Öncü Savaşı
     ve "Ayaklanma"

      "Günümüzde ayaklanma -diye yazıyor Engels, gerçekten savaş türünden bir sanattır ve ihmal edildiği zaman eden partinin mahvına sebep olacak kurallara bağlıdır. Partilerin yapısından ve ayaklanma durumunda göz önüne alınması gereken hususlardan mantıksal olarak çıkartılan kurallar o kadar açık ve basittir ki, 1848'deki kısa deneyleri Almanlara bunları gayet iyi öğretmiştir. Önce, oyununuzun sonuçlarıyla karşılaşmaya tamamen hazır olmadıkça ayaklanma ile aynamayınız. Ayaklanma son derece belirsiz niceliklerle yapılan bir hesaptır. Bu niceliklerin değeri her gün değişebilir. Karşınızdaki güçler, örgüt, disiplin ve yerleşmiş otorite bakımından sizden ileridirler. Sizin onlara karşı kuvvetli üstünlükleriniz olmadıkça yenilir ve mahvolursunuz. İkinci olarak, ayaklanma bir kere başladı mı, en büyük azimle ve hücum planında yürür. Savunucu bir eylem her silahlı ayaklanmanın ölümüdür. Düşmanlarla boy ölçüşmeye kalkmadan kaybedilir. Hasımlarınızı güçleri dağınıkken bastırınız; küçük de olsa her gün yeni başarılar, ilerlemeler tertipleyiniz. İlk başarılı ayaklanmanın size verdiği moral üstünlüğü muhafaza ediniz; daima en kuvvetli tahrike kapılan ve daha emin olan yanı gözeten, iki taraf arasında çekimser kişileri kendi tarafınıza toplayınız; düşmanlarınızı size karşı güçlerini biraraya getirmeden geri çekilmeye zorlayınız. Devrimci politikanın bugüne kadar bilinen en büyük üstadı Danton'un dediği gibi: Hücum, hücum ve yine hücum." [1*]

      "Eski tarzda ayaklanma, 1848'e kadar her yerde kesin olan barikat üzerinde savaş, şimdi bir hayli eskimiş, modası geçmiştir.
      Bu konuda hayale kapılmayalım: Sokak çatışmasında başkaldırmanın birliklere karşı zaferi, iki ordu arasındaki bir savaşta olduğu gibi bir zafer, çok ender bir şeydir. Ama zaten başkaldıranların bunu hedef almış oldukları durumlar da seyrek olmuştur. Onlar için ancak birlikleri moral bakımdan etkileyek gevşetmek, zayıflatmak söz konusuydu, bu da savaşan iki ülkenin orduları arasındaki savaşımda hiç bir rol oynamaz ya da pek o kadar büyük bir rol oynamaz. Eğer bu başarılırsa, birlik savaşmayı reddeder, ya da komutanlar başlarını kaybederler ve başkaldırma, zafer kazanır. Ama eğer bu başarıya ulaşamazsa, o zaman, sayıca daha az birliklerle bile olsa, donatım (teçhizat), eğitim (talim), tek merkezden yönetme, silahlı kuvvetlerin sistemli bir biçimde kullanılması ve disiplin bakımından üstünlük galip gelir. Bir başkaldırma hareketinin gerçekten taktik bir eylemden bekleyebileceği en fazla şey, tek başına bir barikatın yoluna yordamına göre kurulup savunulmasıdır. Karşılıklı destek, yedek kuvvetlerin kurulması ve kullanılması, kısacası, bir mahallenin, hele hele bütün bir büyük kentin daha savunulması için mutlaka zorunlu olan ayrı ayrı müfrezeler arasında işbirliği, ancak çok yetersiz bir biçimde gerçekleştirilecektir ya da hiç gerçekleştirilemeyecektir; silahlı kuvvetlerin belirleyici bir nokta üzerinde yoğunlaştırılması elbetteki sözkonusu değildir. Buna göre pasif direniş, egemen olan savaş biçimidir; kuvvetlerini toplayarak saldırı, elbette ki, şurada burada, fırsat düştüğünde, ama gene de ancak çok özel durumlarda, ilerlemeler ve yeniden saldırılar kaydettirecektir, ama genel kural olarak geri çekilmekte olan birliklerin bıraktıkları mevzilerin tutulması ile sınırlı kalacaktır. Buna ek olarak, bir de, ordunun bulunduğu yanda, toplar vardır, baştan aşağı donatılmış, talim görmüş istihkam birlikleri, başkaldıranların hemen hemen her zaman tümden yoksun bulundukları savaş araçları vardır. En büyük bir kahramanlıkla çarpışılan barikat savaşlarının bile, -Haziran 1848' de Paris'te, Ekim 1848'de Viyana' da, Mayıs 1849'da Dresden'de- saldırıyı yöneten liderler siyasal düşüncelere aldırmadıklarından salt askeri görüş ve gerekçelerle hareket edince ve erleri de kendilerine bağlı kalınca, sonunda başkadırmanın yenilgisiyle sonuçlanmasında, demek ki, şaşılacak bir şey yoktur...
      Demek ki, klâsik sokak çarpışmaları çağında bile, barikatların, maddi olmaktan çok manevi bir etkisi vardı. Barikat, askerlerin cesaretini, dayanma gücünü sarsmak için bir çare idi. Eğer barikat, askerler çözülünceye kadar tutunursa zafer elde ediliyordu; yok, tutunamazsa yenilmek vardı. Bu, gelecekte de, sokak savaşının başarı olasılıkları incelendiğinde akılda tutulması gereken başlıca noktadır..." [2*]

