ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ÖNCÜ SAVAŞI
THKP-C/HDÖ, "Marksizm-Leninizmin kılavuzluğu altında, emperyalizmin III. bunalım döneminin çelişki ve ilişkileri ile, bu çelişki ve ilişkilerin Türkiye'ye yansımasının (ülkemizin tarihi, sosyal, politik, psikolojik niteliklerinin) devrimci tespitinden hareketle" saptanmış olan Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi'ni, devrim stratejisi olarak kabul etmiştir. Bundan önceki bölümlerde devrim stratejimizin dayandığı teorik temelleri ve emperyalizmin III. bunalım döneminin özelliklerini belirttik. Bu bölümde Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi'ni bir bütün olarak ortaya koyacağız. Ancak ülkemiz solunda mevcut olan "teorik keşmekeş", "kavram karışıklığı" o seviyeye gelmiştir ki, bir strateji kavramı tartışma konusu yapılmaktadır. Ve pasifistler, buradan hareketle, Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi'nin, strateji bile olmadığını iddia etmektedirler.
Kimilerine göre, Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi, tamamlanmamış ve eksik bir "strateji"dir. Kimilerine göre ise, "politikleşmiş askeri savaş" diye bir kavramın ifade ettiği strateji yoktur. Bu ve bunlara benzer pek çok iddiaların peşi sıra ülkemizdeki mevcut koşullarda, devrim aşamasının ne olduğu araştırılmaktadır. Bazıları, "demokratik halk devrimi" derken, diğerleri "ulusal demokratik devrim", "milli demokratik devrimi", "anti-oligarşik halk devrimi", "ulusal demokratik halk devrimi" diyerek, özde ayrı olmayan, nüans ve deyiş farkları etrafında fırtınalar koparılmaktadır.
Herhangi bir devrim anlayışı bulunmadan, kendisini "siyaset" olarak tanımlayanların, "partileşme" süreçleri içinde aylar ve yılların geçtiği Türkiye'de, THKP'nin stratejik tespitlerinin her türlü spekülasyona, karalamaya, ve "netleşme"ye maruz kalması çok doğaldır. THKP'nin stratejik tezlerine saldırmak, bugün tüm pasifistlerin varlık şartı olmaya devam etmektedir.
Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi'ni ele almadan, strateji ve taktik konusunu genel olarak ele almakta yarar vardır.
STRATEJİ VE TAKTİK ÜZERİNE
Bugüne kadar Türkiye solunda, strateji, stratejik hedef, stratejik plan sürekli olarak karıştırılmıştır. Bu karıştırmanın temelinde, Marksist-Lenininst literatürde strateji kavramının farklı tanımlamaları yatmaktadır.
Strateji, en genelde, belirli bir amaca varmak için izlenecek yolların, genel olarak tespit edilmesidir.
Strateji, muharebenin savaşın amacı doğrultusunda kullanılmasıdır. Buna göre savaş eyleminin tümüne, savaşın amacına uygun bir hedef göstermesi gerekir. Diğer bir deyişle, strateji savaş planını yapar ve öngörülen hedeflere göre ona ulaşılmasını sağlayacak bir dizi eylemi saptar; ayrı ayrı seferlerin planlarını hazırlar ve her birinde verilecek muharebeleri örgütler." [156] (abç)
Stratejik hedefin, genel olarak emperyalizmin, özel olarak da ülkenin içinde bulunduğu somut tarihsel koşullara göre saptanması, her ülke devriminde hedefin ayrı olmasını getirir. Emperyalist işgal altında olan ülkeler ile emperyalist ülkelerdeki üretici güçlerin gelmiş olduğu seviye aynı değildir. Bu nedenle, stratejik hedefler aynı olamaz. Keza, emperyalist işgalin biçimi ve emperyalist sömürü yöntemleri, stratejik hedefde de değişiklik yapar.
Stratejik hedefin tespiti, genel hedefin siyasal iktidar olması ve siyasal iktidarın da belirli sınıf ya da sınıfların elinde olması gerçeğinden hareketle, devrimci güçlere, düşman güçlerini göstermek, düşmanı tespit etmek demektir.
İkinci olarak, strateji, mevcut güçlerin, belirlenen hedefe karşı nasıl mevzileneceği, bu güçlerin kendi aralarındaki ilişkileri içerir. Stalin'in deyişiyle, "devrimci güçlerin uygun düzenlenişi için plan hazırlamak" gereklidir. Stratejik plan, bu durumda, devrimde sınıfların mevzilenmesi demektir. Stratejik planın bu parçasının tespiti ise, mevcut sınıfların tahlilini gerektirir. Sınıflar tahlili sonucunda, stratejik hedefe yönelecek, devrimci sınıf güçleri tespit edilir. Ve bu tespit edilen devrimci sınıflar, devrim hedefine uygun olarak, mevzilendirilir. Bu, öncü, temel ve yedek güçlerin (stratejik güçler olarak) tespit edilmesidir. Stratejik öncü güç (ya da sınıf), tüm stratejik hareketin yönünü ve rotasını saptayan, hareketin başını çeken ve yönlendiren güçtür. [39*] Öncü ya da önder güç, bir sınıf olabileceği gibi, o sınıfın partisi, yani ideolojik öncüsü de olabilir (ideolojik ya da fiili önderlik esprisi). Bir devrimde önder gücün, fiili mi, yoksa ideolojik mi olduğu, doğrudan o gücün (sınıfın) nicelik ve niteliğine bağlıdır.
Stratejik temel güç, o devrim sürecindeki temel kitle gücünü ifade eder. Bir başka deyişle, stratejik hedefe varılmasında fiili olarak rol oynayan güçtür. Bu anlamda da önder güç (sınıf), aynı zamanda temel güç içinde yer alır ya da temel gücün bizatihi kendisidir.
Stratejik yedekler, devrim sürecinde, dolaylı ya da dolaysız olarak, devrimin temel stratejik güçlerin hareketine yardımcı olan ve belirli bir durum karşısında sürece katılan sınıf güçleridir. Strateji ile ilgili diğer kavramlar gibi, stratejik yedekler de, askeri kavramdır. Ancak devrimde sınıfların mevzilenmesinde, stratejik yedekler, örgütsel güçlerle karıştırılmamalıdır.
Stratejik hedef ve strateji planının bu şekilde belirlenmesiyle sorun tamamlanmış sayılmaz. Ayrıca stratejik amaca ulaşmak için izlenecek yol (stratejik çizgi) ve "ayrı ayrı seferlerin planları" (stratejik rota) tespit edilmelidir.
Stratejik çizgi, stratejik amaca ulaşmak amacıyla verilecek mücadelelerde (muharebelerde) temel aracın saptanması demektir. Bir başka deyişle, temel mücadele biçiminin saptanması gerekir.
Bugün ülkemizde strateji konusundaki yanılgı ve yanlışlıklar, stratejik çizginin tespitinde de ortaya çıkmaktadır. Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi'nin, temel mücadele biçimini saptaması, yani silahlı propagandayı temel mücadele biçimi olarak ele alması eleştirilmektedir. (!) Bu eleştirilere göre, "somut koşullardan kopuk mücadele biçimi olamaz" [158] genel doğrusunun "ihlâl" edildiği söylenilmektedir. Pasifizmin her türlü çeşidine göre, stratejik bir mücadele biçimi saptamak, somut koşulları hesaba katmamak demektir, fokoculuktur.
Devrim stratejisinin tespitinde belirlenen temel mücadele biçimi, stratejik amaca ulaşmak için izlenecek yol ve verilecek mücadelelerin araçlarının saptanması demektir. Bu aynı zamanda, stratejik zaferi gerçekleştirecek olan yol demektir. Ancak bu konuda iki tür sapmaya dikkat etmek gerekir: Stratejik temel mücadele biçimi (ya da aracı) tespit edildikten sonra, bunun belirli koşullarda geçerli olduğu ve koşullar değişince değiştiği anlayışı (sağ sapma). Bu anlayış, stratejik tespitlerdeki temel noktaların, ana ve belirleyici olduğunu ve de değişik koşullardaki tüm çabaların bu noktaya tabi olduğu gerçeğini reddetmek demektir. Temel yol, tek yol değildir; ama temel yol, her şeyin başarısını belirleyen yoldur.
İkinci sapma ise, stratejik mücadele biçiminin tespitinde temel-tali ilişkisini unutmak ve temeli tek olarak ele almaktan kaynaklanır (sol sapma).
Kısaca özetlersek, strateji, devrim sürecinin belirli bir anını temel kabul ederek, bu devrim sürecinde, varılacak hedef, bu hedefe yönelik sınıf güçleri, bu sınıf güçlerinin mevzilenişi ve savaşa sokuluş tarzı, mücadelenin niteliği-yöntemi-araçları ve mücadelenin genel gelişim çizgisinin saptanmasıdır. Bu durumu ile strateji, tüm süreci koşullandıran ve ona bilinçli ifade vermek için izlenecek yol demektedir. Bu nedenle strateji, devrim sürecinin her anında, her somut koşullarda yürütülecek çalışmaların temelidir. Bu anlamda da strateji, taktiklerin niteliğini belirler ve taktikler stratejiye bağımlıdır.
"Taktiğin konusu —diyor Stalin, nispeten kısa olan hareketin kabarması ve alçalması, devrimin hızlanması ve yavaşlaması döneminde proletaryanın davranış çizgisini saptamak, eski mücadele ve örgütlenme biçimlerinin ve eski sloganların yerlerine yenilerini koyarak, mücadele ve örgüt biçimleri arasında uyum sağlayarak vb. ve bu çizginin uygulanması için mücadele etmektir.
Taktik, stratejinin bir parçasıdır, stratejiye bağlıdır ve stratejiye hizmet etmekle yükümlüdür." [163] (abç)
Taktik konusu, doğrudan mücadele biçimleri ve örgüt biçimlerini kapsamına aldığından, doğru taktik tavırlar stratejik zaferi kolaylaştıracağı gibi, yanlış taktikler geciktirecektir. Ancak kimilerinin sandığı gibi, her taktik evrede, o evrenin (özgül) koşullarına uygun olarak "farklı mücadele ve örgüt biçimlerinin" (Stalin) gündeme gelmesi temel mücadele ve örgüt biçiminin değişmesi demek değildir. Böyle bir anlayış stratejinin ya da devrim teorisinin gereksizliğini önermek demektir ve örgütlenme açısından tasfiyecilik ya da ostovizm demektir. Taktik evrelerde stratejik çizginin, o evrenin koşullarına (özgül) göre biçimlenmesi ya da taktik evrelere göre temel mücadele ve örgütlenme biçimlerinin değişmesi ve yenilerinin "yaratılması" demek değildir. Her özgül evrenseli içinde taşır ve evrenselin parçadaki durumudur. Evrenselden ayrı ve bağımsız özgül durumlar olamaz. Bu nedenle, taktik, stratejinin o anki somut koşullarda biçimlenişidir. Her şeyden önce, özgülün bağlı olduğu ve koşullandırdığı evrenselin doğru tespiti sonucu oluşturulan stratejinin doğruluğu birincildir ve taktiğin biçimlendirilmesindeki doğruluğun şartıdır.
Konunun somutlaşması için bir-iki örnek verelim:
1971-12 Mart döneminde strateji ve taktiğin durumunu ele alırsak: Her şeyden önce, genel olarak emperyalizmin III. bunalım döneminin genel çözümlenmesine dayanılarak, bu genel koşullar içinde devrimin nasıl gerçekleşeceğini saptamak stratejinin konusudur. Strateji, bu koşullar içinde, düşman güçlerinin güçlü ve zayıf yönlerini, bizim güçlü ve zayıf yönlerimizi ve bu genel koşullarda düşmanın bize hangi saldırıları yönelteceğini (yani hangi çarpışmaları kabul ettireceğini) tespit ederek, bunlara uygun mücadele biçimini ve örgüt anlayışını ve de genel hedefleri belirler. Böylece stratejik tespitler, genel koşullara tam anlamıyla uygundur. Özel durumlar, genelin yansıma ve biçimlenişi olduğu anlamında, stratejik tespitler, özele yansıyan ve özeldeki koşullara göre özelleşen genel mücadele ve örgüt biçimlerini içerir.
12 Mart 1971 koşullarında, genel koşullardan farklı olarak ortaya çıkan ve çıkabilecek koşulları tespit etmek taktiğimizi belirler. Ancak bu farklı olgular, geneli içinde taşır ve genelin o andaki görünümüdür. 12 Mart dönemi, emperyalizmin III. bunalım döneminin genel özelliklerinin, ülkenin içinde bulunduğu ekonomik-politik-sosyal alandaki çelişkilerin gelmiş olduğu seviyede biçimlenişidir. Bu anlamıyla, ülkedeki emperyalist işgal, oligarşik yönetim ve milli kriz, genel olarak değişikliğe uğramaz. Meydana gelen değişim ise, milli krizin derinleşmesi (Stalin'in deyişiyle, hareketin kabarması) ve oligarşik yönetimin siyasal zoru —derinleşen milli kriz nedeniyle— askeri biçimde maddeleşmesidir. Bu koşullarda karşı-devrimin güçlü ve zayıf yönleri ile devrimin avantaj ve dezavantajları somutlaşır. Konuyu, III. bunalım döneminin geri-bıraktırılmış ülkelerdeki temel özelliği olan sürekli milli kriz ve suni denge açısından koyarsak: 12 Mart döneminde ekonomik plandaki buhran ve suni dengenin oligarşinin askeri güçleri tarafından devam ettirilmeye çalışılması en önemli iki noktadır. Bu koşullar içinde taktik ne olacaktır? Stratejiden ayrı olarak neleri içerecektir? (Örgüt ve mücadele biçimlerinde) Her şeyden önce, suni dengenin oligarşinin resmi ve askeri güçleri ile devam ettirilmeye çalışıldığı için, taktik planda oligarşinin askeri güçlerine saldırmak ve onları yıpratmak ve de hareketlerini engellemek temel görevdir (Taktik hedef). Bu taktik hedef, stratejik hedefin o anki, somut koşullardaki görünümüdür. Taktik plandaki mücadele oligarşinin askeri güçleri ile olmaktadır. Öncü Savaşı koşulları içinde devrim güçleri ise, halkın devrimci öncüleridir. Öyle ise, genel stratejik hedef olan emperyalizm ve oligarşinin halkla olan çelişmesinin yansısı, somutta (oligarşi ile halk arasındaki çelişme olarak) oligarşinin askeri güçleri ile halkın devrimci öncüleri arasındaki mücadele olarak biçimlenir. [40*] Öyle ise taktik hedef, oligarşinin askeri güçleri ile gerçekleştirmeye çalıştığı amacı engellemektir. Bu evrede taktik hedefin bu şekilde tespiti mücadele ve örgütlenme konusunda bazı değişimler getirir. Keza devrimci sloganlar da değişerek bu taktik hedefe uygun biçimlenir. Ancak bu stratejik mücadele ve örgütlenme biçimleri değişmiştir anlamına gelmez. Gündeme gelen yeni koşullardaki ilişki ve çelişkilerin yarattığı "yeni" mücadele ve örgütlenme biçimleridir. Stalin'in tanımlamasında belirttiği "yeni" mücadele ve örgütlenme biçimleri bu şekilde anlaşılmalıdır. Bir başka deyişle, yeni taktik evrede değişen koşullara göre, eski taktik evrenin koşullarına göre biçimlenen mücadele ve örgütlenmenin değişmesi gündemdedir. Ve her taktik evrede, taktik hedefe ulaşılmasında temel yol stratejik çizgi ve tespitlerdir.
Stratejik tespitimize göre, Öncü Savaşı evresinde temel görev suni dengeyi yaratan ve devam ettiren maddi güçlerin dağıtılması ve yok edilmesidir. Genel olarak suni denge, oligarşinin ordusu, polisi, her türlü propaganda ve pasifikasyon yöntemleri ile sürdürülür. Zaman zaman da ekonomik plandaki üretim artışından yararlanır. Öyle ise, Öncü Savaşında temel görev, bu güç ve uygulamalara tavır alarak, bunları dağıtmak ve kitlelere göstermektir (Stratejik olarak Öncü Savaşının amacı). Ancak tüm bunlar somutta, koşullara uygun olarak temel-tali ilişkileri içinde biçimlenirler. İşte bu biçimleniş taktikleri belirler. 12 Mart döneminde, suni denge ordu ve polis aracılığıyla sürdürülmeye çalışılmaktadır. Taktik hedef, (somut) bu güçlerin hareketini engellemektedir (Aynı şekilde 1976 sonrasında bu güçler yerine faşist milisler geçmiştir, temel olarak taktik hedef faşist milis güçlerdir).
Yine bu dönemde, demokratik muhalefet çeşitli yasalarla sindirilmiş ve pek çok demokrat hapishaneye atılmıştır. Yine 12 Mart döneminde, oligarşinin hareketi, sömürüyü disipline etmeye yönelik olduğundan, tekelci burjuvazi, toprak ağaları ve tefecilerin en irileri hariç olmak üzere, tüm diğer sömürücü sınıf ve tabakalara tavır almıştır. Erim Hükümeti aracılığıyla da "tarafsız"lığını, "ilerici" liğini koymaya çalışmıştır. Öyle ise taktiğimiz, gerek oligarşi dışına atılmak istenen, gerekse dışında kalarak izlemeye çalışan diğer sömürücü kesimlerin güçlerinden yararlanmayı da hedefler. 12 Mart döneminde idam cezalarına karşı imza toplamanın örgütlenişi ve bizzat bu mücadele, yeni mücadele ve örgüt biçimini ifade eder. (Günümüzde faşist milis güçlerinin legal örgütlerinin kapatılması ve hesap sorulması gibi)
12 Mart döneminde, Erim hükümetinin yüzünü açığa çıkartma, yani Erim hükümetinin emperyalizmin ve oligarşinin hükümeti olduğunu, "ilerici, Atatürkçü"lüğünün maske olduğunu göstermeye yönelik mücadele temeldir (1975 sonlarında faşist milis güçlerinin —MHP'nin— oligarşi ile olan işbirliğini göstermek gibi).
