Engin Civan, Bülent Şemiler, Selim Edes,
Alaattin Çakıcı, Ahmet Özal...
Emlak Bankası ”Yolsuzları”!
Bundan tam iki yıl önce THKP-C/HDÖ tarafından yayınlanan 20 Nolu Bildiri'de şöyle deniliyordu:
- ”Kendilerinin yaptığı ve halka zorla kabul ettirdikleri kendi anayasa hükümlerini bile bir yana bırakarak, kendi yakınları aracılığıyla kurdukları özel televizyonlar hergün insanların karşısında durmaktadır. 'Tek bir dikili ağacı bile olmayan' Özal hanedanının nereden buldukları belirsiz paralarla çevirdikleri işler ortadadır. Bunlar yetmezmiş gibi, yeni 'baba'larıyla anlaşarak yeni televizyonlar kurabilmektedirler.
Devlet kuruluşu olan Emlak Bankası'nın nasıl talan edildiği, bu yolla kimlerin zengin ve daha zengin edildiği aylarca gazetelerde yazılmışken, bunların sorumluları 'Cumhurbaşkanı Danışmanı' yapılabilinmiştir.”
Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi/Halkın Devrimci Öncüleri'nin 22-23 Eylül 1992 günü gerçekleştirdiği ”Eylül Harekâtı”nda aynı anda 33 silahlı eylem gerçekleştirilmiş ve bu eylemlerin temel hedeflerinden birisi de Emlak Bankası'ndaki yolsuzluklar olmuştur. Harekât'tan dört ay sonra gazeteler THKP-C/HDÖ'nin hedefleri arasında Emlak Bankası' nın iki Genel Müdürü Engin Civan ile Bülent şemiler olduğunu açıklarken, bu kişilerin özel polis korumasına alındığını duyuruyorlardı.
İşte Emlak Bankası'nın yolsuzlukları ile ünlü Genel Müdürlerinden Engin Civan geçtiğimiz günlerde gazetelerin baş sayfalarında yeniden boy gösterdi.
Engin Civan'ın ESKA şirketinin sahibi Selim Edes'ten aldığı 5 Milyon dolar (200 Milyar TL.) rüşveti geri vermediği ve bunun üzerine Selim Edes'in ”mafya babası” Alaattin Çakıcı'yla anlaşarak bu parayı ”tahsil” etmeye çalıştığı; ancak Engin Civan'ın bunu veremeyeceğini söylemesi üzerine Alaattin Çakıcı' nın adamları tarafından kurşunlandığı günlerce yazıldı, çizildi.
Hemen hemen hergün Civan olayının yeni bir bağlantısı gazete ve televizyonlarda yer alırken, sorunun ”sistem” sorunu olduğunu ve bu yüzden KİT'lerin ”özelleştirilmesi” gerektiği propagandası ortalığı kapladı. Ama hiç kimse bu olayların gerçek anlamda bir sistem sorunu olduğunu ve bu sistemin de emperyalizme bağımlı çarpık kapitalizmden kaynaklandığını söylemeye cesaret bile edemedi. Hatta Demirel televizyonlara çıkarak, bu olayların ”sistemden kaynaklanmadığını” söyleyerek, konunun sistem tartışmalarına kaymasını engellemeye çalıştı.
Evet, sorun bir sistem sorunudur ve temelinde ülkemizdeki düzen yatmaktadır. Bu düzenin 12 Eylül askeri darbesi koşullarında ”adam satın alma” politikasını devreye sokmasıyla birlikte, tarihinde görülmemiş bir yolsuzluk zinciri ortaya çıkmıştır. Mevcut düzenin bir bütün olarak çürümüşlüğünün bir ifadesi olan bu gelişme, aynı zamanda ülkemizdeki oligarşinin devlete bir bütün olarak egemen olmaya çalışmasının bir sonucudur.
12 Eylül sonrasında oligarşi devlete tümüyle egemen olabilmek için gerekli düzenlemeleri faşist generaller aracılığıyla yapmaya yönelmiştir. Bu alandaki temel amacı, düzen sınırları içinde hangi siyasal parti hükümet olursa olsun oligarşinin belirlediği politikaları uygulamayı sürdürmesini sağlamaktır. İşte 1982 Anayasası ile kendisini somutlayan bu amaç, devlet bürokrasisinde ”teknokratlar”a ağırlık verilmesini ve ekonomide oligarşinin politikalarının izlenmesi olarak belirginleşmiştir. Bu uygulamanın en temel unsuru ise, değişik toplumsal kesimlerden kendisine kadrolar devşirmektir ve bunun aracı ise ”adam satın alma”, yani ”rüşvet”tir. Engin Civan olayı bu yöndeki faaliyetin en belirgin uygulamasıdır.
