1. Biz AGİT üyesi devletlerin devlet ya da hükümet başkanları, 21. yüzyılın şafağında özgür, demokratik ve birleşik bir AGİT bölgesi oluşturma kararlılığımızı bildiririz. Bu yükümlülüğümüzü gerçekleştirmek için, bir dizi yeni adım atmayı kararlaştırdık. Bizler;
* AGİT ile öteki uluslararası örgüt ve kurumlarla, onların kaynaklarını daha iyi kullanmak amacıyla, işbirliğini güçlendirmek için bir Güvenlik İşbirliği Platformu kurmakta;
* AGİT'in, güvenliğe kapsamlı yaklaşımını daha iyi yansıtmak amacıyla, barışı koruma operasyonlarındaki rolünü geliştirmekte;
* Geniş ölçekli sivil operasyonlar nedeniyle gelen yardım taleplerine AGİT'in hızla karşılık vermesi amacıyla Acil Uzman Yardım ve İşbirliği Timleri (Rapid Expert Assitance and Cooperation Team-REACT) oluşturmakta;
* Hukukun üstünlüğünün korunmasına yardımcı olmak için, polisiye faaliyetleri yürütme yeteneğimizi genişletmekte;
* AGİT'in saha operasyonlarını planlayacak ve uygulayacak bir Operasyon Merkezi kurmakta;
* AGİT Daimi Konseyi'ne bağlı bir Hazırlık Komitesi kurarak AGİT içinde danışma sürecini geliştirmekte anlaşmaya vardık.
Bizler, nerede olursa olsun, çatışmaları en başından önlemeye kararlıyız. Üzerinde anlaşmaya vardığımız bu Şart'taki adımlar, AGİT'in bu bağlamdaki yetkilerinin yanı sıra, çatışmaların bitirilmesini ve savaş ve felaketler nedeniyle tahrip olmuş toplumların rehabilitasyonu kapasitesini güçlendirecektir. Şart, genel ve bölünmez bir güvenlik alanının oluşumuna katkıda bulunacaktır. Farklı güvenlik düzeyleri olan hatların ve sınırların bölmediği bir AGİT alanının yaratılmasını geliştirecektir.
2. Paris Şartı'nı imzaladığımızdan bu yana, güvenliğimize yönelik tehditlerin, devletler arası çatışmalar kadar devletlerin iç çatışmalarından da beslendiği daha açık görülür oldu. Çoğunlukla AGİT norm ve ilkelerinin rezilce ihlal edilmesinden kaynaklanan çatışmalar yaşadık. Devletlerin iç çatışmaları, devletler arası güvenliği de tehdit ediyor.
3. Güvenlik ve barış, iki temel unsuru birleştiren bir stratejiyle zenginleştirilmeli: devletlerin sınırları içindeki halkta güveni kurmak ve devletler arasında işbirliğini güçlendirmek. Bu nedenle, zor geçiş sürecinden geçen ülkelere danışma ve destek sağlamak için var olan araçları güçlendirecegiz ve yeni araçlar geliştireceğiz. Ulusal azınlıklara mensup kişilerin hakları dahil, insan haklarına ve temel özgürlüklere tam saygıyı sağlama çabalarımızı takviye edeceğiz.
4. Uluslararası terörizm, şiddete dayalı aşırılıklar (extremism), organize suçlar ve uyuşturucu trafiği büyüyerek güvenliğe meydan okumaktadır. Terörizm, nedenleri ne olursa olsun, hiçbir biçimde ve görünüşte kabul edilemez. Ülkelerimizdeki terörizmin hür türden hazırlığını ve finanse edilmesini engellemek için çabalarımızı artıracağız ve teröristlere güvenli sığınaklar sağlamayacağız. Küçük çaplı ve hafif silahların aşırı ve dengesiz varlığı ve denetlenememesi barış ve güvenliğe karşı bir tehdit oluşturmaktadır. Savunmalarımızı bu yeni risklere ve tehditlere karşı güçlendireceğiz; güçlü demokratik kurumlar ve yasalar bu savunmanın temelini oluşturmaktadır. Bu tehditlere karşı karşılıklı aktif bir işbirliğini geliştirmeye karar verdik.