12 Mart döneminde, oligarşi ile emperyalizm ilişkisini ve emperyalizmin gizli işgalini gösterme bir diğer görevdir. Her dönemde geçerli olan bu görev, 12 Mart döneminde haşhaş ekiminin yasaklanması ile kendini somutlaştırır. Bu dönemde haşhaş ekimi ve haşhaşın yan ürünleri ve ülke ekonomisindeki (ilaçlar) yerinin belirtilmesi, bunun için seminer, miting vb. şeylerin organize edilmesi taktik mücadeleyi biçimlendirmiştir (1975 sonrasında Amerikan üslerinin kapatılmasına ilişkin sloganlar, günümüzde IMF-AID-Dünya Bankası ilişkilerinin açığa vurulması gibi).
İşte bu koşullar içinde, temel olarak silahlı propaganda mücadele biçimi çerçevesinde E. Elrom'un, 3 İngiliz'in kaçırılması ve karşılığında hapishanelerin boşaltılmasını ve Denizlerin idamının durdurulmasını talep etmek; (kaçırarak ya da öldürerek, her iki koşulda da) Jandarma Genel Komutanı'na yönelmek doğru devrimci eylem olmaktadır. Keza "Genel Af" sloganı doğru slogan olarak ortaya çıkar (Günümüzde "faşist katillerden hesap sorulsun" sloganı gibi). [41*]
Özetlersek, taktik, stratejik mücadelenin somutta uygulanışıdır. Taktik, somut koşullardaki değişime göre değişen ve bu değişik somut koşullardaki davranış çizgisidir. Ancak, taktik, somut koşulları belirleyen ana çelişmeye göre saptanan stratejiye bağımlıdır ve stratejiye hizmet eder.
Strateji-taktik ilişkisinin kavranılması, pratigin doğru yönlendirilişi için gereklidir. Bugün ülkemiz solunda Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi'ne karşı yürütülen kampanya içersinde strateji-taktik ilişkisi özel yer tutmaktadır. Kimilerine göre "stratejik mücadele biçimi olamaz, mücadele biçimlerini belirleyen taktiktir. Taktik de somut durumların somut tahlili olduğuna göre mücadele biçimleri somut koşullara bağlıdır. Ve somuttaki değişimlere göre değişir". TSİP-TİP-KSD oportünizminin bir koro halinde bu sözlerine, son olarak DG-DY oportünizmi de katılmıştır. Şöyle diyor "Devrimci (!) Gençlik-Yol" oportünizmi:
"Evrim ve devrim aşamasının iç içe geçmesi durumu, OLGUNLAŞMIŞ bir milli kriz olarak, sürekli bir devrim durumunun varlığı ve sürekli bir devrim aşamasında bulunulması şeklinde anlaşılamaz. Ve buradan kalkarak koşulları hesaba katmayan bir mücadele anlayışı Devrimci Harekete maledilemez." [165] (abç)
"Evet, evrim ve devrim aşamalarının iç içe geçmesi durumu, nesnel koşulların her durumda her türlü eyleme müsait olduğu biçiminde alınmamalıdır." [166]
Emperyalist dönemde, belirli bir ülkenin emperyalizmin belirli bir bunalım döneminde (III. bunalım dönemi), genel ilişki ve çelişkilerin tespiti ve bu ilişki ve çelişkilerin belirlediği sürecin gelişiminin belirlenmesi, mücadeleye devrimci mücadele olma niteliği verir. Yoksa devrimcilik, hergün her şeye ayrı şeyler söylemek değildir. Devrimci mücadele, her gün her yerde söylediklerinin bir bütünün parçaları olarak, bütüne bağlı olması demektir. Bu ise strateji-taktik ilişkisini ifade eder. [42*]
Stratejik mücadele biçimi olamaz diyenlere Lenin şöyle demektedir:
Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi'nde temel mücadele biçimi silahlı propagandadır. Diğer politik, ekonomik ve demokratik mücadele biçimleri silahlı propagandaya tabidir. Bir başka deyişle, devrimin zaferi, temel olarak, silahlı propagandanın başarısına bağlıdır.
Bu tespite karşı çıkanlar, stratejik olarak tespit edilen temel mücadele biçiminin olamayacağını ya da sadece belirli dönemlerde uygulanacağını ileri sürmektedirler. Ve temel mücadele biçiminin silahlı propaganda olması, bunun her dönemde temel alınmasını "sür-git silahlı mücadele anlayışı" olarak yorumlamaktadırlar. Bu karşı çıkışların amacı ne olursa olsun, kendi boyutları içinde cevap vermekte, pratik yarar görüyoruz.
Her şeyden önce, bizim gibi ülkelerde, stratejide tespit edilen temel mücadele biçiminin, her dönem geçerli olduğunu belirtelim. Bunu anlamak zor değildir.
Birinci olarak, emperyalizmin III. bunalım döneminde geri-bıraktırılmış ülkelerde sürekli bir milli kriz mevcuttur. Bu milli kriz, tam anlamıyla olgun olmasa bile, sürekli bir durumdur ve hiçbir koşulda ortadan kalkmaz. Bu ise, emperyalizm ve oligarşinin, her koşulda siyasal zoru ve bunun askeri biçimde maddeleştirilmesini temel almasını gerektirir. Yani, milli kriz koşullarında düzeni devam ettirebilmenin tek yolu siyasal zordur. Bunun somut ifadesi ise, oligarşinin her durumda düzenin sınırlarını aşan hareketlere karşı siyasal zoru askeri biçimde maddeleştirdiği ve zaman zaman da düzen sınırlarını aşmaya yönelen ekonomik-demokratik hareketlere karşı da aynı yöntemi kullandığıdır.
Devrimci politik mücadele, düzeni yıkmaya yönelik iktidar mücadelesidir. Bu nedenle düzenin sınırlarını aşan ve aşmak zorunda bulunan harekettir. Politik mücadelenin bu niteliği, onun örgütlenmesinin illegaliteyi temel almasını zorunlu kılar ve illegalite devrime kadar her durumda temeldir.
Emperyalist hegemonya altındaki ülkelerde (isterse I. ve II. bunalım döneminde emperyalizmin işgalinin açık olduğu sömürge ve yarı-sömürge ülkelerde; isterse III. bunalım dönemi geri-bıraktırılmış ülkelerde olsun) devrimci mücadele —ki iktidar mücadelesidir— sürekli milli kriz koşullarında yürütülmek durumundadır. Bu durumda emperyalizm ve yerli hakim sınıflar, düzeni devam ettirmek için siyasi zoru askeri biçimde maddeleştirmek ya da maddeleştirmenin şartları içinde hareket etmek zorundadır. Karşı-devrimin bu zorunun amacı (politik amaç), düzeni devam ettirmek için, düzene karşı güçleri yok etmek ya da sindirmektir. (Karşı-devrimin askeri savaşının politik amacı). Diyalaktik materyalizme göre, bir maddi güç bir başka maddi güçle yok edilebilir. Bu nedenle karşı-devrimin siyasal zoru, devrimci zorla bertaraf edilir. Ancak emperyalist hegemonya altındaki ülkelerde siyasal zor (kapitalist-emperyalist ülkelerden farklı olarak) askeri biçimde maddeleşmenin sürekli koşulları içindedir. Bu nedenle devrimci zor, askeri biçimde süreklidir. Bir başka deyişle, emperyalist hegemonya altındaki ülkelerde devrimci mücadele askeri savaşı temel almak zorundadır. Objektif koşullara uygun bu mücadele süreklidir.
Ancak, askeri savaş şu ya da bu şekilde değil, devrimci politik amaçlar için kullanılır. Yani, kitleleri bilinçlendirmek ve örgütlemek temelinde yürütülür. Böylece devrimci politik amaçlarla kullanılan askeri savaş (zor), salt karşı-devrimin askeri gücünü yok etmek için değil (bu askeri savaşın niteliğidir), temel olarak kitleleri bilinçlendirmek ve örgütlemek için kullanılır. Kitleleri biliçlendirip öngütlemenin yolu ise, siyasi gerçekleri açıklama kampanyası ile mümkün olduğundan, askeri savaş bu kampanyanın temel aracı olarak kullanılır. Bu durum süreklidir ve her koşulda geçerlidir.
Emperyalizmin III. bunalım döneminde, siyasi gerçekleri açıklama kampanyasının (kitleleri biliçlendirme, örgütlendirme) başarısı için suni dengenin bozulması şarttır. Bu nedenle Öncü Savaşı boyunca askeri savaşın, temel devrimci görevi suni dengeyi bozmaktır. Kitlelerin bilinçlendirilmesi ise, bu göreve bağlı olarak yürütülür.
Görüldüğü gibi, "sür-git silahlı mücadele anlayışı" diye bir şey yoktur ve olamaz. Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi'ne göre sürekli olan mücadele (aynı zamanda temeldir), politik mücadeledir ve bunun temel biçimi olan silahlı propagandadır (daha önce de belirttiğimiz gibi "sür-git" silahlı mücadele ya da askeri savaş, savaşın niteliğine aykırıdır ve bizatihi savaşın kendisi buna izin vermez).
Kısaca özetlersek, emperyalist hegemonya altındaki ülkelerde sürekli milli kriz —tam anlamıyla olgun olmasa da— karşı-devrimin siyasal zorunu askeri biçimde maddeleştirmesini kaçınılmaz kılar ve bunun objektif şartlarını yaratır. (Subjektif şartlar ise, sürekli ordunun mevcudiyeti ile her dönem vardır). Bu koşullarda devrimci mücadele askeri savaşı temel metod olarak almak zorundadır. Bir başka deyişle, devrimci politik mücadele temel olarak silahlı aksiyon yöntemleriyle yürütülmek zorundadır. Savaşın devrimci karakterine ve güçler dengesine uyan silahlı aksiyon biçimi gerilla savaşıdır. Çünkü gerilla savaşı değişken karakterinden dolayı, düşman askeri güçlerinin imha ve yıpratılmasını sağladığı gibi, kitle çalışmasına da izin verir. İşte gerilla savaşının, devrimci politik amaçlarla, yani siyasi gerçekleri açıklama kampanyasının bir aracı olarak ele alınışına silahlı propaganda ve bu mücadele biçimini temel alan devrim stratejisine Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi diyoruz.
POLİTİKLEŞMİŞ ASKERİ SAVAŞ STRATEJİSİ'NİN GENEL İLKELERİ
Yukarda belirttiğimiz strateji kavramı çerçevesi içersinde Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi'ni kısa ve öz olarak tanımlayalım.
Emperyalist hegemonya altındaki ülkelerde, iç dinamiğin çarpıtılması ülkedeki mevcut çelişkileri keskinleştirmiştir. Bir de bu yapıya, kapitalizmin sürekli ve genel bunalımının şiddetle yansıması (sürekli ve genel bunalım, ekonomik-politik-sosyal tüm hayatı kapsar) sonucu sürekli milli kriz ortaya çıkar.
Emperyalizmin III. bunalım döneminde, geri-bıraktırılmış ülkelerde, emperyalist sömürü, oligarşi aracılığı ile gerçekleştirilir. Bir başka deyişle, ülkedeki baş çelişki halk ile oligarşi arasındadır. Ancak ülkedeki kapitalizm kendi iç dinamiği ile gelişmediğinden ve yerli-tekelci burjuvazi (oligarşi içinde ağır basan yöndür) baştan emperyalizmle bütünleşmiş olarak doğduğundan, emperyalizm de oligarşinin içinde yer alır (gizli işgal esprisi) ve ülkedeki belirleyici yön emperyalizm ve emperyalist sömürüdür. Bu anlamda ,ülkedeki baş çelişki, aynı zamanda halk ile emperyalizm arasındadır.
Geri-bıraktırılmış ülke devriminde burjuva demokratik devrim aşamasının çözmesi gereken çelişki işte bu çelişkidir. Kısacası, stratejik hedef, anti-emperyalist, anti-oligarşik devrimdir. Ancak bu stratejik hedef tespiti, iki ayrı nitelikte hedefin tespitideğildir. Anti-emperyalist hedefle, anti-oligarşik hedef diyalektik bir bütünü teşkil ederler. (Emperyalizmin oligarşi içinde yer alma esprisi) Geri-bıraktırılmış ülkelerde, geçmiş dönemlerde olduğu gibi, iç düşmanla (III. bunalım döneminde oligarşi), dış düşman (emperyalizm) birbirinden kesin çizgilerle ayrılamaz (Emperyalizmin içsel olgu olma esprisi).
Bu nedenle stratejik hedef, bir bütün teşkil eden anti-emperyalist mücadele ile anti-oligarşik mücadeleyi içerir. Devrimci savaş, stratejik hedefin bu niteliğinden dolayı hem ulusal, hem de sınıfsal planda yürüyecektir. Ancak emperyalist işgal açık hale geldiği döneme kadar, sınıfsal yan ağır basacaktır.
Sınıfsal yanın ağır basması, yanı anti-oligarşik mücadelenin önde olması, anti-emperyalist mücadelenin ihmal edileceği anlamına gelmez. Anti-oligarşik mücadelenin temel niteliği, oligarşinin siyasal tecriti ve halkı devrim safına çekmek olduğu için ve bunun ise, bir yandan oligarşinin sınıfsal sömürüsünü halka göstermek, diğer yandan emperyalist sömürü ile bağlantısını ortaya koymak gerektiğinden anti-emperyalist mücadele kaçınılmazdır. Bu iki mücadele birbirinden kesin çizgilerle ayrılamaz.
Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi, işte bu stratejik hedefe yönelik olarak, tüm devrimci güçlerin uygun düzenleniş içersinde, belirli bir mücadele metodu ile savaşa sokulmasıdır.
Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi'ne göre, devrimci süreç iki aşamadır: Öncü Savaşı ve Halk Savaşı.
Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi'ne göre, anti-emperyalist, anti-oligarşik devrimin başarılması için Halk Savaşı zorunlu bir duraktır. Halk Savaşı, emperyalizmin ve oligarşinin askeri biçimde maddeleşen siyasal zoruna karşı, kitlelerin devrimci zorunun uygulamaya sokuluşudur. (Bkz: İkinci Bölüm) Ancak emperyalizmin III. bunalım döneminin özelliklerinden dolayı Halk Savaşı Öncü Savaşı aşamasından geçecektir. Halk Savaşının başlatılabilmesi için, öncülerin yürüttüğü politikleşmiş askeri savaş ile suni dengenin bozulması ve oligarşinin siyasal tecridi şarttır (bağıntılı).
Geri-bıraktırılmış ülkelerde kapitalizm dış dinamikle (emperyalizm) geliştirilmesi sonucu, şehirleşme, haberleşme ve ulaşım, geçmişe göre artmıştır. Bunun sonucu olarak bu ülkelerde şehir küçük burjuvazisi ve proletarya geçmiş döneme göre nicelik olarak daha fazladır. Keza şehirleşmenin artışı buralardaki mücadeleyi, geçmişe göre, daha da öne çıkarmıştır. Bu yüzden devrimci mücadele kır ve şehirde birlikte yürütülür. (Birleşik devrimci savaş ya da "birleşik isyan")
Devrimci mücadele başlangıçtan itibaren askeri savaş (silahlı aksiyon) yöntemlerini temel almak zorundadır (sürekli milli bunalım esprisi). Politik mücadelenin silahlı aksiyon temelinde yürütülmesi ve barışçıl yöntemlerin tali olması, politik mücadele biçimleri arasında yeni ilişkiler yaratmıştır. Kapitalizmin iç dinamikle geliştiği ülkelerde olduğu gibi, evrim ve devrim aşamaları şeklinde devrimci mücadelenin kesin çizgilerle ayrılması imkansızdır. Bu aşamalar iç içe geçmiştir. Bir yandan evrim ve devrim aşamalarının devrimci görevleri, diğer yandan silahlı aksiyon (askeri savaş) yöntemlerinin temel alınması gereklidir. Bu nedenle, devrimci politik görevlere ve karşı-devrimin askeri gücü ile olan farka uygun silahlı aksiyon (askeri savaş) biçimi gereklidir. Bu da gerilla savaşıdır. Gerilla savaşı, değişken niteliği gereği bu iki görevi birden yerine getirebilir. İşte gerilla savaşının devrimci politik amaçlarla, siyasi gerçekleri açıklama kampanyasının bir aracı olarak yürütülmesine, yani politik kitle mücadelesi olarak ele alınmasına silahlı propaganda denir. Silahlı propaganda, politik mücadele biçimi olarak temeldir. Diğer politik mücadele biçimleri talidir. Genelde ekonomik ve demokratik mücadele ve biçimleri politik mücadeleye tabi olduğundan, silahlı propagandaya tabidir, talidir (temel-tali yönler diyalektik bütünlüğü ifade eder).
Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi'ne göre, Öncü ve Halk Savaşı evrelerinde izlenecek "stratejik çizgi, kır ve şehri, silahlı propaganda ve öteki politik mücadele biçimlerini diyalektik bir bütün olarak ele alan çizgidir." [169] Bu stratejik çizgi, gerilla savaşının, kır gerilla savaşı ve şehir gerilla savaşı şeklinde yürütülmesini kaçınılmaz kılar.
Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi'ne göre anti-emperyalist, anti-oligarşik devrimde sınıfların mevzilenmesi şu şekildedir:
Önder güç: Proletaryadır.
Temel güç: Köylülük (Feodal kalıntılar ve tarım burjuvazisi hariç tüm köylü unsurlar), şehir küçük burjuvazisi ve şehir proletaryasıdır.
Dolaysız yedekler: Kemalist aydın çevre-dünya sosyalist bloku-sömürge ülkelerdeki ulusal kurtuluş hareketleri.
