen nüfusun gelirinin bir bölümü sigara tüketimine gitmektedir. Dolayısıyla ortada sigara tüketimine harcanan bir gelir, para vardır. Kapitalizmin irsi hastalığı olan aşırı-üretim koşullarında bu gelirin (para) kendi aşırı üretilmiş ürünlerinin tüketilmesi için harcanmasını isteyen başka kapitalistler de vardır. Herhangi bir çekirdek satıcısı da, çiklet üreticisi de sigara yerine kendi sattığı ürünün tüketilmesini isteyecektir ve bu isteğini gerçekleştirmek için "sigara karşıtı" her türlü kampanyayı destekleyecektir. Dahası, sürekli açık veren sağlık sigortası şirketleri de ödemelerini azaltmak için bu kampanyaları desteklemek durumundadır.
      Sigaranın "sağlık"a zararlı olduğundan yola çıkarak, sigara yasağını "köktenci" tarzda çözmek için tüm tütün üretimini yasaklamanın "en doğru yol" olduğunu düşünenler elbette tütün üreticisini hiç düşünmeyeceklerdir. Ve yine aynı "köktenci yasak savunucuları", bu yasakların sigara üretimini ve tüketimini ciddiye alınabilecek ölçüde azaltmadığı halde neden ülkemizdeki tütün üretiminin yok edilmeye çalışıldığını da düşünmeyeceklerdir.
      Diğer yandan "demokratik hak ve özgürlükler" konusunda proletarya diktatörlüğünün ne kadar "kötü" olduğunu, 4. Murat'ın "tütün yasağı" ve 1920'lerde ABD'deki "içki yasağı" örnekleriyle[4] açıklamaya kalkışanlar da, "kamusal alan"larda "türban yasağı"na "bu kamusal alan da ne oluyor" diye karşı çıkanlar da "kamusal alanlarda sigara yasağı"nın en hararetli savunucusu olabilmektedirler.
      Tüm bu demagojiler ve propagandalar bir yana bırakıldığında "tütün yasağı"ndan geriye cezai yaptırımlarıyla ve rüşvetle (doğrudan gelir desteği) yürütülen tarım politikaları kalmaktadır.
      Ülkemizde IMF denetiminde uygulanan tarım politikalarının özü, bir yandan emperyalist gıda tekelleri için yeni ve geniş bir pazar açmak, diğer yandan köylüleri topraktan kopartarak ucuz işgücü olarak kentlere göçe zorlamaktır.
      Tayyip Erdoğan ve Ülker'in ortağı olduğu Amerikan çokuluslu tekeli Cargil olayında olduğu gibi mısırdan üretilen "tadlandırıcı"lara pazar açmak için şeker pancarı üretimine kota getirilmiştir. Amerikan buğdayı için buğday üretimi sınırlandırılmış ve Amerikan tütünü için yerli tütün üretimi yok edilmeye çalışılmaktadır.
      "Sigara yasağı"nın en hararetli savunucuları bile, sorunun sigaranın sağlığa zararlı olup olmadığı değil, sigara içenlerin hangi tütünden yapılmış sigarayı içecekleri sorunu olduğunu bilmek zorundadırlar. Ve bilmek zorundadırlar ki, bugün tütün üretimi sınırlandırılmasıyla birlikte eski tütün ekim alanlarında hint keneviri ekimi alabildiğine yaygınlaşmış ve sigara içmeyen "metroseksüel"ler arasında uyuşturucu kullanımı alabildiğine çoğalmıştır.
      İşte bu gerçekler ortamında Tayyip Erdoğan ve mehteran takımı, "sosyal restorasyon" adı altında sundukları 2008 "eylem planı"nda köylülere yapılan doğrudan gelir desteğinin kaldırılacağını ilan etmiştir.