      "Devrimimizin halk arasındaki düşmanlarının sayısı azdır; ama mücadele keskinleştikçe bunlar daha da örgütleniyor ve burjuva sınıfının gerici tabakasınca destekleniyorlar. Bu yüzden, böyle bir dönemde, ulus çapında siyasal grevler döneminde bir ayaklanmanın ufacık bir bölgeyle ve kısacık bir zamanla sınırlanmış eski bireysel hareketler şeklini alamayacağı çok doğal ve kaçınılmazdır. Ayaklanmanın bütün ülkeye yaygın, daha yüksek ve daha karmaşık uzun bir iç savaş biçimi alması, yani halkın iki bölümü arasında silahlı bir çarpışma durumuna gelmesi çok doğal ve kaçınılmazdır. Böyle bir savaşın oldukça uzun aralarla birkaç büyük kavga, ve bu aralar süresinde, çok sayıda küçük mücadelelerle sürdürüleceği düşünülebilir. Bu böyle olunca -kesinlikle böyledir- Sosyal-Demokratlar bu büyük kavgalarda, mümkün oldukça küçük çatışmalarda da, kitlelere önderlik etmeye yatkın örgütler yaratmaya mutlaka kendilerine ödev edinmelidirler." [3*]

      "Genellikle modern revizyonistlerin (T"K"P, TİP vb.) ... devrim anlayışlarını 'sovyetik tip ayaklanma' olarak formüle etmek mümkündür. Bu anlayış, şehirleri temel alan bir çizgi oluşturur. Bu çizgiye göre, ülkemizdeki politik güçler, kitle haberleşme araçları şehirlerde merkezileşmiştir; ülke nüfusunun büyük bir bölümü şehirlerde oturmaktadır; devrimin temel gücü proletarya olacaktır ve proletarya şehirlerde bulunmaktadır.
      Ülkemizde kapitalizmin egemen olduğunu kanıtlamaya yönelik tahliller, son tahlilde, şehirlerde bir ayaklanma başlatarak politik iktidarın fethedileceğini ve sonra devrimin kırlara taşınacağını ileri sürmeye yönelik olarak kullanılır. Bunların en büyük dayanağı Rusya'daki Ekim Devrimi'dir. Ülkede silahlı ayaklanmanın nesnel koşullarının mevcut olmadığını bildikleri için de, günlerini sendikal çalışmayla, burjuva muhalefetiyle ittifak yolları aramakla geçirirler. Bu kesimin şiddetle karşı çıktığı devrimci saptama ise, milli krizin -olgun olmasa da- sürekli mevcudiyetidir.
      Ayaklanma stratejisi, ülkenin belli başlı kentlerinde -'sinir merkezleri'- nesnel ve öznel koşulların olgunlaştığı bir anda başlatılacak bir kitle hareketiyle iktidarın fethini öngörür. Burada silahlı ayaklanmanın yanında, ikincil olarak başka savaş biçimlerinin gündeme gelmesi önemli değildir. Diğer silahlı aksiyon yöntemleri, silahlı ayaklanmayı geliştirmek ve geciktirmemek koşuluyla kullanılır, yani talidir. Bizim gibi emperyalist hegemonya altında bulunan (açık ya da gizli işgal) bir ülkede, büyük kentlerde başlatılacak bir silahlı ayaklanma, ilk anda kentlerin iç denetimini sağlasa bile, gerek