Dolaylı yedekler: Demokrat batı ülkeleri ve kamuoyu —oligarşinin kendi içindeki çelişkileri— küçük burjuvazinin sağ kanadı.
Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi'nin demokratik halk devriminde (anti-emperyalist, anti-oligarşik devrim) devrim yolunu belirlemiş olması ve bunu yapan tek strateji olması, ülkemiz solundaki oportünizmin saldırılarına neden olmasını kaçınılmaz kılmıştır. Yukarda genelde belirttiğimiz devrim stratejimiz gerek parçada, gerekse genel gelişimde eleştirilere hedef olmaktadır. Ancak bu eleştirilerin büyük çoğunluğu Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi'nin "strateji" olmadığı ve böyle bir strateji olmayacağı noktasında odaklaşması, stratejik ilkelerin tek tek alınıp açıklanmasını zorunlu kılmıştır. Marksizm'de araştırma yöntemi somuttan soyuta doğru gider. Bu yöntem takip edilerek, genel olarak III. bunalım döneminin, özel olarak ülkemizin tahlilinden (somut), Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi'ne (soyuta) ulaşılmıştır. Ve bu andan itibaren strateji (soyut), mücadelenin (pratiğin ya da somutun) ana yönlendiricisidir. Fakat Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi'ne karşı yönelen "eleştiriler" ve kadroların siyasi eğitimi için (ki bu pratiğin teoriye uygun yönlendirilmesi içindir) stratejik ilkeler (tek tek) açıklanmak zorundadır. Marksizm'de açıklama yöntemi soyuttan somuta doğru gider. Bu nedenle Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi'nin tespitlerini parçada açarak somuta ineceğiz. Ancak parçalanmış bilgi, bütünü ihmal ettiği için metafiziktir. Diyalektiğe göre bilgi, her zaman bütün ve tamlık doğrultusunda ilerleyen eksik ve tamamlanmamış bir süreçtir. Bir başka deyişle, diyalektik bilgi, bütünsellik içeren ve bütünselliğe yönelen bir süreçtir (bilimin sonsuzluğu esprisi). Diyalektik bilgide, bir şeyi söylemek için her şeyi söylemek gerekir. Ve bilimsel soyutlamalar, bilmek için bir araçtan başka birşey değildir ve bütünü parçada da tanımak için yapılır.
İşte bu diyalektik ilkeler unutularak yapılacak tüm yaklaşımlar ve tespitler yanlış olacağı gibi, metafizik bir anlayışın yerleşmesine neden olacaktır. Gerçi her bilimsel soyutlama (teorik metin) belirli ölçülerde mekanik anlayışlara yol açmakla birlikte, soyutlamaların bizatihi kendisinin metafizik tarzda, mekanik ve şematik ele alınışı bu yanlışlığı baştan yerleştireceğinden, yanlış ve sakat bir yöntemdir.
Şimdi burada genel olarak belittiğimiz Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi'nin, pratiğimize ilişkin noktalarını detaylı biçimde açarak konuyu somuta indirelim.
ÖNCÜ SAVAŞININ ASKERİ SANATI
Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi'ne göre, Halk Savaşı Öncü Savaşı aşamasından geçecektir. (Daha önce belirttiğimiz nedenlerden dolayı) Şu anda Öncü Savaşını sürdüren THKP-C/HDÖ' nün pratiği de göstermiştir ki, Öncü Savaşı, Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi'nin en temel özelliğidir. Şimdi bu kısımda Öncü Savaşı aşamasını en geniş çerçeve içersinde ele alacağız. Ancak şu asla unutulmamalıdır: Öncü Savaşının amacı, Halk Savaşını başlatmaktır ve bu anlamıyla stratejik çizginin bir aşamasıdır. Bu tespit Öncü Savaşındaki görevleri ve amaçları belirler.
Genel olarak ele alındığında, bir ülkede devrim olabilmesi için:
- milli kriz,
- devrimci öncünün (parti) mevcudiyeti ve
- kitlelerin bilinçli ve örgütlü olması şarttır.
Bu genel gerekli şartlar içersinde Öncü Savaşı şu şekilde somutlaşır: III. bunalım döneminin özelliklerinden dolayı, geri-bıraktırılmış ülkelerde sürekli mevcut olan milli bunalım milli kriz haline dönüşemez. Çünkü milli bunalımın derinleşebilmesi için, kitlelerin ("alttaki sınıfların") geniş ve yaygın bir biçimde iktidara yönelik hareketlerinin mevcut olması şarttır. Suni dengenin mevcudiyeti bunu engeller. Bir başka deyişle, milli krizin (olgunlaşmış milli bunalım) oluşabilmesi için, suni dengenin bozulması gerekir.
Buradan genel olarak devrimci mücadelenin, özel olarak Öncü Savaşının bir görevi çıkar: Milli bunalımın derinleştirilmesi. Bir başka deyişle, Öncü Savaşı, aynı zamanda, milli bunalımın derinleştirilmesi mücadelesidir.
Her devrimde olduğu gibi, devrimcilerin temel görevi kitleleri (siyasal olarak) bilinçlendirmek ve örgütlemektir. Bu ise, kitlelere siyasi gerçekleri açıklamak (teşhir etmek), onlara politik hedef göstermek (neye karşı mücadele edeceklerini göstermek), mücadele yöntem ve biçimlerini sergilemek ve de örgütlemek (nasıl mücadele edilecği), kitleleri siyasi olarak eğitmek demektir. Ancak bunların sonucunda kitleler (ister parti kadrosu olarak, isterse siyasi kitle örgütleri içinde) örgütlenebilir. Ve örgütlenen kitleler de, belirli plan doğrultusunda yönetilebilinir.
Emperyalist hegemonya altında olan ülkelerde sürekli milli bunalım (tam anlamıyla olgun olmayan milli kriz) mevcudiyeti, kitlelerde düzene karşı memnuniyetsizlik ve tepki yaratmaktadır. Ancak III. bunalım döneminde, bu (mevcut olan) memnuniyetsizlik ve tepkiler (bilinçsizdir) açık halde değildir. Lenin'in deyişiyle, milli kriz koşullarında, kitleler memnuniyetsizlik ve tepkilerini "eylem içinde ifade etmek istemeleri ve etmeleri" söz konusudur. (Eylemin niteliği devrimci olmayabilir, ancak düzene karşıdır). Suni denge, işte "ifade etme istemi" ile "ifade etme"yi engelleyen faktördür. Öyle ise, devrimcilerin önündeki görev, suni dengeyi bozarak, kitlelerin memnuniyetsizlik ve tepkilerini "eylem içinde ifade" eder hale getirmektir (tepkilerin açık hale getirilmesi). Ancak bundan sonradır ki, kitlelerin eylemi devrimci nitelik alabilir. Bu, kitlelerin devrim saflarına çekilmesi, yani (devrimci anlamda) bilinçlenmesi demektir. Örgütlenme ise bilinçlenmeye paralel olarak gelişir.
Öyle ise Öncü Savaşının diğer bir görevi de (ki temel bir görevdir), suni dengeyi bozarak, kitleleri devrim saflarına çekmektir. Bu olgu siyasal tecritin suni dengeyi bozma temelinde gerçekleşmesi demektir. Siyasal tecrit ile suni dengenin bu ilişkisi doğrudan III. bunalım dönemine özgü bir niteliktir. Siyasal tecritin bu özelliğini kavramak, pratik açıdan büyük öneme sahiptir. Bu nedenle bunun üzerinde biraz duralım:
Emperyalizmin işgali (açık ya da gizli) altında olan ülkelerde siyasal tecrit ikilidir. Birinci yön, emperyalizmin siyasal tecriti; ikinci yön yerli hakim sınıfların siyasal tecriti. (Savaşın sınıfsal ve ulusal ikili yönü).
Halk Savaşının teorisinin gerçek ifadeleri olan Çin ve Vietnam devrimlerinin genel gelişim çizgisi incelendiğinde siyasal tecrit-siyasi güç, silahlı mücadele-silahlı güç ilişkileri açık ve net bir biçimde anlaşılabilir.
Siyasal tecrit, doğrudan doğruya, mevcut düzenin ve devletin niteliğinin kitlelerce kavranılması demektir. Bu gerçek bir siyasi bilinç olmamakla birlikte, siyasi bilincin ve siyasi örgütlenmenin temeli ve koşuludur. Emperyalizmin işgali altında olan ülkelerde siyasal tecrit, emperyalist işgalin ve yerli hakim sınıfların niteliğinin kitlelerce kavranılması ("eylem içinde ifade etmek istemeleri") ve bunun sonucu oluşan tepkilerin (açık tepkiler) silahlı mücadele şeklinde ortaya çıkmasıdır ("eylem içinde ifade etmeleri").
I. ve II. bunalım döneminde, emperyalizmin açık işgali siyasal tecriti kendiliğinden sağlar. Emperyalizmin açık işgali "halk kitlelerinin milliyetçi tepkileri, gavur alerjisi" şeklinde kendisini gösterir. Yerli hakim sınıfların emperyalizmle açık işbirliği içinde olmaları ve toplumsal sürecin feodalizm olması sonucu olarak da, yerli hakim sınıflar da siyasal olarak tecrit olma koşullarını taşırlar. Böylece siyasal tecrit ikili yönü ile kendiliğinden sağlanmış olur.
Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus, kitlelerin emperyalizmin ve yerli hakim sınıfların niteliğini görmeleri sonucu tepki göstermelerinin, gerçek siyasi bilinç temelinde gelişmeyen silahlı mücadele (ayaklanma ve isyanlar biçiminde) şeklinde olduğudur. Eğer kitlelerin kendiliğinden gelme tepkileri silahlı mücadele olarak kendini göstermezse, bu kitlelerin başka yönden hakim sınıflara (ve emperyalizme) siyasal olarak yedeklenmelerini getirir. Siyasal tecritin (emperyalist hegemonya altında olan ülkelerde) en önemli özelliği budur.
I. ve II. bunalım döneminde, zayıf merkezi otoritenin mevcudiyeti, kitlelerin tepkilerinin silahlı mücadele şeklinde açık hale gelmesinin koşullarını yansıtır. Keza emperyalizmin açık işgali de, tepkilerin emperyalist orduların (askeri biçimde maddeleşen zor) müdahalesi ile bastırılmaya çalışıldığından silahlı mücadeleyi kaçınılmaz kılar.
Bu koşullar içinde proleter devrimcilerin görevi, sistemli ve bilinçli bir süreci, yani Halk Savaşını başlatmaktır. Bunun için de, tepkilerini silahlı mücadele şeklinde (bunun bir biçimi olan ayaklanma ve isyanlar) ortaya koyan kitlelerin içine girerek, siyasi ajitasyon ve propaganda ile onları bilinçlendirmek (niçin, neye karşı ve nasıl savaşı sürdüreceklerini anlatmak, yani politik hedef göstermek ve askeri savaşın en uygun biçimini öğretmek) ve örgütlemek gerekir.
"Feodalizme karşı, feodal sopa ile sömürülen halkın özellikle hemen hemen serf statüsünde olan köylülerin —çelişkiler çok keskin— spontane patlamalarını ve isyanlarını örgütleyen proletar devrimcilerin mücadelesini" [170] Giap şöyle ifade ediyor:
Bu durumda güçler dengesine ve savaşın devrimci karakterine uygun askeri savaş (silahlı mücadele) biçimini temel olarak yürütmek gerekir. "Benimsenen savaş biçimi gerilla savaşıydı. Denilebilir ki, ... kurtuluş savaşı basitten karmaşığa ve direnişin son yıllarında hareketli savaşa doğru giden, uzun ve geniş bir gerilla savaşıydı." [177] (abç)
Emperyalizmin III. bunalım dönemi ilişki ve çelişkileri sonucu olarak siyasal tecridin kendiliğinden oluşmaması ve de halk kitlelerinin tepkilerinin pasifize edilmiş olması, devrimin rotasında bazı değişiklikler yapmıştır. Artık I. ve II. bunalım dönemlerinde olduğu gibi, devrimcilerin önündeki görev kitlelerin açık haldeki tepkilerinin silahlı mücadeleye kanalize edilmesi ve silahlı birimler halinde örgütlenmesi değildir. Bunun gerçekleşebilmesi için suni dengenin bozulması gerekir. Halkın devrimci öncüleri, bir yandan suni dengeyi bozarken; diğer yandan kitleleri silahlı mücadeleye kazanır ve silahlı güç içinde örgütler. Ancak suni dengenin bozulması temeldir ve diğerlerinin varolma —gerçekleşme— koşuludur.
III. bunalım döneminde suni denge olgusunun ikili yönü, yani kitlelerin —sürekli milli bunalım nedeniyle— "mevcut düzene karşı memnuniyetsizlik ve bilinçsiz tepkilerin" siyasal zor ve bunun askeri biçimde maddeleşmesi ile pasifize edilmesi ve oligarşiye siyasal olarak yedeklenmesi, siyasal tecrit ve siyasal güç sorununun Öncü Savaşının içinde mütalaa edilmesini zorunlu kılar.
Halk Savaşının başlayabilmesi için gerekli şartların (objektif ve subjektif şartların) olgunlaştırılması için yürütülen mücadele Öncü Savaşıdır. En kısa tanımıyla, Öncü Savaşının amacı, geniş halk kitlelerini silahlı mücadeleye kazanmak, yani Halk Savaşını başlatmaktır. Halk Savaşı, maddi olarak güçlü düşmana karşı mutlak siyasi üstünlüğün sağlandığı şartlarda verilir. O halde Öncü Savaşının amacı oligarşinin siyasal tecritidir. [45*]
Şimdi bu formülasyonu açalım:
Herşeyden önce Halk Savaşının verilebilmesi için nelerin ve hangi şartların gerekli olduğunu kavramak gerekir. İkinci bölümde uzun boylu ele aldığımız bu konuya tekrar girmeyeceğiz. Yalnız sonuçlarını özetlemekle yetineceğiz.
Halk Savaşı, geniş kitlelerin yürüttüğü askeri savaştır (silahlı mücadele). Ancak toplumların evriminde bu tür savaşlar çok görülmüştür. Halk Savaşı kavramının niteliğini belirleyen, onun devrimci politik niteliği ve bilinçli bir süreç olmasıdır. Bu anlamı ile devrimci bir partinin yönetiminde yürütülen, siyasi bilince erişmiş ve silahlı güç halinde örgütlenmiş geniş kitlelerin emperyalizme ve yerli hakim sınıflara (ya da oligarşiye) karşı yürüttükleri, iktidarı ele geçirmeye yönelik savaştır. Yani Halk Savaşı, politikleşmiş askeri savaştır.
Halk Savaşı verebilmek için gerekli objektif ve subjektif koşullar, emperyalizmin III. bunalım döneminin özelliklerinden dolayı yeterli değildir. Bu koşullar, devrimcilerin müdahalesi olmadan olgunlaşmaz. (Suni denge esprisi)
III. Bunalım döneminde, Halk Savaşının verilebilmesi için gerekli şartlardan birisi olan milli bunalım (olgunlaşmamış milli kriz) geri-bıraktırılmış ülkelerde sürekli mevcuttur. Ancak kitlelerin emperyalizmin ve oligarşinin niteliğini görerek açık tepki göstermeleri, bu tepkilerin silahlı mücadele şeklinde olması ya da kanalize edilmesi ve de silahlı mücadele temelinde gelişen kitle hareketlerinin devrimciler tarafından (silahlı güç halinde) yönetilmesi de gereklidir. Kitlelerin (açık olan) tepkilerinin kanalize edilmesi ve silahlı güç halinde örgütlenmesi, tüm Halk Savaşlarının başlatılmasında gerekli olan, devrimcilerin ana ve evrensel görevidir. ("Parti bilinçsiz bir sürecin bilinçli bir ifadesi olması" esprisi) [46*]
III. Bunalım döneminde, geri-bıraktırılmış ülkelerde suni dengenin mevcudiyeti ve niteliği (ikili yönün belirlediği bir nitelik), bu ana ve evrensel görevin yerine getirilmesini engeller. Bu görevlerin yerine getirilebilmesi için suni dengenin bozulması şarttır. Ancak suni dengenin niteliği ve eşitsiz gelişim yasası nedeniyle, suni dengenin bozulması görevi ile bu görevler (tepkilerin silahlı mücadeleye kanalize edilmesi ve silahlı güç halinde örgütlenmesi) birbirinden kesin çizgilerle ayrılamaz. Birinci, ikincinin koşullarını yaratır, ikincinin kazanılmasını hızlandırır; ikinci birinciyi etkiler, onun önündeki engelleri temizler ve ikinci birincinin sonucu olup, birinciye yardımcı olur.
Suni dengenin toplumsal üretim artışı ve nispi refahla kurulup, siyasal zor ve onun askeri siçimde maddeleşmesi ile devam ettirilmesi, siyasal tecritin kısa bir an değil, uzun bir süreç olmasını ve ikili yönle oluşumunu açığa çıkartır. Suni denge, bir yandan mevcut düzene karşı olan (bilinçsiz) tepkileri siyasal zor ve onun askeri biçimde maddeleşmesi ile sindirilmesi; diğer yandan bilinçsiz tepkilerin düzen içinde başka alana kanalize edilmesi (yedekleme) şeklinde oluştuğundan, suni dengeyi bozma görevi, oligarşinin zor kuvvetlerine saldırmayı (askeri savaş), hem de siyasi gerçekleri açıklamayı, politik hedef göstermeyi ve silahlı mücadeleye (askeri savaş) kanalize etmeyi (politik savaş) zorunlu kılar. Bu anlamıyla suni dengenin bozulması siyasal tecritle birliktedir ve aynı boyutta birleşir. (Yine bu durum Öncü Savaşından Halk Savaşına geçişin, Küba Devriminde olduğu gibi, Öncü Savaşının doğal gidişatı içinde olmasını getirir. Bir başka deyişle, Öncü Savaşının nerede bittiği, Halk Savaşının nerede başladığı birbirinden kesin çizgilerle ayrılamaz. Ancak kurtarılmış bölgelerle birlikte Halk Savaşı netleşir.)