5. Ağır ekonomik sorunlar ve çevre tahribatı, güvenliğimiz için ciddi karışıklıklar çıkarabilir. Ekonomi, bilim, teknoloji ve çevre alanlarında işbirliği kritik önem taşıyacaktır. Bu tehditlere tepkimizi, sürdürülen ekonomik ve çevresel reformlarla, ekonomik faaliyet için şeffaf ve istikrarlı çerçeveler ve bir yandan ekonomik, sosyal haklara dikkat gösterirken, bir yandan da pazar ekonomisini destekleyerek güçlendireceğiz.
6. Özellikle Akdeniz bölgesi ve Orta Asya cumhuriyetleri gibi üye devletlerin yakınındaki alanların güvenliğinin, AGİT için yükselen önemde olduğunu teyid ederiz. Bu alanlardaki istikrarsızlığın, AGİT'in güvenliğini ve refahını doğrudan etkileyecek tehditler yarattığını görmekteyiz.
7. Birleşmiş Milletler Sözleşmesi'ne, Helsinki Nihai Senedi'ne, Paris Şartı'na ve imzaladığımız öteki AGİT belgelerine bağlılığımızı yineleriz. Bu belgeler, üye devletlerin birbirlerine ve sınırları içinde yaşayan bireylere karşı muamelelerinde açık standartlar oluşturdu. Bütün AGİT yükümlülükleri eksiksiz olarak bütün üye devletlere eşit olarak uygulanır. Bunların uygulanmasındaki iyi niyet, devletler arasındaki, hükümetlerle halkları arasındaki ve bunlar kadar, devletlerin üye olduğu örgütler arasındaki ilişkilerde önem taşır. Üye devletler, AGİT yükümlülüklerini yerine getirme konusunda yurttaşlarına hesap verirler ve öteki devletlere karşı sorumludurlar. Bu yükümlülükler, herhangi bir devletin iç işleri dışındaki alanlarla sınırlanamaz. Bütün üye devletlerin hemen uygulayacağı meşru hükümlerdir.
AGİT'in BM Sözleşmesi'nin 8. Bölümü çerçevesinde, bölgesel bir düzenleme ve kendi bölgesindeki sorunları barışçı çözüme kavuşturacak birincil örgüt ve erken uyarı, çatışmaları önleme kriz yönetimi ve çatışma sonrası yeniden yapılandırmada anahtar araç olduğunu yineleriz.
...
9. Her bir üye devletin güvenliği, ayrılmaz biçimde bütün öteki devletlerinkiyle ilişkilidir. Güvenliğin insani, ekonomik, siyasi ve askeri boyutlarının bir bütün olduğunu savunacağız.
...
11. Uluslararası barış ve güvenliğin sürdürülmesi ve bölgemizdeki güvenlik ve istikrara büyük katkıda bulunan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin ana sorumluluğunu kabul ediyoruz. Birleşmiş Milletler Şartı'ndaki güç kullanılmaması veya güç kullanma tehdidi sorunundaki taahhüdümüz dahil olmak üzere, tüm hak ve yükümlülüklerimizi bir kez daha teyit ederiz. Bu çerçevede, Birleşmiş Milletler Şartı'nde belirtilen, uyuşmazlıkların barışçıl çözümünü arama tahhüdümüzü de yineleriz.
Bu kuruluşlara dayanarak, bize yönelen tehditlere etkin karşılık vermek için, ortak tavrımızı güçlendireceğiz, ortak araçlarımızı geliştireceğiz.
12. Bu Şart'a ekli operasyonel belgeler olan Güvenlik İşbirliği Platformu İlkeleri, üyeleri tek tek ve toplu olarak bu ilkeleri benimseyen örgütlere ve kurumlara uygulanır. Bunlar, güvenliğin siyasi-askeri, insani ve ekonomik bütün boyutlarını kapsar. Bu Platform aracılığıyla, paylaşılan değerler temelinde, hem belirli krizlere karşı tavır almada, hem yeni risk ve tehditlere karşı tutum belirlemede, güvenlikle ilgili öteki bütün organlarla uyumu sürdürmeyi ve geliştirmeyi isteriz. AGİT'i, birlik konusunda oynayacağı anahtar rolü dikkate alarak, farklı örgütlerin kendi kabuklarından sıyrılıp birbirini takviye etmesi yoluyla, işbirliğini güçlendirecek esnek bir çerçeve olarak sunuyoruz.