emperyalist orduların müdahelesi ile, gerekse kırsal alanlardan gelen karşı-devrimci güçlerin saldırısı karşısında iktidarı uzun süre elde tutamaz. Ekim Devrimi'nden bugüne kadar yaşanılan deneyimler bunu açıkca kanıtlamıştır. Örneğin, Komintern'in direktifleriyle 1927'de Çin'de başlatılan ayaklanmalar (Kanton, Güz Hasadı vb.), şehir merkezli bir stratejinin, ayaklanma yönteminin yanlışlığını gösterir. Keza İspanya İç Savaşı (özellikle Madrit savunması), bir ya da birkaç şehirde iktidarın ele geçirilmiş olmasının yeterli olamayacağını göstermiştir. Daha tek bir şehrin denetimini bile ele geçiremeden yenilmiş sayısız ayaklanma girişimleri, dünyanın pekçok yerinde görülmüştür." [4*]

      "Bütün alanlarda bütün halkın savaşını yürütmek, silahlı kuvvetlerle siyasi kuvvetleri, silahlı mücadeleyle siyasi mücadeleyi, silahlı ayaklanmayla devrimci savaşı bir arada düzenlemek...
      Savaş boyunca, silahlı kuvvetlerin eylemiyle işbirliği içindeki kitlelerin ayaklanma hareketi, genelleştirilmiş bir siyasi mücadele sayesinde her defasında kendini yeniledi. Savaş, ayaklanma şartlarını olgunlaştırıp ona daha fazla yayılma olanağı verdikçe, ayaklanma devrimci savaş alanını genişletip, devrimci savaşı güçlendirir ve durmadan gelişmeye doğru iter...
      Her devrimin temel meselesi iktidar meselesidir ve her savaşın temel meselesi de düşman silahlı kuvvetlerinin yokedilmesi meselesidir. Savaşımız devrimci bir savaştır ve iktidarın ele geçirilmesi için mücadele biçimi olarak devrimci savaştan yararlanıyoruz. Bu savaş, düşman silahlı kuvvetlerinin yokedilmesi, düşman iktidarının parçalanması ve halk iktidarının kurulması sorununu çözümlemeyi amaçlar. Halk savaşımızda, iktidarın ele geçirilmesi açısından kitlesel ayaklanmalarla, düşman ordularını yoketmeyi amaçlayan halk silahlı kuvvetlerinin savaşçı eylemini düzenliyoruz. Farklı somut şartlarda, düşman iktidarının parçalanması ve çeşitli kademelerde halk iktidarının kurulması düşmana saldırmak ve onu yoketmek için yeni olanaklar yaratılmasını amaçlar.Diğer yandan, iktidarı ele geçirmek, yeni güçler ve üsler yaratmak açısından ayaklanan kitleleri desteklemek için düşmanı yoketmek zorunludur." [5*]

      "Bizim ilgilenmekte olduğumuz olgu, silahlı mücadeledir; bu mücadele, bireyler ve küçük gruplar tarafından yürütülmektedir... Silahlı mücadele, birbirinden kesinkes olarak ayrılması gereken farklı iki amaca yöneliktir; önce, bu mücadele kişilere, liderlere ve ordu ve polisteki görevlilere suikast yapmayı amaçlar; ikinci olarak, hem hükümete ait, hem özel kişilere ait para kaynaklarına elkoyar." [6*]