Emperyalizmin III. bunalım döneminde, emperyalist işgal gizlendiğinden ve yerli-tekelci burjuvazi baştan emperyalizmle bütünleşmiş doğduğundan, oligarşinin siyasal tecriti emperyalizmin siyasal tecritinden öndedir (Savaşın sınıfsal yanının ağır basması). Ancak emperyalizm bizzat oligarşi içinde yer aldığından, emperyalizmin siyasal tecriti, oligarşinin siyasal tecriti ile birlikte yürütülür ve oligarşinin siyasal tecriti için zorunludur. Emperyalizmin siyasal tecriti, onun işgalini ve sömürüsünü kitlelere göstermektir. Oligarşinin siyasal tecriti, emperyalizmin ülkedeki varlık biçimi olduğunun gösterilmesini de içerdiğinden, birbiriyle çakışır. (Savaşın sınıfsal ve ulusal planda yürütülme esprisi).
Tüm bu gerçekleri "Mevcut Durum-I" broşürümüzde şu şekilde ortaya koymuştuk:
Anti-oligarşik mücadelenin belirleyicileri de, oligarşinin siyasal zorunu kırma, sınıfsal olarak tecrit etme, emperyalizmin uzantısı olduğunu açığa çıkarma ve kitlelere aksiyonunu götürmedir.
Anti-oligarşik mücadelenin bu unsurları tek tek alınarak birbirinden soyutlanamaz. Bu unsurlar, birbirleriyle bağıntılıdırlar. Ve bu anlamda anti-oligarşik mücadele, karmaşık [47*] bir görevler bütünüdür.
Oligarşinin siyasal zorunu kırma ve niteliğini açığa çıkarma görevi, direnme, siyasal zorun askeri ve oligarşik devlet aygıtına bağlılığını açığa çıkarmadan geçer. Direnme, en geniş anlamıyla, kitlelerin kitle pasifikasyonuna karşı durmasıdır. Direnme, mekanik anlamda bir karşı duruş, sadece bir savunma değildir. Direnme, oligarşinin siyasal zor araçlarına vurma ve işlemez hale sokma anlamı kazanır. Siyasal zora karşı verilen savaş, her türlü yıpratma ve tahribi içerir. Bu görev, kitlelerin tepkilerinin somutlaştırılması ve maddi bir güç haline getirilmesini gerçekleştirir. Sınıf mücadeleleri temeline dayanır ve kitleseldir. Siyasal zorun uygulanışına uygun düşen biçimde, çok yönlüdür. Ve diğer görevlerle bağıntılıdır. Bu görev ve hedefler, kitlenin ajite edilmesini sağlar. Karşı-devrimin niteliğini açığa çıkarması bakımından da, propaganda niteliği taşır.
Oligarşinin siyasal zorunu bertaraf etme görevi, oligarşinin kitlelerden tecrit edilmesi görevini de beraberinde getirir. Oligarşinin kitlelerden tecrit edilmesi ve işçi-köylü ittifakı üzerinde kurtuluş cephesinin maddi bir güç olarak inşa edilmesi, devrimimizin en önemli sorunudur. Devrimimizde sınıflar mevzilenmesinin temelini oluşturan bu görev, diğer görevlerle bağıntılıdır ve politik hedeflerin başında gelir. Oligarşi, niteliği gereği, kitlelerden tecrit olmanın objektif koşulları içindedir. Bu nedenle esas olan, kitlelerin oligarşi ile olan suni (görüntüsel) ittifakını bozmak ve onları devrim cephesine çekmektir. Bunun için, kitlelerin tepki ve memnuniyetsizliğinin siyasallaştırılması ve oligarşinin siyasal olarak tecrit edilmesi gerekir. Bunun için, geniş bir siyasal gerçekleri açıklama eylemi, ajitasyon ve propaganda yürütülmelidir.
Oligarşinin, emperyalizmin uzantısı olduğu gerçeği, gerek emperyalizmin ülkemizdeki açık politika ve hedeflerine, gerekse askeri varlığına tavır almakla açığa çıkarılmalı, ülkemizdeki hakim sınıfların emperyalizmin ülkemizdeki temsilcileri olduğu ve onun sömürü mekanizması açıklanmalıdır. Bütün bu görevler, devrimci mücadelenin politik hedeflerini meydana getirir." [178] (abç)
"Devrimciler herşeyden önce bir yandan kitlelere, hakim sınıfların baskı örgütünün yüzyıllardır kafalarında şekillendiği gibi olmadığını, aslında çürük ve kof olduğunu, onun bütün gücünün yaygara, gözdağı ve demagojiden ibaret olduğunu askeri eylemler ile göstermelidirler. Öte yandan, kitleleri devrimci propagandaya açık hale getirmek ve bu yolla devrimci bilinci onlara götürüp, onları devrim saflarına çekmek için, askeri eylemlerin üzerine oturmuş propagandayı işlemelidirler." [179] (abç)
Öncü Savaşında belirtilen amaçlara yönelik olarak yürütülecek olan devrimci (politik) mücadele ne olacaktır? Suni dengeyi bozmanın temel mücadele biçimi ne olacaktır? Siyasi gerçekleri açıklama kampanyasının temel aracı ne olacaktır?
İşte bu soruların cevapları Öncü Savaşı teorisinin özünü oluşturur.
a- Barışçıl mücadele metodları (uzlaşıcı demek değildir)
b- Silahlı aksiyon metodları." [180]
"Devrimci sürecin evrim ve devrim diye kesin çizgilerle ayrıldığı ülkelerdeki Marksist-Lenininst partiler, daima bu iki mücadele biçiminin birisini bu iki evreye göre temel, ötekini ise ona tabi (tali) olarak seçerler. (İçinde buludugumuz evrede bu kesin çizgili ayrım emperyalist-kapitalist ülkeler için geçerlidir.)" [181]
Bilindiği gibi politik mücadele biçimleri, politik iktidarın ele geçirilmesine yönelik olarak, subjektif şartların yaratılmasında izlenecek yöntemi ifade ederler. Bu durumuyla (yukarda belirttiğimiz şekilde) kulanılan araçların niteliği ile nitelik kazanırlar. Emperyalist hegemonya altında olan ülkelerin koşulları olarak, politik mücadelenin silahlı aksiyon yöntemlerini (askeri savaş yöntemlerini) temel alarak yürütülmesi şarttır. Politikleşmiş askeri savaş olarak ifade ettiğimiz bu biçim ikili fonksiyona sahiptir:
a- Oligarşinin siyasal zorunu bertaraf etme. Bu görev, bu ülkelerde, siyasal zorun askeri biçimde maddeleşme koşullarında sürdürülmesi ve zaman zaman maddeleşmesi nedeniyle askeri niteliktedir. Askeri yön olarak da tanımlayabileceğimiz bu görev, bir yandan oligarşinin siyasal zorunu (askeri biçimde maddeleşme koşulları ile sürdürülmesi ve maddeleşmesi bütünselliği içinde) bertaraf ederek, kitlelerin tepkilerini açığa çıkartır ve kitleleri devrimci propagandaya açık hale getirirken; diğer yandan oligarşi ile olan maddi ve teknik güç dengesini devrim cephesi lehine bozmaya çalışır. (Askeri yön ve amaçlar).
b- Oligarşiyi siyasal olarak tecrit etme —kitleleri siyasal olarak devrim cephesine kazanmak—, yani siyasi gerçekleri açıklama kampanyası ile kitleleri biliçlendirme ve örgütleme. Genel olarak her devrimde, devrimcilerin temel görevi olan bu görev politik niteliktedir (politik yön ve amaçları).
İşte bu ikili yön ve amaçlar, askeri savaşın (silahlı aksiyon) hangi biçiminın temel alınacağını belirler. Diyebiliriz ki, devrimci mücadelenin maddi ve teknik gücünün zayıflığı ile devrimci karakteri, gerilla savaşının temel askeri savaş biçimi (silahlı aksiyon yöntemi) olarak alınmasını kaçınılmaz kılar.
"Gerilla savaşının devrimci politik amaçlarla, siyasi gerçekleri açıklama kampanyasının bir aracı olarak yürütülmesine, yani politik kitle mücadelesi olarak ele alınması" temel mücadele biçimini niteler (politikleşmiş askeri savaş).
Kır ve şehirlerde, psikolojik ve yıpratma niteliğinde yürütülen gerilla savaşının bu durumunun oluşturduğu politik mücadele biçimine silahlı propaganda diyoruz.
Görüleceği gibi, politikleşmiş askeri savaş deyişiyle silahlı propaganda deyişi arasında muhteva olarak fark yoktur. Her ikisi de aynı amaçları ve yönleri içerir. Ancak silahlı propaganda, askeri savaşın bir biçiminin (gerilla savaşı biçiminin) ele alınışını ifade eder. Bu anlamı ile politikleşmiş askeri savaşın (aynı muhtevada olan) özgül biçimlenişidir.
Yine görüleceği gibi, silahlı propaganda (genel durumuyla politikleşmiş askeri savaş) emperyalist hegemonya altında olan ülkelerde, devrimci mücadelenin sürdürülüş biçimidir. Bu anlamı ile III. bunalım döneminde, devrimcilerin önündeki görevlerin yerine getiriliş yöntemi silahlı propagandadır. Silahlı propaganda, stratejik nitelikte bir mücadele biçimi olarak önem kazanır. Ve Öncü Savaşı aşamasında, halkın devrimci öncüleri tarafından yürütülen politik mücadele biçimidir.
a- Silahlı Propaganda: Bir mücadele Biçimi
Silahlı propagandayı, yani politik mücadelenin bu biçimini kavrayabilmek için herşeyden önce politik mücadelenin ve mücadele biçiminin ne olduğu iyi anlaşılmalıdır.
İdeolojik mücadele, kitlelerde hareket yaratır, onları harekete geçirir; harekete birlik ve süreklilik sağlar (örgütleyicidir) ve de mevcut düzeni değiştirmeye yöneliktir (değiştiricidir).
Ekonomik mücadele, işçilerin "kapitalistlere ve hükümete karşı" günlük yaşam şartlarını değiştirmek ve iyileştirmek için yürütülen mücadeledir. Bu mücadele, kitlelerin kendiliğinden ulaştıkları bilincin bir sonucudur ve bu bilinci ilerletir. Bu bilinç, kitlelerin yaşam ve çalışma şartlarının bozukluğunun ve bunun "iyileştirilebilineceğinin" bilinmesi demektir. Ekonomik mücadelenin bu durumu, mücadelenin sürdürülüş biçimini ve örgütlenmesini karakterize eder. Ekonomik mücadele, doğrudan, kitlelerin yaşam ve çalışma şartlarının ("fabrika şartlarının") teşhir edilmesi, mevcut koşullar içinde bunun daha iyi olabileceğinin anlatılması ve şartları daha iyi yapabilmek için eyleme geçişi ifade eder. Ekonomik mücadelenin en önemli özelliği, düzen içinde olan ve şartları değiştirmek için değil, düzeltmek için yürütülen mücadele olmasıdır. Ancak, düzen içinde, düzenin oluşturduğu şartları düzeltme mücadelesi olduğu için, düzene karşı bilincin (politik bilinç) oluşumuna hizmet eder. Lenin'in deyişiyle, ekonomik mücadele kendiliğinden-gelme bilinç unsurunu içinde taşır. Keza ekonomik mücadele, birlikte ve örgütlü mücadele olduğu için, kitlelerde birlik ve örgütlü hareket bilincini geliştirir.
Ekonomik mücadelenin en yaygın biçimi ise, (işçi sınıfı için) ekonomik grevdir. Grev, üretimi geçici bir süre için durdurmak anlamı ile, tüm sınıflar içinde geçerli ekonomik eylem biçimidir. Ancak ülkemizde sık sık ortaya çıkan yanlışlıklardan birisi de grevin salt işin geçici bir süre bırakılması ile sınırlı tutulmasıdır. Tersine grev, bir mücadele biçimi (ekonomik) olarak öncesi ve sonrası ile bir bütün hareketi, çabayı, çalışmayı ifade eder. Bir başka deyişle, grev, (grev anından önce) işçi ve emekçilerin grevin nedenlerini ve amaçlarını bilmeleri, grevi yapmaları ve de (grev sonrasında) amaçlara ne kadar varıldığı ve neden gerçek kurtuluşu yaratmadığının anlatılması sürecinin somut ifadesidir. Ancak bu hali ile, sürekliliği ve politik mücadeleye tabiyeti açığa çıkar.
"Politik mücadele, devrimci yayınla yapılan politik propagandadan, politik nitelikteki kitle gösterilerinden, politik grevlere ve de gerilla savaşına kadar çeşitli biçimlerde cereyan eden" [185] ezilen ve sömürülen sınıfların iktidar mücadelesidir. "Gerçek sınıf savaşı" olarak ifade edilen politik mücadele, devrimci mücadelenin temelini teşkil eder.
Politik mücadele, politik bilincin bir sonucudur. Bu nedenle kitlelerin mevcut düzenin değişmesi gerektiğinin bilincinde olmaları ve değiştirmek için harekete geçmeleri şarttır. Bu anlamı ile, politik mücadele, kitlelerin devrim için bilinçlendirilmesi-örgütlenmesi-harekete geçirilmesi mücadelesinin bütünüdür. Politik mücadele, bu yüzden, bu amacın gerçekleştirimesini engelleyen, geciktiren her şeye karşı yürütülen mücadeledir. Bu nedenle, egemen sınıfların zorunu bertaraf etme (askeri savaş) görevi, politik mücadelenin içindedir. Silahlı mücadelenin politik mücadelenin en üst ve en etkili biçimi olması bunu ifade eder. "Savaş, politikanın başka araçlarla (şiddet) araçları ile sürdürülmesidir." Ancak politik mücadelenin askeri nitelik alması, yani silahlı mücadele biçimine dönüşmesi bazı objektif ve subjektif şartların olgun olmasını zorunlu kılar. Objektif olarak, egemen sınıfların sınıf mücadelesini bu yönde sürdürmeleri şarttır. Subjektif olarak da, kitlelerin bu durumu görmeleri gerekir.
Ülkemizde en çok karıştırılan bir nokta da ekonomik mücadele ile politik mücadelenin durumu, karşılıklı ilişkisi ve sürdürülüş biçimidir. Bu nedenle bu ilişkileri açalım:
Eğer tüm bu gerçekler kavranılmazsa (hangi biçimde olursa olsun) politik mücadele, ekonomik-demokratik mücadele düzeyine indirgenir ve kaçınılmaz olarak devrimci mücadeleyi engeller. Lenin, bu karıştırmaların nelere sebebiyet verdiğini şöyle ifade ediyor:
Ülkemizde, gerek "partileşme süreci" için, gerekse "evrim aşamasında olduğumuz" için yahut da "işçi sınıfının partisi özgür olmadığı" için ekonomik-demokratik mücadelenin temel olduğunu iddia etmek ya da bu tür mücadeleyi, yürütülmek zorunda olduğunu söyleyerek temel almak revizyonizmdir, anti-leninizmdir. Sosyalistler, yalnız ekonomik-demokratik mücadeleyle yetinmeyi değil, "ekonomik durumun teşhir edilmesi yolundaki çalışmayı örgütlendirmenin eylemlerinin başlıca alanı olmasına da izin vermemelidirler." [190] (abç) sözlerinin anlamı açık olmasına rağmen, yapılanlar, ekonomik-demokratik bir mücadelenin yürütülmesi, örgütlenmesi ve de bizzat oligarşinin zor güçlerince siyasi nitelik alan ekonomik-demokratik mücadele çatışmaları, politik mücadele ve silahlı devrimci savaş olarak nitelenmektedir. Böylece pek çok samimi unsur, THKP-C/HDÖ' nün mücadelesi ile diğer örgütlenmelerin pratiklerini kıyaslamaktadır. Ekonomik-demokratik mücadelenin "elle tutulur, somut sonuçları"nın politik mücadeleden beklenmesi ve bunun da söz konusu olmaması soncunda, meseleyi kavrayamamış pek çok samimi unsur oportünizmin saflarında yer almaktadır. Şu mutlak suretle kavranılmalıdır: Politik mücadele, kısa dönemde "elle tutulur, somut sonuçlar vaat" etmez ve veremez; onun somut sonucu politik iktidarın ele geçirilmesidir.
Politik mücadelenin bu niteliği açığa çıkınca, oportünizm bu sefer de "bugünkü hareketin zorunlu kıldığı biçim kabul edilmelidir" diyerek ekonomik-demokratik mücadeleyi temel almayı haklı göstermeye çalışmaktadır. Formel mantığa göre çok mantıki (!) olan bu ifade, özde kendiliğinden-gelme hareketin kuyruğuna takılmak demektir. Eğer parti bilinçsiz bir sürecin (kendiliğinden-gelme hareketin) bilinçli bir ifadesi olacaksa, katıldığı hareketi devrimci politik mücadeleye kanalize eder.
Örneğin "Devrimci" (!) Gençlik-Yol oportünist yöneticileri, parti mevcut olmadığı için "partileşme sürecinde" bulunduğunu, bu süreçte de ekonomik-demokratik mücadelenin "zorunlu" olduğunu iddia etmektedirler ve "pahalılığa ve faşist baskılara karşı mücadele" adı altında, ekonomik-demokratik mücadeleyi "şu anda yürütülmesi gereken mücadele" demektedirler. Biraz uzun olmakla birlikte DG-Y'nin şu sözlerini almak yeterli olacaktır:
Biz DY siyasetini benimseyen bir gurup devrimciyiz. Anadolu'daki küçük bir kasabada 250 kadar işçiyi devrimci bir sendika adına örgütleme çabasında bulunduk. Bu çalışmalarımızdan çıkan dersleri Devrimci Yol'da yayınlarsanız yararlı olacağı inancındayız (...)