...
14. Bölgemizde barış ve demokrasinin en iyi garantisi, her üye devletin demokrasiyi uygulama, hukuk düzenine uyma ve insan haklarına saygı gösterme konularındaki yeteneği ve gönüllülüğüdür. Her birimiz tek tek, yükümlülüklerimizi tam olarak yerine getirme gönüllülüğümüzü teyid ederiz. Toplu olarak da AGİT ilkelerini destekleme sorumluluğumuz var.
Bu nedenle de, AGİT içinde ve AGİT kurum ve temsilcileriyle işbirliği yapmakta kararlıyız; AGİT araç, gereç ve mekanizmalarını kullanmaya hazırız. Üye devletlerin yardım isteğini etkin olarak karşılamak için var olan işbirliği araçlarını güçlendireceğiz, yenilerini geliştireceğiz.
15. İç düzeni ve hukuk yapısı çöken üye ülkelerden yardım isteği geldiği taktirde, üye ülkelere yardımın yollarını araştırmada kararlıyız. Birlik içinde durumun doğasını ve sorun içindeki devlete olası destek sağlama araç ve yollarını ele alacağız.
16. Güvenlik için Siyasi-Askeri Araçlar Kullanma Kararı'nın geçerliliğini teyid ederiz.
...
18. Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Bürosu, Ulusal Azınlıklar Yüksek Komiserliği, Medyaya Özgürlük Temsilciliği, insan hakları, demokrasi ve hukuk düzenine saygıyı güvence altına alan araçlardır. AGİT Sekreteri Dönem Başkanı'na ve özellikle cephedeki örgütümüzün faaliyetlerine can alıcı destek sağlar.
19. İnsan haklarının ve düşünce, vicdan, din ve inanç özgürlüğünü de kapsayan temel özgürlüklerin ihlali, fikir açıklamaya hoşgörüsüzlük, saldırgan milliyetçilik, ırkçılık, şovenizm, yabancı düşmanlığı ve semitizm düşmanlığı gibi güvenlik tehditlerine karşılık vermekle yükümlüyüz.
Ulusal azınlıklara mensup kişilerin haklarına saygı ve bunların korunması, hem bunların, hem de üye devletlerin demokrasi, barış, adalet ve istikrarının önemli faktörleridir. Bu çerçevede, 1990 Kopenhag İnsani Boyut Belgesi'ni ve 1991 Ulusal Azınlıklar Uzmanlar Toplantısının Cenevre Raporu'na ilişkin taahhütlerimizi yineliyoruz. Ulusal azınlık mensubu kişilerin hakları dahil insan haklarına saygı, ülke bütünlüğünü ve egemenliğini tahrip etmez, tersine güçlendirebilir. Ülkelerde, ulusal, anayasal ve hukuki durumlarına bağlı olarak çeşitli otonomi biçimleri uygulanmaktadır. Azınlıklara şiddet uygulanmasını kınıyoruz. Her yerde hoşgörü ölçüleri ile etnik köken ayrımı yapılmaksızın herkese eşit haklar tanıyan çoğulcu toplumların kurulmasını taahhhüt ediyoruz. Biz, ulusal azınlıklarla ilgili sorunların mevcut yasal düzen sınırları içinde demokratik politik bir çerçevede çözümlenebileceğini kabul ediyoruz.
Temel yurttaşlık hakkı ve devleti olmayan kişilerin uluslararası koruması konusundaki kararlılığımızı yineleriz. Devletsiz kişilerin çoğalmasını önleme çabalarımızı sürdürmekte kararlıyız.
22. Etnik temizlik ve toplu sürgün politikalarını reddederiz... Çatışma dönemlerinde sivilleri korumayı güçlendirmek için, uluslararası insani yasaları uygulatacak gerekli yolları bulacağız.
...
27. Hükümet dışı örgütler (NGO'lar), insan hakları, demokrasi ve hukuk düzenini oluşturmada can alıcı rol oynayabilir. Bunlar, güçlü sivil toplumun birleşik parçalarıdır. Bizler, insan hakları ve temel özgürlüklere saygı gereği, sivil toplumun daha da geliştirilmesine katkı yapmaları için, NGO'ların etkinliklerini yükseltme sözü veririz.