Özal döneminin en belirgin özelliği olan adam satın alma politikası, oligarşi adına T. Özal'ın yürüttüğü bir politika olmuştur. Bu politikanın 1987'ye kadarki uygulamasında, yoğun bir ideolojik propaganda ile ilerici ve sol görünümlü aydınların oligarşiye yedeklenmesi öndeyken, 1987 sonrasında devlet kuruluşlarının ”teknokratlar” yönetimine geçirilmesi öne geçmiştir. ABD'den getirtilen Bülent şemiler ve Engin Civan ”Özal'ın prensleri” olarak bu uygulamanın simgeleri olmuştur.
Kurtuluş Cephesi'nin çeşitli sayılarında ele aldığımız bu olgular, salt ülkemize özgü olmayıp, kapitalizmin genel bir uygulaması olduğunu belirttik. Bu konuda Lenin'in şu belirlemeleri, hemen hemen tüm olayları açıklamak için yeterlidir:
- ”Öyleyse kapitalizm demokrasiyle nasıl uzlaşabilir? Sermayenin mutlak kudretini dolaylı yoldan yürüterek. Bunun iki ekonomik yolu vardır: 1) Doğrudan rüşvet; 2) hükümet ile hisse senetleri borsası arasında ittifak. (Bu bizim tezlerimizde ifade edilmiştir-burjuva sistemde mali-sermaye herhangi bir hükümete ve herhangi bir memura dilediği gibi rüşvet vererek satın alabilir!')
Bir kez meta üretimi, burjuvazi ve para gücü egemen olunca, hangi hükümet, hangi demokrasi olursa olsun, (doğrudan ya da hisse senetleri borsası yoluyla) rüşvete 'ulaşabilir'.” (Lenin)[1*]
- ”Şöyle durup bir anımsayalım: Ahmet Özal, Semra Özal'ın deyişiyle 'dünyada tek dikili ağacı bulunmayan' bir kişi iken, annesiyle birlikte İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda yaptıkları 'akılcı yatırımlarla' milyarların sahibi olabilmişlerdi. Lenin'in 'hisse senetleri borsası' olarak tanımladığı en temel rüşvet kanalı ülkemizde kurulma planlarıyla birlikte kullanılmıştır. İstanbul Borsası'nın 12 Eylül askeri cuntası tarafından temelleri atıldığı ve ANAP döneminde kurulduğu düşünülecek olursa 'yolsuzluk dosyalarının' köklerinin nerelere kadar uzandığı kolayca görülebilir.”[2*]
İşte bu ortamda ortaya çıkan tüm yolsuzluklar ve rüşvet olayları, doğrudan doğruya oligarşinin politikalarının bir ürünüdür. Ama T. Özal'ın 1989 Yerel Seçimlerinden sonraki sözüyle ”kantarın topuzu biraz fazla kaçmıştır” ve bunun düzeltilmesi gerekli olmuştur. Bu durumda oligarşinin tercihi M. Yılmaz olmakla birlikte, olası bir DYP hükümeti de kendisi için özel bir sorun olmak durumunda değildir. Ve böylece 1991 Genel Seçimlerine gidilmiş ve sonucunda DYP-SHP koalisyon hükümeti kurulmuştur.
”Yolsuzlukların hesabını soracağız” diyerek hükümet olan DYP-SHP koalisyonunun hiçbirşey yapamayacağı daha baştan belliydi. Bu durumu Kurtuluş Cephesi'nin 9. sayısında şöyle ortaya koymuştuk:
- ”DYP-SHP koalisyon hükümetinin kurulmasıyla birlikte ülkenin gündemi belli bir süre 'yolsuzlukların hesabının sorulması' konusu ve beklentisiyle doldurulmuştur. Tıpkı çeşitli demokratik reformların yapılacağı beklentileri gibi, bu konu da zaman içinde unutturulmaya çalışılmıştır.
Ülke tarihinde ilk kez DYP ile SHP' nin koalisyon kurması, ilk anda pekçok şeyin değişeceği izlenimini kitlelerde uyandırmış olması, aynı zamanda bu koalisyonun oligarşi açısından 'muteber' kabul edilmesini getirmiştir. Bu 'muteberlik' durumu, aynı zamanda oligarşinin, son 6 yılda ANAP iktidarı aracılığıyla belli kesimlere verdiği 'haracın' kesilmesi anlamına da geliyordu. Çünkü onlar rüşvet vermek zorunda kaldıkları bazı 'adamlar'dan rahatsızdılar. Ama hepsi bu.