Bu çalışmalaradan şu dersleri çıkarmak mümkündür.
Devrimci sendikacılıkla en geniş kitle çalışması içinde en dar kadro çalışmasını hayata geçirmek için uzun bir siyasi çalışmayı gerektiriyor.
Patron ispiyoncularının ve uşaklarının cezalandırılması ve cezalandırılanların yakalanmaması, pasifleştirilmiş işçi kitlesine bir güven kazandırıyor. Kendi içlerinden patrona karşı olanlar bunu açık söyleme cesaretini buluyorlar. Öncü işçilerin örgütlenme taleplerini benimsiyorlar. Patron ve uşaklarına ve faşistlere karşı öncü işçilerin koydukları eylemlere aktif olarak katılıyorlar." [191] (abç)
"En geniş halk yığınları içinde militan bir mücadele anlayışı ile yürütülecek örgütlü ve sistemli mücadele... BUGÜNÜN SORUNU budur." [192]
Politik mücadele, politik iktidarın ele geçirilmesine yönelik doğrudan çalışmaların bütünüdür. Bunun örgütü ise, politik niteliktedir, yani partidir. En genel özellikleri ile ifade edersek, politik mücadele, partinin yönlendirmesi ve yöneticiliği altında yürütülen, siyasi gerçekleri açıklama kampanyasının gerçekleştirilmesi ve bu yolla kitlelerin devrimci politik bilince ulaşmaları ve örgütlü olarak mücadeleye katılmalarıdır. Somut koşulların öne ittiği bazı görevler bu mücadelenin gerçekleşmesi doğrultusunda yürütülür. Ekonomik-demokratik ve ideolojik mücadele, politik mücadeleye tabidir ve politik mücadeleye hizmet etmek zorundadır.
Politik mücadelenin somutta sürdürülüşü ve sürdürülüş yöntemi, politik mücadele biçimlerini ifade eder.
Bilindiği gibi, biçim özün görünüşüdür, yani somuttaki ifade tarzıdır. Bir başka deyişle, bir şeyin biçimi, o şeyin özünün hareket tarzıdır. Bu haliyle biçim, özün hareketini sınırlar ve geliştirir.
Politik mücadele biçimi, partinin bilinçsiz bir sürece bilinçli bir ifade veremek amacıyla yürüttüğü mücadelenin somut ifadesidir. Mücadele biçimi olarak ifade ettiğimiz bu durum, politik mücadeleyi bilinçli bir tarzda sürdürme tarzıdır. (Biçimin özün hareketini sınırlama ve geliştirme esprisi). Bu nedenle, politik mücadele biçimi, yani politik mücadelenin sürüdürülüş tarzı, politik mücadeleyi karakterize eder ve onu ifade eder. Ancak, "aynı özün çeşitli biçimleri olduğu" diyalektiği, mücadele biçiminin tek değil, çeşitli olduğunu açığa çıkartır. Her diyalektik ilişkide olduğu gibi, (aynı özün) politik mücadelenin çeşitli biçimleri temel-tali ilişkisi içindedirler (tali yön temele tabidir). Öyle ise diyebiliriz ki, politik mücadele biçiminin temel alanı, devrimci mücadelenin tüm alan ve biçimlerini koşullandırır ve kendine tabi kılmaya zorlar. İşte bu yüzden Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi, "silahlı propagandayı temel, öteki politik, ekonomik ve demokratik mücadele biçimlerini, bu temel mücadele biçimine tabi olarak" [194] ele alır.
Şöyle diyor DY-G oportünistleri:
Şu anda, ülkemizde ve dünya da tüm revizyonistler, pasifistler silahlı propagandaya karşı çıkmaktadırlar. Bu karşı çıkışlar iki noktada odaklanmaktadır: a- Silahlı propaganda politik bir mücadele biçimi değil, askeri mücadeledir. b- Silahlı propaganda örgütleyici değildir, bu nedenle temel alınamaz. Bu iki karşı çıkışın temelinde silahlı propagandanın politik mücadele biçimi olup, olmaması yatar. Bugün Öncü Savaşını sürdüren THKP-C/HDÖ saflarında da sık sık ortaya çıkan bu anlayışlar, politik mücadele biçiminin ne olduğunun kavranılamamasından kaynaklanır.
Politik mücadele biçimi, partinin bilinçsiz bir sürece bilinçli bir ifade vermek amacıyla yürüttüğü mücadelenin somut ifadesidir. Bir mücadele biçiminden bahsediliyorsa, o yerde bilinçli, örgütlü ve planlı bir çabadan, mücadeleden bahsediliyor demektir. Ancak mücadele biçimlyqeri, bilinçsiz bir sürecin bilinçli sürdürülüşü olduğu için, yönlendirdiği süreçten çıkar ve yönlendirdiği süreci bilinçli hale sokar. Bu, bir şeyin politik mücadele biçimi olup olmadığının ilk noktasını ifade eder.
İkinci olarak, politik mücadele biçimi, devrimin subjektif şartlarının yaratılmasını ifade eder. Bu nedenle, (genel olarak) siyasi gerçekleri açıklar, kitlelere politik hedef gösterir ve onları örgütleyerek eyleme sokar. Bir başka deyişle, politik mücadele biçimi, kitleleri bilinçlendirip, örgütlemek amacıyla yürütülen, propaganda-ajitasyon-siyasi eğitim-bilinçlendirme ve örgütlendirme çalışmalarının bütünlüğünü ifade eder. Bu nedenle:
Üçüncü olarak, politik mücadele biçimi kullandığı araç ile nitelenir. Bir mücadele biçimini diğerinden ayıran temel kriter kullanılan araçtır. Bu da genel olarak, barışçıl ve silahlı olmak üzere iki ana bölümdür; özel olarak her bölümün kendi içlerinde aynı muhtevada farklı araçların kullanılması şeklinde, farklı ve değişik mücadele biçimlerini ifade eder.
Silahlı propaganda, bir politik mücadele biçimi olarak ele alınışının temelinde emperyalizmin değişik bunalım dönemi özellikleri ve emperyalist hegemonya altındaki ülkelerin içinde bulunduğu koşullar yatar.
Emperyalist hegemonya altındaki ülkelerde, bu görevlerin yerine getirilmesinde askeri savaş temel alınmak zorundadır. (Daha önce belirttiğimiz nedenlerden dolayı). Ancak askeri savaş pek çok biçimlerde yürütülür. İşte askeri savaş (silahlı aksiyon) biçimlerinden birisi olan gerilla savaşının devrimci politik amaçlarla, siyasi gerçekleri açıklama kampanyasının bir aracı olarak yürütülmesine, yani politik kitle mücadelesi olarak ele alınmasına silahlı propaganda denir.
"Silahlı propaganda askeri değil, politik mücadeledir. Ferdi değil, kitlevi mücadele biçimidir. Yani silahlı propaganda, pasifistlerin iddia ettiği gibi kesin olarak terörizm değildir. Bireysel terörizmden amaç ve biçim olarak farklıdır. Silahlı propaganda belli bir devrimci stratejiden hareketle, emekçi kitlelere elle tutulur, gözle görülür, maddi ve somut eylemlerden hareketle, soyuta gider. Maddi olaylar etrafında siyasi gerçekleri açıklayarak, kitleleri bilinçlendirir, onlara politik hedef gösterir." [201]
Silahlı propagandanın bir politik mücadele biçimi olması ve Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi'nin niteliğini belirleyen mücadele biçimi (temel mücadele biçimi) olması pek çok eleştirilere ve sorulara hedef olduğunu söylemiştik. Örneğin, kimileri, niçin gerilla savaşının temel araç olduğunu anlamayarak, salt silahlı propagandayı "silah kullanma olduğunu" sanıp, gerilla savaşıyla uzaktan yakından ilişkisi olmayan askeri eylemleri silahlı propaganda içinde düşünmektedirler. Gerilla savaşının niçin temel araç alındığını daha önce belirtmiştik. Şunu da ilave edelim, gerilla savaşı, savaş biçimi olarak esnek ve dağınık karakterdedir ve pek çok taktiği, eylem biçimi mevcuttur. Ancak en temel özelliği, merkezi ve planlı bir hareket olmasıdır. Eylemleri birbirini takip eden bir bütünün parçalarını ifade eder. Yoksa her yerde kişinin (ya da örgütün) canının istediği eyleme (eylemin amacı değil, biçimi-yapılış tarzı) yapması gerilla savaşı değildir. Bu öyle yapılmalıdır ki, bir bütünü oluşturmalı ve birbirini desteklemelidir. (Kır ve şehir savaşını ele alırken ayrıca ele alacağız.)
Bugün ülkemizde silahlı propagandaya karşı çıkışlar, silahlı propagandanın örgütleyici olmadığı noktasında toplanmaktadır. Bu karşı çıkışlar salt örgütleyici olmadığı noktasında kalmış olsa idi, pek büyük sorunlar doğurmayacaktı. Ancak bu karşı çıkışlar, giderek silahlı propagandanın temel alınamayacağı, askeri mücadele olduğu, askeri eylem olduğu şeklinde gelişmeler göstererek, tüm stratejinin reddine yönelmektedir. THKP-C/HDÖ'nün örgütsel pratiği bu gelişimi gösteren pek çok somut olaylara şahit olmuştur. Bu anlayışlar son tahlilde ihanet çizgisine oturduğu için bu konuyu açalım:
Öte yandan, sadece proletarya değil, her sınıfın politik bakımdan yönetici öncülerinin bileşimi, hem bu sınıfın durumuna, hem de mücadelenin temel biçimine bağlıdır." [202] (abç)
Bir mücadele biçiminin, mekanizması, temel olarak mücadele biçiminin araçlarına göre şekillenir. Parlamenter mücadele, parlamento ve seçim çalışmaları üzerine yükselir; genel ayaklanma, kitle silahlı eylemleri üzerine yükselir. Aynı şekilde silahlı propaganda, gerilla savaşına dayanır. Bu yüzden kaçınılmaz olarak, birisine ait mekanizma diğerine uymaz. Ancak herbir mücadele biçimi kendini karakterize eden araçla nitelenmesine rağmen, kullanılan tek araç değildir. Temel araca bağlı olarak ve onunla uyum halinde başka araçlar da bir mücadele biçimi içinde kullanılabilinir. Fakat bu araçlar talidir ve bu araçların karakterize ettiği mücadele biçiminin kullanımına göre kullanılabilinir. Örneğin parlamenter mücadele, başlı başına parlamentonun araç olarak kullanılması ile sınırlanamaz. Tersine parlamento kürsüsünden, kitle toplantılarına, mitinglere kadar pek çok aracı gerektirir. Ancak bu araçların kullanımı ve hizmet ettikleri amaç, parlamento çalışması çerçevesi içinde bu çalışmayı geliştirmek içindir. Kitle toplantıları, mitingler vb. araçlar, temelde, parlamenter görevlere tabidir ve parlamenter olanaklarla kullanılabilinir. Bunlar anlaşılabilir şeydir, parlamenter mücadele biçimi de, siyasi gerçekleri açıklama, kitleleri bilinçlendirme, politik hedef gösterme, eyleme sokma ve örgütleme faaliyetlerinin bütününü kapsar.
Bir mücadele biçiminin örgütleyiciliği, doğrudan kendi faaliyet çizgisinin bir sonucudur. Bir başka deyişle, mücadele biçimi, kitleleri örgütlemek amacıyla yapılması gereken görevler bütünüdür. Bu nedenle, örgütleme, mücadele biçiminin bir sonucu ve amacıdır. Örgütlenme amacı gütmeyen mücadele biçimi düşünülemeyeceği gibi; örgütlemeye ulaşmayan mücadele biçimi olamaz. Ancak örgütleme konusunda en önemli nokta, mücadele biçiminin, hayatın her alanını kapsayan ve her alana yönelen bir faaliyet olmasına rağmen, örgütleme, parçadan (belirli bir alandan) başlayarak, bütüne yönelir. Bu, etkinin yaratılması ile etkinin örgütlenmesi arasındaki çelişkiyi ifade eder. [49*]
Klâsik politik kitle mücadele biçimini ele alırsak, mücadele biçiminin ne olduğu ve nasıl örgütleyici olduğu somutlaşacaktır. Klâsik politik kitle çalışması olarak da ifade edilen bu mücadele biçimi, "kitlelerin içine girerek, kitlelerin acil gereksinmeleri etrafında, kitleleri örgütleyip eyleme sokma ve kitlelere siyasi bilinç götürüp örgütleme, yani emekçi kitlelerin ekonomik ve demokratik hak ve istemleri etrafında kitleleri örgütleyip, siyasi hedefe yönlendirme" [203] çalışmalarının bütünüdür. Bu çizgi, siyasi gerçekleri açıklama kampanyasının aracı olarak (temel), merkezi periyodik yayın organını (siyasi gazete) ele alır. Rus Devrimi'nin temel mücadele biçimi olan bu mücadele biçimini Lenin şöyle anlatıyor:
"Canlı siyasi çalışmaya başlamanın biricik yolu, canlı siyasi ajitasyondur. Bunu da sık sık çıkan ve düzenli bir biçimde dağıtılan bütün Rusya için bir gazetemiz olmayınca sağlayamayız." [205] (abç)
Siyasi gazete kitleler için olduğundan, kollektif ajitatör ve kollektif propagandisttir. Siyasi gazetenin örgütleyeciliği, ajitasyon ve propagandanın başarısı oranında olur.
Bir siyasi gazete nasıl örgütleyicidir? Ülkemizde bu konu hiç ama hiç anlaşılmamış, "dağıtımcı" eliyle satılan (kaçınılmaz olarak legaldir) gazetenin örgütleyici olması beklenmiştir. Bunun doğal sonucu olarak da, "örgütlenme" gerçekleşmemekte ve de gerçekleştiği iddia edilen örgütlenme ise, niteliği olmayan, bırakın Marksizmi, gazetenin en basit yazısını (ezbere bile olsa) bilmeyen unsurların toplanmasıdır. Siyasi gazete, yazımından-basımına, dağıtımından-satımına kadar, bir bütün olarak örgütsel çalışmayı zorunlu kılar. Bir mücadele biçiminin aracından bahsediliyorsa başka türlü olmaz. Bu örgütsel çalışma ile siyasi gazete, kollektif ajitatör-kollektif propagandist ve kollektif örgütleyici olabilir.
"Gazetenin temsilciler ağı gerekli duyduğumuz örgütün iskeletini oluşturacaktır." [207] (abç)
Lenin, bu çalışmanın stratejik önemini ve stratejik amacını şöyle ifade ediyor:
Bu mücadele biçimi ekonomik-demokratik mücadeleyi zorunlu kılar. Ancak bu mücadelenin içinde yer alınarak, bu mücadele bifiil kendi kadrolarınca yürütülerek kitlelerle bağ kurulur (araç siyasi gazete), kitle ile temas sağlanır. Bu bağ ve temasın sonucunda "kitle içinde parti çalışması" ile, mahaller birim alınarak örgütün "teşkilat yapısı" oluşturulur. Merkezi yayın organı (siyasi gazete) ile mücadele siyasi mücadeleye dönüştürülür. Kısacası, bu mücadele biçiminde, kitle bağını sağlayan ve kuran kadro, kitlelerin ekonomik-demokratik mücadelesini (temel olarak) yürütmek ve yönlendirmek zorundadır. Fakat:
Bu yol, 'oligarşik diktatörlük ile halktan gelen baskı arasında kurulmuş olan suni dengeyi bozacak yerde onu devam ettirecektir.' (Che)" [209]
"Silahlı propagandanın temel mücadele biçimi olması ve de halkın devrimci öncülerinin savaşı, Marksizm-Leninizmin evrensel tezlerinin bu somut tarihsel durumun pratiğine uygulanması sonucu ortaya çıkmış olan, bütün emperyalist hegemonya altındaki ülkelerin proletar devrimcilerinin bolşevik çizgisidir." [211]
Silahlı propagandanın örgütleyici fonksiyonu bu şekilde olmakla birlikte yine çeşitli yanlışlıklar sürmektedir. Bunların en önemlileri, silahlı propagandanın, ajitasyon ve propaganda çalışmalarında kullandığı araçlar üzerinedir.
Bilindiği gibi ajitasyon ve propaganda, örgütlenmenin öncülü ve gerekli şartıdır. Ajitasyon ve propaganda, siyasi gerçeklerin teşhiri üzerine yükselen bir çalışmadır. Bir başka deyişle, "gerek teşhir, gerekse de propagandistler aracılığıyla yapılan ajitasyon ve propaganda" siyasi gerçekleri teşhir etme üzerine yükselir. Bu nedenle silahlı propaganda, bir bütün olarak kitlelerin bilinçlenmesi ve örgütlenmesi mücadelesinin temel yolu olarak, gerilla eylemleri üzerine yükselen propaganda ve ajitasyon çalışması neşir ve propagandistleri zorunlu kılar. (Öncü Savaşının başlangıcındaki özgül durum ile kuvvet gösterisi bazı değişimler yaratır. Bunu ayrıca ele alacağız.) Bu ise, gazete, bildiri, bülten, broşür (neşir) ve kadro demektir.