      Gerçek odur ki, doğrudan gelir desteği yoluyla büyük bir köylü kitlesi tarımsal üretimden uzaklaştırılmış, yüzbinlerce tütün ve pancar üreticisi topraktan kopartılmış, "kent yoksulları" saflarına katılmışlardır. Şimdi IMF talimatıyla doğrudan gelir desteği kaldırılarak, bir yandan kentlerde doğrudan gelir desteğinden aldıkları paralarla yaşamlarını sürdürmek durumunda bırakılan kitleler daha da yoksullaştırılırken, diğer yandan her şeye rağmen hâlâ tarımsal üretimi sürdüren küçük toprak sahibi köylü kitlesi yeniden mülksüzleştirilecektir.
      AKP'nin "sosyal restorasyon planı"na göre, artık doğrudan gelir desteği kaldırılarak "ürüne destek" verilecektir. "Ürüne destek" politikasının "fakir çiftçilerden çok zengin çiftçilere fayda sağlayacağı" IMF'ye verilen 1999 tarihli "niyet mektubu"nda açıkça belirtilmiştir. Bir başka ifadeyle, doğrudan gelir desteğinin kaldırılmasıyla küçük köylü tümüyle tasfiye edilirken, orta ve zengin köylü daha da güçlendirilecektir. Orta ve zengin köylünün gerici-dinci özelliğiyle AKP'nin önemli bir destekçisi olduğu gözönüne alındığında, "ne kadar ürün o kadar destek" politikasının AKP tarafından neden savunulduğu da kolayca anlaşılabilir.

Dipnotlar
[1] Üretim azalışı sadece ekonomik kayıp değildir, aynı zamanda tarım ürünleri ithalatını daha da artırmıştır. Kasım 2007'de çıkartılan bir kararnameyle Toprak Mahsulleri Ofisi'ne (TMO), 800 bin ton gümrük vergisinden muaf buğday ithal etme yetkisi verilmiştir. Yine aynı kararname çerçevesinde AB ile yapılan anlaşma gereğince, tarife kontenjanından yıllık 300 bin tonluk buğdayın ithal yetkisi de verilmiştir. Böylece TMO, toplam 1.2 milyon ton gümrük vergisiz buğday ithal etme yetkisi almıştır.
[2] Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğü'nün Yeniden Yapılandırılması İle Tütün ve Tütün Mamullerinin Üretimine İç ve Dış Alım ve Satımına, 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına ve 4046 Sayılı Kanuna Ek Madde Eklenmesine Dair Kanunda, tütün tarımı serbest olan ilçeler dışında kalan yerler ile bu ilçelerin tespit edilmiş ve kesinleşmiş tütün üretim alanlarının dışında kalan yerlerde ekilen tütün fideleri ve dikilen tütünler sökülüp, yok edileceği, failleri hakkında 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezası ve ekilmiş olan fideliklerin metrekare veya artığı için 500 bin lira, dikilmiş tarlaların her 1 dekar veya artığı için 100 bin lira ağır para cezası verilmesi hükme bağlandı.
[3] Sigara yasağına ilişkin olarak M. Ali Birand şöyle yazmaktadır:
      "Sigara yasağı, AKP'nin bir devrimidir. AKP'nin muhalifi olabilirsiniz. Alınan kararın çok ağır olduğu ve birçok yanını eleştirebilirsiniz. Ancak, atılan adımın devrim niteliğine itiraz edemezsiniz. Şimdi, eski hastalıklarımızı bir yana bırakalım ve bu yasağın yaşaması için bizde üstümüze düşeni yapalım. Bu yasa önümüzdeki dönemde binlerce insanımızın ölmesini engelleyecek. Belki sizin benim torunlarımın hayatını kurtaracak. Bu kadarı dahi, alkışlamaya ve desteğe değmez mi?" (25 Ocak 2008)
[4] Bu iki yasak, 1980'lerde anti-stalinizm propagandasının en temel "argümanları"ndan olmuştur. Bugün "neo-liberal solcu" olan pek çok "eskimiş solcu" tarafından ortaya atılan bu iddialara göre, "yasaklarla bir yere varılamaz"dı. Bunu da 4. Murat'ın "tütün yasağı"nı "bektaşi"nin nasıl deldiğine ilişkin fıkralarla ve ABD'deki "içki yasağı"yla Al Capon'un ortaya çıkışıyla kanıtlamaya kalkışmışlardır.