Ama ortada tek bir gerçek vardır: Yolsuzluk olaylarının başlatıcısı ve sürdürücüsü, oligarşidir.
Biraz geçmişe bakacak olursak, bu olayların ardında, oligarşinin 'adam satın alma' politikasının yattığını görürüz. Oligarşi, özellikle de tekelci sanayi burjuvazisi, TÜSİAD aracılığıyla, 12 Eylülden itibaren yaygın bir biçimde 'rüşvet' politikalarını hayata geçirmeye başlamıştır. T.Özal etrafında belli kesimlerin toplatılmasında, oligarşi kesenin ağzını (tabi Amerikan emperyalizminin somut denetimi altında) açtığı bilinmektedir.
ANAP, işte bu politikalarla oluşturulmuş ve bu politikanın sürdürücüsü olarak işlev görmekle yükümlendirilmişti.
Genel olarak 'teknokratlar' adı verilen ANAP yöneticileri, hükümet olmalarıyla birlikte icraata başlamışlardır. Özellikle tekelci burjuvazi için geçmişte büyük sorunlar doğurmuş olan 'bürokratik işlemler', ANAP döneminde, bir telefonla halledilir hale getirilmiştir.
Tabi arada bazı ANAP'lılar 'acemilik' etmişler, işi yüzlerine gözlerine bulaştırmışlardır. İsmail Özdağlar'ın bakan olarak açıktan rüşvet alması bunun tipik örneği olmuştur.
ANAP hükümetleri, her dönemde oligarşinin kendilerine verdiği görevi yerine getirmişlerdir. Ama bunlar halk kitlelerinin günlük yaşamına dek yansımaya başlamasıyla işler karışmış ve 'Lale Devri' özentisi 'hanedan' yaşamı ortalığı daha da karıştırmıştır. Seçimlerde oy karşılığı ayakkabıdan tencereye kadar bir yığın rüşvetin dağıtıldığı bir ülkede, ister istemez 'herşeyin mübah olduğu' sanısı yaygınlaşacaktır. Bundan en çok etkilenen kesim de, ANAP yönetimi ve onların görevlendirdiği bürokratlar olmuştur.
'Gün ola devran döne' sözünü bile unutan bu kesimler, herşeyin hep böyle gideceğini düşünerek, daha da pervasızlaşmışlardır. Bu nokta da, oligarşi ANAP yönetiminin belli kesimlerine uzak durmaya başlamıştır. Ama bu, hiçbir biçimde, oligarşinin kendi politikasından vazgeçtiği anlamına gelmemiştir.
ANAP hükümetleri son ana kadar oligarşinin 'adam satın alma' politikasının uygulayıcısı olmayı sürdürmüştür. Fakat halkın, basın organlarına geniş biçimde yansıyan haberler ile kendi günlük yaşamında gördükleriyle tepki duymaya başladığını anlayamamışlardır.
İşte DYP-SHP koalisyonunun üzerine gideceğini ilan ettiği 'yolsuzluk olayları', asıl olarak oligarşinin 'adam satın alma' politikasının ürünleridir; ama üzerine gidebilecekleri, sadece oligarşinin rahatsız olduğu kesimlerle sınırlıdır.
Mevcut hükümetin büyük iddialarla açmaya başladığı 'yolsuzluk dosyaları', işte bu yüzden birden ortadan kaybolmaya başlamıştır.
İlk yok oluş, Demirel'in 'devletin çatısında kavga çıkartmam' demeci ile başlamıştır. DYP-SHP hükümetinin bir kısım üst düzey 'b'ürokratları' görevden almada karşılaştığı zorluklar, aynı zamanda, oligarşinin T. Özal aracılığıyla hükümete yolladığı uyarıları içeriyordu. Onlar bazı 'yolsuzluk dosyalarının' açılmasına bir itirazları yoktu. Ama uzun yıllar uğraşarak, birbiri ardına askeri darbeler tezgahlayarak gerçekleştirdikleri devlet bürokrasisi üzerindeki denetimlerini, salt hükümet 'dediğini yaptı' gösterileri için yitirmeye de niyetleri yoktu.
Böylece tam bir keşmekeş ortalığı kapladı. Kimin, nerede ve nasıl ve de kim adına yolsuzluk yaptığı bilindiği halde, dosyalar yavaş yavaş 'savcılığa intikal' ettirilerek ortadan kaybolmayı sürdürdü.