İşte bu noktada sapmalar (Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi içinde olan sapmalar) ortaya çıkar. Bu sapmaya göre:
a- Klâsik politik kitle mücadelesi ya da tali mücadele biçimleri gazete-bildiri-bülten-broşür ve kadro (ajitatör ve propagandist olarak) demektir.
b- Silahlı propaganda bu araçları kullandığı andan itibaren tali mücadele biçimine dönüşmüştür. Bir başka deyişle, tali mücadele biçimi öne geçmiştir.
c- Propaganda ve ajitasyon, örgütlenmenin (etkiyi örgütlemek) temeli ve gerekli şartı olduğuna göre, bu fonksiyon (etkinin örgütlenmesi) tali mücadele biçimlerinin görevidir.
d- Bu nedenle, devrimci mücadele kitleleri bilinçlendirme ve örgütleme çalışması olduğuna göre, tali mücadele biçimi önemli olup, silahlı propaganda bunu başaramaz. Yani örgütleyici değildir.
e- Silahlı propaganda, silahlı eylemdir ve silahlı eylemler başlı başına propaganda niteliği taşımak zorundadır. Ancak bu şekilde silahlı propagandadan bahsedilebilinir.
Bu mantiki (!) açıklamalar, kendisine "Kesintisiz Devrim II-III"den destek arar ve bu yazıda "silahlı propaganda örgütleyicidir" sözü, kelimesi kelimesine yer almaması destek olarak kullanılır.
Bu sağ sapmanın eleştirisini ve yanılgılarını açığa çıkartmadan, bu anlayışın mekanik ve vulgar materyalizm olduğunu belirtelim. Formel mantığın ifadesi olan bu anlayış, şeylerin özünü değil biçimini ele alır, evrensel ile özgül arasındaki ilişkiyi diyalektik ilişki olmaktan çıkartıp, mekanik bir yer değiştiriş ve kaba bir seçmeçilik olarak ele alır. Keza bu anlayış, aynı özün değişik biçimleri olabileceği gibi, aynı biçimin değişik özlerin sonucu olabileceğini anlayamaz. Temelinde yatan bu felsefi yanılgı, giderek politik sapmayı oluşturur.
Herşeyden önce, bir aracın kendi durumu değil, neye ve nasıl hizmet ettiği aracın niteliğini belirlediğini anlamak gerekir. Örneğin, gerilla savaşı, düzenli birlikleri yenilmiş bir ordu tarafından kullanılacağı gibi, mahalli mütegallibe tarafından işgalci düşmana karşı da yürütülebilinir. II. Dünya savaşında görüldüğü gibi, emperyalist bir ülkenin (İngiltere) diğer bir emperyalist ülkeye (Japonya-Almanya) karşı gerilla savaşını yürüttüğü zaman olmuştur. Nihai amacı askeri zafer ve dünyanın paylaşımından daha fazla pay almaktır. [50*] Keza aynı dönemde, Sovyet ordusu, Alman emperyalizmine karşı partizan birlikleri aracılığıyla gerilla savaşını yürütmüştür. Amacı Sovyetleri yaşatmak ve emperyalist işgali yoketmektir. Öyle ise, bir aracın kullanımında (burada gerilla savaşı) önemli olan onun kendi biçimi değil, muhtevasıdır. Yani neye hizmet ettiği, kimin kullandığıdır. Bu gerçeği Lenin, başka araçlar açısından (parlamento ve gazete) şöyle belirtir:
Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi'ne göre, silahlı propaganda temel mücadele biçimidir. Diğer ekonomik -demokratik ve politik mücadele biçimleri talidir, temele tabidir. Bu stratejinin örgütü başlangıçta her yere koşmaz. "Gücüyle orantılı olarak silahlı propagandanın dışındaki, bilinçlendirme, siyasi eğitim, propaganda ve örgütlendirme işleri ile uğraşır." [213] Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi'ne göre kitleleri devrim safına çekmek için iki tip ajitasyon ve propaganda vardır:
a- Silahlı propaganda içerisinde, yani mücadelenin bu biçimi içinde olan
b- Tali mücadele biçimleri içinde olan
a- Silahlı propaganda içinde olan: Bu, silahlı propagandanın başlı başına bilinçlendirme, siyasi eğitim, propaganda ve örgütleme çalışmasını ifade eder. Bu çalışmaların temelinde, suni dengeyi bozma ve siyasi gerçekleri açıklama amacına yönelik gerilla eylemi yatar. Kitleleri bilinçlendirme, siyasi eğitim, propaganda ve örgütleme çalışması bu temelin üstünde yükselir. Bu anlamı ile ajitasyon-propaganda-siyasi eğitim ve örgütleme çalışması iki kesimden oluşur.
Birincisi, gerilla cephesinin içindedir. Yani çalışmalar bizzat gerilla güçleri tarafından açık çalışma ile gerçekleştirilir. Che' nin silahlı propagandanın Vietnamcası dediği bu olgu, kır gerilla savaşı koşullarında oluşur ve sözcüğün tam anlamıyla silahlı propagandadır (şehir ve kır gerilla savaşı kısmında ayrıca belirteceğiz).
İkincisi, gerilla cephesinin dışındadır. Yani, kır gerilla savaşının yürütülmediği ya da (kır) gerilla birliğinin bulunmadığı alanlarda yapılan çalışmadır. Bu kaçınılmaz olarak, örgüt kadroları aracılığıyla, gazete-bildiri-bülten vb. şekilde gerçekleştirilir. Ancak muhtevası gerilla eylemlerini kitlelere duyurmak, hangi amaçla, niçin yapıldığını anlatmaktır. Şehir gerilla savaşının açık savaş olmaması ve de varlığı gizliliğe dayandığından, şehir gerilla eylemlerinin üzerine yükselen çalışma da aynı şekildedir. [51*]
Che Guevara bunları şöyle ifade eder:
Kurtarılmış bölgenin dışında yer alan sivil örgütlerden başlayan ulusal tipteki propaganda, gazeteler, bültenler ve bildiriler yoluyla yapılmalıdır. En büyük gazeteler, ülkenin genel sorunlarıyla uğraşacak ve gerçeğin eninde sonunda daima halka yararlı olduğu ilkesini unutmaksızın kamuoyunu, gerilla güçlerinin kesin durumundan haberdar edecektir." [214] (abç)
"Makalelerde, daima silahlı hareketin amaçları açıklanmalıdır." [215]
b- Tali mücadele biçimleri içinde olan: Özellikle kavranılmayan nokta budur. Kimileri yukarda belirtilen şeylerin dışında hiçbir şeyin kalmadığını düşünerek sapmaya yönelmektedirler. Devrimci mücadele, salt gerilla savaşı olmadığı gibi, devrimci mücadelenin tüm görevleri gerilla savaşıyla gerçekleşemez. Öyle görevler ve siyasi gerçekler mevcuttur ki, bunlar gerilla eylemine gerek duyulmadan gerçekleştirilebilinir ve gerilla eylemi bunların önemini yitirtebilir. Her siyasi gerçek mutlaka gerilla savaşı ile açıklanacak, her politik hedef gerilla eylemi ile gösterilecek, her sorun gerilla ile çözülecek diye birşey olamaz. Böyle bir anlayış fokocu sapmayı gündeme getirir. (Debrayizm)
Bir yandan ekonomik-demokratik mücadelede yer alınırken ve bizzat bu mücadele yürütülürken, diğer yandan bu mücadelenin politik mücadeleye dönüşmesi için çalışılır. Birincisi, ekonomik gerçekleri teşhire yönelik ve ekonomik-demokratik mücadele için yayınlar gerektirirken (sendika yayınları gibi); ikincisi siyasi gazeteyi ifade eder. Amacı, silahlı propaganda gibi, kitlelerin bilinçlenmesi ve örgütlenmesidir; ancak araçlar değişiktir ve ayrı içeriğe sahiptir. Bu mücadelede gazete, bildiri, bülten doğrudan düzenin her somut örneği ele alınarak, açıklama yapar, düzenle bağını kurar ve kitleleri eyleme çağırır. Ancak eylem barışçıl yöntemlerin çerçevesi içindedir.
Görüldüğü gibi, bir gazete, bildiri vb. kullanılıp kullanılmadığı değil, niçin ve hangi muhtevada ve özelde neye hizmet ettiği önemlidir. [52*]
Şimdi geriye tek soru kalıyor: Niçin kitleleri bilinçlendirme ve örgütlemede silahlı propaganda temel alınıyor?
Bunun nedenlerini daha önceleri uzun uzun belirttik. Yalnız şunu tekrarlayalım: Tali mücadele biçimlerinin yürütülmesi, siyasal zor ve onun askeri biçimde maddeleşmesi durumlarında, kitleleri silahlı mücadeleye kazanma amacına ulaşamaz. Ayrıca suni dengenin bozulmasının kitleleri devrim safına çekmenin temeli olduğundan ve suni denge de oligarşinin siyasal zor ve onun askeri biçimde maddeleşmesi ile devam ettirildiğinden, devrimci mücadele askeri savaşı temel almak zorundadır.
Silahlı propaganda, Öncü Savaşı aşamasında, Öncü Savaşının amaçlarına uygun olarak yürütülen bir mücadele biçimidir. Silahlı propagandanın bu aşamadaki bu durumu, III. bunalım dönemindeki niteliğini belirler.
Öncü Savaşının temel amacı suni dengeyi bozmak ve böylece Halk Savaşını başlatmaktır. Bir başka deyişle, Öncü Savaşında tüm görevler, oligarşinin siyasal zorunu bertaraf etme ve onu siyasal olarak tecrit etmeye yöneliktir. Ancak siyasal zorun bertaraf edilmesi, onun tamamen yok edilmesi değil, suni dengenin bozulmasıdır. Siyasal tecrit de, kitlelerin bütün olarak devrim safına çekilmesi, yani örgütlenmesi demek değildir. Bunların gerçekleşmesi, doğrudan Halk Savaşının zaferini ifade eder. Öncü Savaşının amacı, Halk Savaşının zaferi için, suni dengeyi bozmak ve kitleleri silahlı mücadeleye çekmektir. İşte silahlı propaganda, Öncü Savaşında bu görevlerle karşı karşıyadır.
Öncü Savaşı aşamasında silahlı propaganda iki ana fonksiyona sahiptir:
Birincisi, suni dengeyi bozmaktır, yani kitlelere oligarşinin gücünün mutlak olmadığını, ona karşı savaşılabileceğini göstermektir. (Kitlelerin düzene karşı tepkilerini açığa çıkartma) Bu, oligarşinin siyasal zorunun askeri ve oligarşik devlet aygıtına bağlılığının açığa çıkartılması; kitle pasifikasyonunun engellenmesi demektir. Bu nedenle, devrimci örgüt, oligarşinin siyasal zor araçlarına vurarak, onun niteliğini (görüldüğü gibi olmadığını, kof olduğunu, bütün gücünün yaygara, gözdağı ve demagojiye dayandığını) kitlelere göstererek, ona karşı savaşılabileceğini belirtir. Böylece silahlı propagandanın (bu politik amaçlı) askeri niteliği açığa çıkar.
İkincisi, kitlelere politik hedef göstermek, siyasi gerçekleri açıklamak, onları bilinçlendirmek ve örgütlemek. (Kitlelerin açığa çıkan tepkilerini kanalize etmek) Bu yönüyle, silahlı propagandanın genel niteliği açığa çıkar.
Daha önce de belirttiğimiz gibi, politik mücadele biçimi olarak silahlı propagandanın bu ikinci yönü, genel ve evrensel niteliktedir. Bu nedenle silahlı propagandanın niteliği (Öncü Savaşında) birinci yönle somutlaşır.
Öncü Savaşı, halkın devrimci öncülerinin, kitle içinde siyasal temel kurmak amacını güder. Bu nedenle silahlı propaganda Halk Savaşından farklıdır ve bu farklılık kendini gerilla savaşında somutlaştırır. Yani Öncü ve Halk Savaşı evrelerinde, bu evrelerin niteliğine uygun olarak, silahlı propaganda özgülleşir.
Öncü Savaşı, küçükten büyüğe, basitten karmaşığa doğru gelişen bir mücadeledir. Öncü Savaşının en temel niteliğinden biri, bilinçli ve merkezi bir hareket olması ve her çalışmasının belirli bir plan doğrultusunda geliştirilmesidir. Öncü Savaşı, kır ve şehiri, silahlı propaganda ve diğer mücadele biçimlerini diyalektik bir bütün olarak ele alınmasını ve savaşın kadro (öncü) düzeyinde sürdürülmesini ifade eder. Ancak silahlı propagandanın durumu nitelik belirleyicidir (temel mücadele biçimi olması). Öncü Savaşı sorunu, silahlı propaganda sorunu ile iç içedir. Bu nedenle, Öncü Savaşını silahlı propaganda açısından ele almak pek yanlış olmayacaktır. [53*]
Silahlı propaganda, Öncü Savaşının amaçlarına ulaşmak için yürütülen gerilla savaşı ve bunun üzerinde yükselen bilinçlendirme, siyasi eğitim, propaganda ve örgütlenme çalışması olduğunu söyledik. Öyleyse gerilla savaşının amacı, Öncü Savaşının amacı olup, bilinçlendirme, örgütlenme, siyasi eğitim ve propagandanın gerçekleşmesine hizmet etmeli ve temel teşkil etmelidir.
Bugün silahlı propaganda konusundaki sapmaların birisi de, Öncü Savaşı özgülünde yürütülüşünde ortaya çıkar. R. Debray tarafından formüle edilen "fokoculuk", silahlı propagandanın Öncü Savaşı özgülündeki durumunu ve de kır-şehir diyalektiğini hesaba katmayan "sol" bir kendiliğindenciliktir.
b- Kır ve Şehir Gerilla Savaşı
Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi'nin temel mücadele biçimi silahlı propaganda olması ve silahlı propagandanın fonksiyonlarını gerilla savaşı aracı ile yerine getirmesi, gerilla savaşının stratejik önemini ortaya çıkartır.
Gerilla savaşı, zayıf bir gücün, maddi ve teknik olarak üstün bir güce karşı yürüttüğü uzun süreli bir savaş (askeri savaş-silahlı mücadele) biçimidir. Silahlı propaganda, bu savaş biçiminin devrimci politik amaçlarla ele alınışıdır. Öyle ise, devrimci mücadelede, gerilla savaşı politik niteliktedir ve eylemlerini belirleyen onun bu politik niteliğidir.
İkinci olarak, gerilla savaşı, uzun süreli bir harekât aracılığıyla, düşmanı (askeri gücünü) yıpratmayı içerir. Bir başka deyişle, gerilla eylemleri yıpratma niteliğindedir ve gerilla savaşı aynı zamanda yıpratma savaşıdır.
Yıpratma savaşı, bir savaşın sonucudur ve savaşın karakterini belirleyen bir kavramdır. Bu nedenle yıpratma savaşı ile gerilla savaşı ayrı savaş biçimleri değil, biri diğerinin özelliğini ifade eder. Yıpratma savaşı iki yönlüdür: Psikolojik yıpratma ve maddi yıpratma.
Bugüne kadarki tüm savaşlarda görülmüştür ki, maddi yıpratma, aynı zamanda psikolojik yıpratmayı içerir. Ancak Öncü Savaşının küçükten büyüğe, basitten karmaşığa doğru gelişen bir mücadele olması, ilk dönemde psikolojik yıpratmayı maddi yıpratmadan ayırır. Maddi yıpratma, düşmanın maddi güçlerinin tahrip edilmesini, yani imhasını ifade eder. Ancak imha savaşı değildir. İmha savaşından ayrılan noktası, parçada meydana gelen ve bütün harekatın yıpratma niteliğine uyan imha eylemlerini içermesidir. Bu nedenle "imha seferleri, stratejik yıpratma amacına ulaşmanın aracıdır. Bu anlamda, imha savaşı, yıpratma savaşının ta kendisidir." [218]
Maddi yıpratma, düşmanın maddi güçlerinin (insan ve malzeme) imha edilmesi ile gerçekleştirilen eylemleri ifade eder. Psikolojik yıpratma ise, düşmanın iradesini, yanı savaşma azmini yıkmak demektir. Psikolojik yıpratma eylemleri, bu amaca ulaşmak için düşmanın maddi güçlerini imha etmekten çok, tedirgin etmeyi hedefler.
İşte gerilla savaşı, bu iki yönlü yıpratmayı gerçekleştirebilecek nitelikte bir savaş biçimidir.
Üçüncü olarak, gerilla savaşı esnek ve dağınık karakterde bir savaştır ve her türlü taktiği kullanmaya elverişlidir. En bilinen tanımıyla "vur-kaç" demektir. Gerilla savaşının sabit bir cephesi söz konusu değildir. Düşman neredeyse, gerilla savaşı orada sürdürülür. Gerilla savaşı, uzun süreli bir savaşa uygun tek savaş biçimidir. Gerilla savaşının uzun süreli savaş biçimi olması nedeniyle, askeri eylemlerde temel ilke düşman üzerinde ezici bir üstünlüğü gerçekleştirmek için, hücum ve geri çekilmede, insiyatif, esneklik, hızlılık, şaşırtmaca, ani hareket etme, birlikleri düşmanın yeter derecede korunmadığı yerlerde yoğunlaştırmaktır. Gerek Öncü Savaşı, gerekse Halk Savaşının ileri evrelerine kadar düşman bizden güçlüdür. Bu yüzden, eylem yapılan yerde kesin bir üstünlük sağlayabilmek için çarpışma zamanında güçleri biraraya getirmek gerekir. Bunun amacı, kendimizi korumak ve geliştirmek; düşman güçlerini küçük zaferlerle azar azar tüketmektir. Gerilla savaşının en önemli kuralı, her koşulda insan kaybı vermekten kaçınmaktır. Tüm bunlar "sürekli hareketlilik, sürekli uyanıklık, sürekli şüphe" şeklinde formüle edilir.
Gerilla savaşı, o andaki somut koşullarda beklenen amaca, yürütüldüğü alana ve gerilla güçlerinin seviyesine (insan ve teknik seviye) uygun olarak çeşitli eylem biçimlerini kapsar.
Emperyalizmin III. bunalım dönemi özelliklerinden dolayı, mücadele kır ve şehirde diyalektik bir bütün olarak yürütülür. Bu nedenle gerilla savaşı, geçmiş dönemlerde olduğu gibi, salt kır gerilla savaşını ifade etmez. Savaş, kır ve şehir gerilla savaşı şeklinde yürütülür.
"Silahlı propaganda, kır ve şehir gerilla savaşını, psikolojik ve yıpratma savaşını içerir." [219] Ancak her diyalektik bütün gibi, bunlar da temel-tali ilişkisi içindedirler. Stratejik olarak, Halk Ordusunun (köylü ordusu değildir) kırsal alanlarda (şehirlere göre) kurulabilineceğinden, kır gerilla savaşı temeldir. Gerek Öncü Savaşının, gerekse Halk Savaşının gelişimini belirleyen kır gerillasıdır. Kır gerillası, stratejik öneme sahip, stratejik bir güçtür.
III. bunalım döneminde, merkezi otoritenin güçlü olması, haberleşme ve ulaşımın gelmiş olduğu seviye (oligarşinin denetimi ülkenin her yanındadır) ve suni dengenin mevcudiyeti, kır gerilla savaşının başlatılması ve yürütülmesi sorununu öne çıkartır. Artık geçmiş dönemlerde olduğu gibi, belirli bir silahlı gücün, kırlara yerleştirilmesi ile kır gerillası başlatılamaz. Bunun için gerekli koşullar yaratılmak zorundadır.
Kır gerilla savaşı, belirli (gizli) bir yere yerleşmiş ve burayı merkez karargah olarak tahkim eden, hareketli birliğin savaşıdır. Savaşın en önemli özelliği açık savaş olmasıdır. III. bunalım döneminde, kır gerilla savaşının başlatılabilinmesi için kitlelerin bu savaş biçimini yadırgamaması ve kitle sempatisi şarttır. Kitle sempatisi, aynı zamanda (sınırlı da olsa) belirli bir arka cephenin yaratılması demektir.
Suni denge koşulları içinde, kitlelerin sempatisi "düzen değişikliğinin şu ya da bu biçimde gerekliliğine inanan kitlelere böyle bir değişikliğin mümkün olabileceğinin güvencesini yaratmaktır. Örgütsüz olan ve idealist düşüncenin perspektifinden, oligarşik devlet gücünü 'dev gibi' güçlü ve yenilmez olarak gören kitlelere merkezi otoritenin aslında göründüğü kadar güçlü olmadığını, kof olduğunu, bütün gücünün yaygara ve gözdağı olduğunu, bizzat devrimci pratik içinde göstermek suretiyle bu güvenceyi yaratabiliriz."[220] Ancak bu, kitlelerin aktif desteğinin alınması demek değildir. "Kitle önce silahlı devrim cephesine sempati duyacaktır. Ama gözünde büyüttüğü devlet otoritesinden dolayı, silahlı devrim cephesinin ezileceği düşüncesi ile, eylemleri tereddüt ve büyük merakla izleyecektir. Gerilla savaşının başarı ile yürütülmesi üzerine görecektir ki, silahlı devrim cephesi önemli bir güçtür; yıkılmaz ve yok olmaz. O zaman sempatisi güvene dönüşecektir. Bu ikinci evredir. Güvene dönmesi çoğunluğun desteğinin kazanılması demek değildir. Ancak gerilla savaşı devamlı ve istikrarlı kılındıktan sonra, güven yavaş yavaş desteğe dönüşecektir." [221] (abç)
Toparlarsak, kitle sempatisi, ilk dönemde, silahlı devrimci örgütün varlığını kitlelere duyurmak, onun güçlü olduğunu ve yıkılmaz, yok olmaz olduğunu göstermekle sağlanır. Bir başka deyişle, "dediğini yapan, vurduğu yerden ses getiren savaşçı bir örgütün varlığı" gösterilmelidir. Bu genelde, yani ülke çapında etki yaratılması demektir. Devrimci örgüt, eşitsiz gelişimi dikkate alarak, kır gerilla savaşının başlangıcına uygun alanlarda (kır gerillasının merkez karargah ve eylem alanında) örgütlenerek kitle bağını kurar. Bu bağ, ilk dönemde, kadro demektir. İşte bu kadrolar, somut bir plan doğrultusunda, kır gerilla savaşının taktik ve tekniğine (bunu belirleyen iktisadi evrimdir) uygun olarak ve kır gerilla savaşının elverişli arazisinde, stratejik ve taktik mevzilendirilmesiyle ve de bu mevzilendirmede önemli gelişmeler olmasıyla kır gerilla savaşı başlatılır. Bu, silahlı propagandanın kır gerilla savaşı temelinde yürütülmesi demektir. Ve de savaşda psikolojik yıpratma yanında, maddi yıpratma (imha) gündeme gelir. (Ancak yine talidir)
İkinci olarak, kır gerilla savaşı açık savaştır ve düşmanın maddi güçlerine yöneliktir. Bu nedenle şehir gerilla savaşına göre, daha sert ve üst düzeyde eylemdir. Bu yüzden kitleler bu eylemleri yadırgamayacak halde olmalıdırlar.
Ayrıca kır gerilla savaşı için gerekli bu koşulların dışında, ayrıca bu savaşa uygun malzeme ve savaş tecrübesi olan kadrolar şarttır. Bunları yaratmanın ancak savaş içinde (askeri savaş) olması gerektiği açıktır.
İşte ilk dönemde şehir gerilla savaşının temel alınmasının nedeni budur. Böylece, bir yandan şehir gerilla savaşı organize edilirken, diğer yandan kır gerillası için gerekli maddi ve manevi önkoşullar yaratılmış olur. Devrimci örgüt, silahlı propagandayı şehir gerilla savaşı temelinde yürütürken, bir yandan genel fonksiyonlarını yerine getirirken (suni dengeyi bozma ve kitleleri devrim saflarına çekme); diğer yandan örgütsel yapısını sağlamlaştırır, kitlelerle temas kurar. Bu dönemde örgütsel çalışma, kır gerilla savaşının başlatılmasını temel alır. Bu ilk dönemde, kır gerilla savaşının başlatılması görevinin, genel görevlerden önde geldiği anlaşılabilir bir şeydir. Çünkü silahlı propaganda (temel mücadele biçimi) fonksiyonlarını yerine getirebilmesi için kır ve şehirlerde yürütülmek zorundadır. Bu da kır ve şehir gerilla savaşı demektir. Ancak bu evrede silahlı propagandanın fonksiyonları netleşir ve başarısı (örgütleme) somutlaşır.
THKP-C/HDÖ, ülkemizin gelişiminin sonucu olarak, haberleşme ve ulaşımın (geçmişe göre) daha fazla gelişmesi karşısında şehir gerilla savaşı uygulamasında bazı değişiklikler yapmıştır. Gerek Latin-Amerika, gerekse 1971 döneminden farklı olarak, şehir gerilla savaşı bir-iki büyük şehir sınırları içinde yürütülmemektedir. Şehir gerilla savaşı (ilk dönemi söz konusu ediyoruz), bu savaşın taktikleriyle (şehir gerilla savaşı taktikleriyle) ülke çapında yürütülmektedir. Böylece, bir yandan oligarşinin büyük şehirlerde güçlerini daha da yoğunlaştırması engellenmiş olurken; diğer yandan kitlelere daha geniş çaplı hitap edebilme mümkün olmaktadır. Belirttiğimiz gibi, bunun temel nedeni, ulaşım ve haberleşmenin gelmiş olduğu seviyedir. Bir de buna emperyalizmin Latin-Amerika'daki gerilla savaşlarından edindiği tecrübeyi ilave edersek, bu uygulama anlaşılabilinir. Nitekim ülkemizde 1977-78 yılında oligarşinin gerilla savaşı karşısındaki güçsüzlüğü açıkça görülmüştür.
İlk dönemde şehir gerilla savaşının bu özgül görevi, onun taktiklerini değiştiremez. Yine her gerilla savaşı gibi ve bunun bir alanda (şehirlerde) özgülleşmesi gibi, genel savaş yasalarına ve özel olarak gerilla savaşı yasalarına uygun olarak yürütülür.
Şehirler oligarşinin ekonomik, politik, kültürel, sosyal ve askeri güçlerinin en yoğun ve yetkin olduğu yerlerdir. Şehirlerde oligarşinin denetimi (kıra nazaran) daha fazladır. İkinci olarak, şehirler, geniş ve esnek bir manevra imkanına olanak tanımaz. Bu nedenlerden dolayı, şehir gerilla savaşı ve eylemleri kır gerilla savaşı ve eylemlerinden farklıdır.
Şehir gerilla savaşında, hızlı hareket etme ve gizlilik en temel koşuldur. Bu savaş, şehirlerin yapısına uygun olarak örgütsel yapı, taktik ve eylem biçimlerini gerektirir. Şehir gerilla savaşında merkeziyetçilik ve merkezi eylem zorunludur. Taktiğin temeli, düşmanın güçlerini ve dikkatini dağıtmaktır. Eylem biçimi "örgütlü sabotaj"dır. Bir yerin işgali ya da baskın ve imha eylemleri tali olup, belirli koşulları gerektirir. Bu eylem biçimleri, ancak amacın büyüklüğü ve de başka bir eylem biçimi ile gerçekleştirilemeyeceği koşullarda gündeme gelir.
Bugün şehir gerilla savaşının temelinin örgütlü sabotaj olması anlaşılmamakta ve bu da giderek örgütün gücünü ve amaçlarını aşan, şehir gerilla savaşını amaç haline sokan eylemleri gündeme getirmektedir. Bu nedenle, sabotaj eylemleri üzerinde biraz duralım:
Bilindiği gibi, gerilla savaşı, gerillanın gücüne, savaşın amacına ve yürütüldüğü alanın özelliğine uygun olarak değişik eylem biçimlerini içerir. Her eylem biçimi, diğerine göre ayrı bir tekniği ve gücü gerektirir. Şu ana kadar bilinen şekilleriyle bu biçimler: Sabotaj, suikast, adam kaçırma, baskın, bir yerin geçici işgali, (bizdeki uygulaması ve anlamı ile) kurşunlama, (Vietnam'da kullanıldığı biçimi ile) terörizmdir. Bu eylem biçimleri, amaç ve fonksiyonları açısından birbirinden ayrıldığı gibi, uygulamasında kullanılan güçlerin ve silahların nitelik ve niceliği açısından da ayrıdır.
Sabotaj, en basit tanımıyla, bombalama demektir. İki tip sabotaj vardır: Psikolojik amaçlı sabotaj ve tahrip amaçlı sabotaj. Tahrip amaçlı sabotaj da ikilidir: Ülke çapında ve savaş alanında.
Psikolojik yıpratma niteliğindeki sabotaj eylemi, düşmanı sürekli tedirgin etmek, onun gücünü bölmek, denetimini zayıflatmak, moralini bozmak ve (bunların sonucu olarak) kitlelere oligarşinin güçsüzlüğünü göstermeye hizmet eder. Bu tip sabotaj eylemleri, tahrip (hedefin geçici ya da sürekli kullanılamaz hale getirilmesi) etmekten çok, oligarşiyi hedefleyen, onun kurumlarını açığa vuran (politik hedef) eylemlerdir. Bugün THKP-C/HDÖ olarak yürüttüğümüz "bombalama" eylemleri bu tip sabotajdır. Ancak bu tip sabotaj, yaygın, merkezi ve aynı anda yapıldığı anlamda başarılı olur.
İkinci tip sabotajlar, genel ya da özelde, hedefin tahribi, yani sürekli ya da geçici kullanılamaz hale getirilmesidir. Ülke çapında yürütülen bu tip sabotajlar, düşmanın ulaşım ve haberleşme araçlarını tahrip etmeye yöneliktir. Bu sabotaj tipinin en önemli fonksiyonu düşmanın ulaşım ve haberleşmesini sekteye uğratarak, kır gerilla güçlerine karşı harekâtlarını engellemek ve geciktirmektir. Kır gerilla savaşında, düşman güçlerinin hızlı ulaşım ve haberleşmesi hayati öneme haizdir. Ülke çapında yürütülen sabotaj, bir yandan bu "hızı" yavaşlatırken, diğer yandan düşmanı arkadan vurduğundan, düşman güçlerinin dağılmasını sağlar.
Savaş alanında yapılan sabotajlar, doğrudan askeri harekatın (kır gerilla harekâtı) bir parçası ve tamamlayıcısıdır. (Örneğin mayınlama gibi)
Şehir gerilla savaşının temelinin örgütlü sabotaj olması, askeri savaşın salt bu olduğu demek değildir. Savaş, kır ve şehir gerilla savaşıdır. Bu nedenle, savaşın sabotaj, suikast bölümü şehir gerilla savaşına özgü nitelikte olup, kır gerilla savaşında tali öneme sahiptirler. < [54*]
Öncü Savaşının başlangıç evresinin özgül niteliği ile şehir gerilla savaşı eylemlerinin özgül durumu anlaşılmaması, bugün "bombalama, sabotaj eylemleri önemini yitirmiştir" şeklinde yanlışlıklara yol açmaktadır. Bu yanlışlığın temelinde etkinin yaratılması-etkinin örgütlenmesi konusunun anlaşılmaması yatmakla birlikte (ilerde ayrıca ele alacağız), gerilla savaşının uzun süreli savaşın biçimi olması ve sabotajın "örgütlü" olmasının kavranmaması yatar. Eğer gerilla savaşı, uzun süreli bir hareketle, kendi güçlerini korumak ve düşman güçlerini azar azar yok etmek amacına uygun savaş biçimi olduğu anlaşılmazsa, çabuk sonuç alıcı eylemler öne geçirilir. (Bu da evrim aşamasını uzun, devrim aşamasını kısa bir an olarak görmeye gider.) Bu da güçlerin boşa harcanması sonucunu doğurur. İkinci olarak, sabotajın "örgütlü", yani yaygın, merkezi ve aynı anda yapıldığı anda (Öncü Savaşı için) etkili olduğu unutulursa, tek tek ve parçada sabotaj eylemleri etkisini yitirir. Çünkü her şeyden önce bu, kır gerilla savaşıyla bağlantılı olan sabotajın uygulamasıdır. Bunu şehir gerilla savaşı ile aynı sanmak, kır ve şehir arasında hiçbir farkın olmadığını iddia etmektir.
Öncü Savaşının başlangıcında, örgütün varlığını duyurma, (kitle sempatisinin temeli) ve kadroların savaş içinde deneyden geçmesi şehir gerilla savaşını zorunlu kılar. Yani Öncü Savaşı, şehir gerilla savaşının yaratılması ile başlar. Ancak bu geçici ve bağıntılı bir durumdur, bir zorunluluktur. (Daha önce belirttiğimiz nedenlerden dolayı) Kır gerilla savaşı olmadan, şehir gerilla savaşı gelişemeyeceği gibi, silahlı propaganda fonksiyonlarını yerine getiremez. Dünya devrimci pratiği göstermiştir ki, şehir gerilla savaşı, başlangıçta kolay yürütülmesi ve kitlelerde yankısının (etkinin bu yönü) geniş olması "şehir sarhoşluğu" denilen bir sapmayı gündeme getirmektedir. Bu sapma, şehir gerilla savaşının kır gerilla savaşı olmadan yaşayabileceği ve sınırsız olarak gelişebileceğini düşünür. Bu da kaçınılmaz olarak, sürekli yeni ve üst eylem biçimlerini gündeme getirir. Örgüt, gücü yeterli olmadığından ya da oligarşinin yoğun baskısı karşısında ve yeni ve üst eylem biçimlerinin gereksinmeleri nedeniyle, başlangıçta yeterli olan güç yetersiz olmasıyla, kısa sürede eylem yapamaz hale gelir. Bu durum giderek, örgütün kitleler gözünde değer yitirmesine yol açar ve bazı kadroları da (değer yitimini engellemek amacıyla) ölçüsüz eyleme sürükler. Latin-Amerika'da şehirlerde ortaya çıkan fokoculuk olarak tanımlanan bu sapma, en açık biçimde kendini Brezilya'da göstermiştir. [55*] Keza 1971 yılında THKO'nun başına gelen bundan farklı değildir.
Şehir gerilla savaşı, amaç haline gelmesiyle birlikte (teoride olması şart değildir), her yeni eylem bir evvelki eylem biçimini dıştalar ve gereksiz kılar. İşte bugün "bombalama eylemleri önemini yitirdi" anlayışı, böyle bir yanlışlığın ifadesinden başka bir şey değildir.
Daha önce de belirttiğimiz gibi, bir eylem biçiminin, o anki somut koşullarda gerekli olup olmadığı, amaca, eylem alanına ve güçler dengesine göre belirlenir.
Öncü Savaşının başlangıcında amaç, örgütün varlığını kitlelere duyurma, kitlelerin dikkatini silahlı devrim hareketine çekme ve genel siyasi hedef göstermek ve böylece kır gerillasını yaratmaktır. Eylem alanı, gerilla için elverişsiz arazi olarak tanımlanan, manevra imkanı olmayan, şehirlerdir. Güçler dengesi, stratejik güç olan kır gerillası yaratılmadığı ve güçler bu yöne kanalize edildiği (ya da edilmek durumunda olduğu) için, ilerki aşamalara göre daha zayıftır. Bu koşullar içinde, kendi güçlerimizi korumak amacı perspektifinde "örgütlü sabotaj", uygulanabilir ve uygulanması zorunlu olan eylem biçimidir.