Sadece basına yansıyan önemli yolsuzluk dosyalarının böylesine hasır altı edilmesine rağmen, Demirel hükümetinin yolsuzluğun kaynağına inmesi zaten beklenemezdi. Demokrasi konusunda, insan hakları konusunda olduğu gibi, bu konuda da halk uyutulmaya çalışılmıştır.
Örneğin, daha dünün Demirel 'düşmanı' Uzan ailesi, ellerindeki STAR televizyonuyla nasıl 'babacı' kesildiğini herkes görmektedir. Uzanlar ki, tekelci burjuvazinin özel iş merkezleri inşaatlarının mütahitleridir ve STAR televizyonunu oligarşinin garantileriyle ve on lar adına kurmuşlardır. Oğul Özal'ın 'şer' bürokratik güçleri kovmak için ortak alındığı da ortadadır. Ve şimdi Demirel'in yanına bir Uzan Ahmet, bir Özal Ahmet gidip gelmektedir.
Kısacası, Demirel hükümetinin, oligarşinin uzun yıllardır sürdürdüğü 'adam satın alma' politikasının bir ifadesi olan 'yolsuzluk olayları'nın üzerine gitmesi olanaksızdır. Demirel'in Temmuz ayında TÜSİAD'la yaptığı toplantıda varılan anlaşmanın perde arkasını da bu oluşturmaktadır. Demirel'in bugüne kadar tüm yaptığı 'yolsuzlukların hesabını soracağız' diyerek, oligarşiyle yapacağı pazarlığa daha güçlü kozlarla gitme hesaplarıdır. Bunda ne denli başarılı olduğunu sadece oligarşi ve onun simgesi TÜSİAD bilse de, Demirel'in yolsuzlukların hesabını soramayacağını herkes bilmektedir.” [3*]
Bugün Engin Civan olayını KİT'lerin özelliştirilmesi için kamuoyu oluşturmak için kullanmakta tereddüt etmeyen oligarşi, daha dün Özal aracılığıyla her türlü yasal çerçeveyi bir yana bırakarak talan etmeye yöneldiği KİT'leri, bu talan olayında kullandığı kişileri kullanarak, ama yasal çerçevede sürdürmeye yönelmiştir.
Olayın salt basında yer alan bölümleri bile, mevcut düzenin ne denli çürümüş olduğunu gözler önüne sermeye yetmektedir. Oligarşinin son on yıldaki has adamı Turgut Özal'dan başlayan zincirin, 12 Eylül faşist generallerinden, oligarşinin faşist milislerine; oradan KİT' lere ve MİT'e kadar uzanan uzun bir halka oluşturduğu ortaya çıkmıştır.
Basında spekülasyon türü haberler içersinde A. Çakıcı ve Ferhat Tüysüz'ün ”devlete yaptıkları değerli katkılar” ve bu katkıların MİT'le bağlantıları yer almıştır. Bu spekülasyon haberler içersinde bu faşist katillerin ASALA'ya yönelik yasa-dışı operasyonlarda yer aldıkları ve Avrupa'da açıklanmayan bazı işleri MİT adına yerine getirdiklerinden söz edilmiştir. Haberlerde geçen olayların gerçekliği fazlaca önemli değildir. Söz konusu olan faşist katillerin oligarşi tarafından çeşitli yasadışı işlerde ”taşaron” olarak kullanılmasıdır. Bu faşist katillerin, 1980 öncesinde oligarşinin faşist milis güçleri olarak yerine getirdikleri misyonu, günümüzde bir başka düzeyde sürdürmeleri hiç de şaşırtıcı değildir. (Bu konuda, MHP bağlantısı içersinde nelerin yapıldığını ve nelerin planlandığını, Kurtuluş Cephesi'nin 14. sayısında yayınlanan ”MHP, Ülkücüler, Bozkurtlar... RP, şeriatçılar, Tarikatçılar... Nereye Gidiyor?” yazısında bir bütün olarak inceledik.)
Sözün özü, sorun oligarşik yönetimdir ve çözümü de oligarşik yönetimin yıkılmasından geçmektedir.
[1*] Lenin: Emperyalist Ekonomizm, s: 54
[2*] Kurtuluş Cephesi: Yolsuzluk Dosyaları Açılıyor mu ?, S: 10, s: 14, Ekim 1992
[3*] Kurtuluş Cephesi: Yolsuzluk Dosyaları Ne Oldu ?, S: 9, s: 14, Ekim 1992