Silahlı propaganda, şehir gerilla savaşının niteliğine (özgül bir nitelik) uygun olarak biçimlenir. Yani şehirlerde yürütülen silahlı propaganda bu alanların özgül niteliğine göre şekillenir. [56*]
Şehir gerilla savaşı temelinde yürütülen silahlı propaganda, bir yandan bulunduğu alandaki (şehirler), somut koşullara uygun olarak suni dengeyi bozmaya yönelirken; diğer yandan genel ve bütüne tabi olarak yürütülür. Birinci yön, özel olarak, şehirlerde, suni dengenin temellerine yönelmeyi ve buralardaki siyasi gerçekleri teşhir etmeyi ifade eder. Bu anlamıyla politik hedefler (genel politik hedefe bağlı olarak) şehirler çerçevesinde gündeme getirilir. Ve ikinci yönle birlikte bu politik hedefler genelleşir ve bütüne bağlanır. Örneğin, şehirlerin özgül koşulları içinde ortaya çıkan somut hedeflere yönelen şehir gerillası, aynı zamanda (temeldir) kırsal alandaki olaylara tavır alır. Böylece kitlelerin gerçek siyasi bilince ulaşmaları söz konusu olabilir. (Çünkü siyasi bilinç, kitlelerin yanlız belirli bir olaya ya da kendilerine yönelik (somut) bir olaya tavır almayı değil, her türlü olaya tavır almayı ifade eder.)
Silahlı propaganda, şehir gerillası temelinde yürütüldüğü alanlarda, askeri yön ile propaganda, ajitasyon ve örgütleme yönleri belirli (kıra göre) ayrılığa uğrarlar. Her iki yön birbirinden nispi olarak bağımsız örgütlenir. Bunun ana nedeni, şehirlerin ekonomik, sosyal, politik, kültürel ve psikolojik özellikleridir. (Şehir gerillasının gizliliği) Ancak bu iki yönün bağımsızlığının nispi olduğu unutulursa, örgüt, ne politik görevleri başarabilir; ne de askeri görevleri. Debray'ın, "örgüt, politik bakımdan yararlı olmak için çok askeri, askeri bakımdan yararlı olabilmek için çok politik nitelikte olduğu" şeklinde ifade ettiği bu durum, sol sapmaya yol açtığı kadar, sağ-sapmayı da oluşturur. Eğer nispi bağımsızlık, tam bağımsızlık olarak ele alınırsa, askeri yön ile politik yön, askeri kadro ile politik kadro birbirinden ayrılarak, militarizm ve kendiliğindenci kitle anlayışı (sol sapma) söz konusu olur. Tersine nispi bağımsızlık, bağımlılık olarak gündeme getirilirse, askeri ve politik yöndeki çalışmalar karışık hale gelir ve giderek de "güç yetersizliği" ile karşılaşılır (sağ-sapma). Bu iki sapma da, son tahlilde, silahlı propagandanın örgütleyiciliğinin inkârına ulaşarak, aynı noktada birleşirler. (Her sol-sapma, özünde, sağ-sapmadır.)
Burada önemli olan bir nokta da, temel mücadele biçimi ile tali mücadele biçimlerinin karşılıklı ilişkisidir. Yukarda belirttiğimiz gibi, şehir gerilla savaşı temelinde yürütülen silahlı propaganda tek değil, temel mücadele biçimidir. Bunun tersi bir anlayış, kaçınılmaz olarak, belirtilen sapmalara yol açar.
Kır ve şehir gerilla savaşlarının birlikte kullanıldığı dönemlerde, şehir gerilla savaşı kır gerillasına tabi olup, tek bir bütün içinde, birlikte ele alınırlar. Bu zamanda silahlı propaganda, kır ve şehir gerilla savaşının birlikteliğini (ama temel-tali ilişkisi içinde) ifade eder.
Kır gerilla savaşı, temel olarak hareketli gerilla birliğinin yürüttüğü savaşı ifade eder. Bu birlik, halk ordusunun çekirdeği olarak, stratejik nitelikte bir güçtür. Ancak kır gerilla savaşı, salt bu biçimde yürütülemez. Hareketli gerilla birliğine tabi olarak, yerel silahlı güçler (buna bölgesel gerilla demek pek yanlış olmayacaktır) tarafından da yürütülür. Ancak bu bölgesel gerilla güçleri, stratejik güç olan hareketli gerilla birliğine tabi olarak faaliyet gösterir.
Kır gerilla savaşının güçlerinin stratejik niteliği, bu savaşın yenilgisinin stratejik bir yenilgiye yol açmasına olanak tanıdığı için, eğer tüm güçlerin yok olması ile sonuçlanırsa, stratejik yenilgi haline dönüşür. (Ancak bu stratejinin, yani devrim teorisinin yanlışlığı demek değildir.) Taktik yenilgiler, kısa bir geri çekilmeye neden olmasına rağmen, stratejik yenilgi tüm hazırlığın yeniden başlatılması demektir.
Kır gerilla savaşı üzerine Birinci Bölüm'de uzunca durduğumuzdan, gereksiz tekrara neden olmamak için burada yenidenele almayacağız. Şimdi, Öncü Savaşında kır ve şehir gerilla savaşının durumunu ele alalım.
Öncü Savaşının (ve de Halk Savaşının) genel gelişimi kendisini gerilla savaşının gelişimiyle belirler. Çünkü gerilla savaşı gelişebilmesi için, kitlelere nüfuz etmesi ve onların silahlı güç halinde örgütlenmesi şarttır. Bu anlamıyla gerilla savaşının gelişimi, silahlı propagandanın sonucu ve gelişimi demektir. Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi'ne göre gerilla savaşı şöyle bir rota izleyecektir: (Bu aynı zamanda devrimin genel gelişim çizgisidir)
1. Aşama: Şehir gerillasını yaratma
Emperyalizmin III. bunalım döneminde, gerek emperyalist işgal gizlendiğinden ve gerekse suni dengenin mevcudiyeti nedeniyle, askeri savaş geniş çaplı ve ülke çapında birden başlatılamaz. Kırsal alanlarda gerilla savaşının yürütülebilinmesi için bazı koşulların yaratılması şarttır. (Kitle sempatisi esprisi) Keza suni dengenin bir sonucu olarak, bu ülkelerde revizyonizm ve pasifizm etkin ve yönlendirici bir unsurdur. "Yoğun şehirleşmenin ve gerçek sanayileşme değilse bile az çok gelişmiş hafif ve orta sanayinin bulunduğu ülkelerde gerilla grupları teşkil etmek daha zordur. Şehirlerin ideolojik etkisi, barışçıl usullerle örgütlenmiş kitle savaşları umudunu yaratarak gerilla savaşlarını frenler." [223] (abç) Bu nedenlerden dolayı, savaş, şehir gerillasıyla başlatılır.
Şehir gerilla savaşı, bir yandan (silahlı propaganda fonksiyonları içinde) suni dengeyi bozma yönünde ilerlerken, yani psikolojik yıpratma niteliğindeki eylemleri ile oligarşinin görüldüğü kadar güçlü olmadığı, kof ve çürük olduğu gösterilirken; diğer yandan savaşçı bir örgütün varlığı kitlelere duyrulur ve örgüt de kır gerilla savaşı için gerekli (ama yeterli değil) tecrübeye sahip olur.
Öncü Savaşının şehir gerilla savaşı ile başlatılması, bu savaşa pek çok görevleri yükleyeceği açıktır. Bu nedenle örgüt, her türlü olanaktan yararlanmaya çalışır. Bunların başında eylemlerin kitlelere duyrulması için burjuva yayın organları gelir. Ancak bu durumun örgütün başarısını değil, eksikliğini ifade ettiği unutulursa, herşey burjuva yayın organlarına göre biçimlendirilir. Bu, temelden sakat bir anlayıştır. Burjuva yayın organlarından yararlanma, başlangıç döneminin ağır ve çok sayıdaki görevlerini başarmada kullanılan geçici bir durum olduğu unutulmamalıdır. Keza burjuva yayın organlarında yer alan eylemler, propagandaları yapılmıştır anlamına gelmez. Bu eylemin bizzat kendisinin, yani böyle bir eylemin yapıldığının kitlelere duyrulmasında kullanılan bir araçtır. (Geçici ve tali bir araç) Devrimci propaganda ise, eylemin kitlelere duyrulması ve bunun niçin yapıldığının anlatılması demektir. Başlangıçta örgütün tecrübesiz ve teşkilat yapılarının gelişmemiş olması gerçeği, burjuva yayın organlarından, propagandanın birinci yanı için yararlanmyı gerektirir. Mahir Çayan yoldaşın 1971 yılındaki eylemler için, "Bu yüzden beş-altı tane devrimci askeri eylem (propagandası yapılmamasına rağmen) kitlelerde derin bir şaşkınlık ve sempati yaratmıştır" [224] tespiti bunu açıkça ifade eder. Görüleceği gibi, burjuva yayın organlarının askeri eylemleri duyurması propaganda olarak kabul edilmemektedir.
Latin-Amerika deneylerinin Öncü Savaşı açısından gösterdiği bir gerçek de, burjuvazinin kitlelerin bilinçlenmesi ve örgütlenmesi için kullanılacak araçları geçersiz kılmaya çalışmasıdır. Rus Devrimi'nde olduğu gibi, bir ekonomik ya da politik grev Çarlık tarafından sözünün bile edilmesi yasaklanmaktadır. Lenin'in deyişiyle, "sır haline getirilmektedir." Ülkemiz pratiği de göstermiştir ki, aynı tür "sır" olma hali, gerilla eylemleri için söz konusudur. Bu konuda Avrupa Yayın Birliği'nin (EBU) 1978 yılı toplantısında alınan şu kararlar herşeyi açıkça göstermektedir.
Öncü Savaşının başlangıcında kitlelere hitap edebilmede, şehirlerin olanakları sadece yayın organı ile sınırlı değildir. Ayrıca ulaşım olanakları ve toplu birarada bulunuş propaganda konusunda geniş olanaklar sağlar.
I. aşamanın en önemli yanı, kır gerilla savaşını başlatmaya yönelik olmasıdır. Bu iki nedenden böyledir: Birinci olarak, savaş, kır ve şehir bütünselliğinde yürütülmek zorundadır. İkinci olarak, (birincinin sonucudur) tek başına şehir gerillası sınırsız ölçüde genişleyemez.
2. Aşama: Şehir Gerillasını geliştirme
Kır gerillasını yaratma ve kuvvet gösterisi
Bu aşama, Öncü Savaşının tüm boyutlarda sürdürüdüğü aşamadır ve aynı zamanda Öncü Savaşının gelişiminde ortaya çıkan "ilk tehlike an"ıdır. (Che)
Birinci aşamanın, ikinci aşamaya nasıl dönüşeceği konusu doğrudan taktik ve somut bir sorun olduğu için burada ele almayacağız. Ancak bu aşamanın özelliklerinin bilinmesi, gerek birinci aşamanın görevlerinin yerine getirilmesinde, gerese birinci aşamanın ikinciye dönüşümünün gerçekleşmesinde pratik öneme sahiptir.
Şehir gerillasının geliştirilmesi çok yönlüdür. Bir bakıma gelişim, bu çok yönlülüğün ortaya çıkmasıdır da. Şehir gerillasının gelişimi, ilk önce eylem biçimlerinde ortaya çıkar. Bir yandan yeni (ve üst düzey diyebileceğimiz) eylem biçimleri uygulamaya sokulurken, mevcut eylem biçimleri daha yaygın hale getirilir ve süreklilik arz eder. Ancak eylem biçimlerinin gelişimini, şehir gerillasının gelişimi ile özdeşleştirmek yanlış olduğu gibi, gelişimi mevcut eylem biçimlerinin yerini yenilerinin alması şeklinde ele almak da yanlıştır. Eylem biçimlerinin gelişimi, şehir gerillasının gelişiminin bir yönüdür ve eylem biçimlerinin yeni ile mevcut olanın (çok çeşitli biçimlerin) birlikte ve geniş çaplı kullanılmasını ifade eder.
Şehir gerillasının geliştirilmesinin diğer bir yönü, eylem hedeflerinin daha geniş tutulmasıdır. Bu, devrimci mücadelenin gelişimine paralel (ve bunun sonucu) yeni görevlerin gündeme gelmesi demektir. Artık şehir gerillası, kendini, örgütün varlığını duyurma ve kır gerillasını yaratma ile sınırlayamaz. Bu aşamadan itibaren, genel devrimci politik amaçların yanında (ek olarak) kır gerillasına tabiyet açığa çıkar. Böylece şehir gerillası eylemlerinde kır gerillasına yardımcı olmaya başlar. Bu ise, eylem hedeflerinin genişlemesi ve çeşitlenmesi demektir.
Üçüncü yön ise, örgütseldir. Bu evrede şehir gerilla savaşı, daha geniş ve yaygın eylemlerini, (sınırlı ve belirli de olsa) kitlelerle birlikte yürütmeye başlar. Marighella'nın belirttiği "yeni tip şehir gerillası" [226] bunu ifade eder. Böylece, kitle örgütlenmesi silahlı güç ile, silahlı güç kitle örgütlenmesi ile birlikte büyümesi (şehirler için) somuta çıkar. [57*]
İşte bu üç ana yöndeki değişim, şehir gerillasının gelişimini ifade eder. Ancak bu üç ana yönün dışında, bu yönlere bağlı daha pekçok yönlerde de değişim olacağı unutulmamalıdır.
"Gerilla kolu, proletarya öncüsünün hareketli stratejik kuvvetidir. Aynı zamanda sınıf kavgasının en üst düzeyidir. Ve proletarya öncüsü buna ulaşırken, böylece kendini objektif olarak kurmuş olur ... Sınıf düşmanlarının baskı aracına karşı ana mücadeleye girişmekle gerillalar, sömürülenlere objektif olarak proleter iktidarı öneriyorlar." [228] (abç) [58*]
Kır gerillasının ilk dönemde temel hedefi, "kırsal alanda devlet aygıtının yıpratılması ve otoritelerinin zaafa uğratılmasıdır." [229] Suni dengenin bozulması görevini ifade eden bu durum, doğrudan kuvvet gösterisi demektir. Kuvvet gösterisi, kelimenin tam anlamı ile bu aşamada ortaya çıkar ve somutlaşır.
Bu aşamada gerilla savaşının niteliği, psikolojik yıpratmadır. Maddi yıpratma, kır gerillası çerçevesinde, kırsal alandaki devlet aygıtının işlemez hale getirilmesi noktasında ortaya çıkar ve talidir.
3. Aşama: Şehir gerillasının yaygınlaştırılması
Kır gerillasının geliştirilmesi
Öncü Savaşının bu evresinde, kırsal alandaki savaşın nitelik belirleyiciliği ve stratejik önemi açığa çıkar. Bu evrede, kır gerillası birden çok cephelere dönüşür ve gerilla birimleri artırılır. Yavaş yavaş gerilla bölgeleri oluşturulur. Gerilla bölgesi ise, gerillanın geldiği zaman onun denetiminde olan, çekildiğinde yine düşman denetimine giren yerlerdir. Ancak devlet aygıtı yine de mevcuttur.
4. Aşama: Kır gerillasını yaygınlaştırma
Bu evrede, artık gerilla bölgeleri gerilla üsleri haline dönüşmüştür. Bu evrenin en önemli özelliği kurtarılmış bölgeye geçiş evresi olmasıdır. Bu evreye, Öncü Savaşının Halk Savaşına dönüşüm evresi demek yanlış olmayacaktır. Bu evreden sonra (Halk Savaşı nitel değişimi ile) savaş, hareketli savaşa dönüştürülür ve düzenli ordu savaşı başlar. (Birinci Bölüm'de geniş olarak ele aldık.)
Gerilla savaşının genel gelişim çizgisi öz olarak böyledir.
Görüleceği gibi, gerilla savaşının gelişimi doğrudan devrimci mücadelenin gelişimine paralel olmuştur. Burada en önemli nokta özdeş olmadığıdır. Gerilla savaşının gelişimi ve görevleri konusu, doğrudan silahlı propaganda ile aynılık ifade eder. Bu yüzden burada gerilla savaşını ayrı olarak ele alırken, silahlı propaganda dışında değil, içinde olduğu asla unutulmamalıdır. Bir başka deyişle, silahlı propagandanın gelişimi, kendini gerilla savaşının gelişimi ile somutlar ve açığa vurur. Ayrı olarak ele almamızın nedeni ise, gerilla savaşının askeri niteliğidir.
c- Etkinin Yaratılması-Etkinin Örgütlenmesi
Etki, terim olarak, herhangi bir şeyde yapılan değişikliği ifade eder. Bu aynı zamanda, iz bırakıcı ve sonuç verici bir eylemi ifade ettiği gibi, bırakılan izi ve alınan sonucu da ifade eder.
Marksizmde etki kavramı, devrimci mücadele sonucunda, kitlelerin bilincinde ortaya çıkan değişikliği ifade eder. Bu anlamı ile etki, politik niteliktedir, yani politik etkidir. Öncü Savaşında geniş ölçüde kullanılan etkinin yaratılması ve örgütlenmesi, işte bu kitlelerde ortaya çıkan politik değişimi ifade eder.
Doğrudan etki iki yönü içerir: Birinci yön, devrimci mücadeleyi ifade eden etkinin yaratılmasıdır. İkinci yön ise, bizzat kitlelerin bilincinde ortaya çıkan, yani iz bırakıcı ve sonuç verici eylem sonucu, kitlelerde ortaya çıkan değişikliktir. Yani kitlelerde bırakılan iz ve alınan sonucu ifade eder. Etkinin yaratılması denilince, işte bu ikinci yönün oluşturulmasi için birinci yönün yürütülmesi ifade edilir.
Etkinin yaratılması, etkinin örgütlenmesinin ilk adımı olup, doğrudan kitlelerin bilincinde meydana gelen değişikliği ifade eder. Etkinin örgütlenmesi, işte bu değişikliğin eylem planına dönüştürülmesidir. Bir başka deyişle, kitlelerin bilincinde meydana gelen değişimi (düzenleyerek) kitlelerin hareketinde değişime dönüştürmek etkinin örgütlenmesini ifade eder.
Öncü Savaşı aşamasında, etkinin yaratılması-etkinin örgütlenmesi, silahlı propaganda ile gerçekleştirilir. Ancak bu etkinin (yukarda belirttiğimiz anlamda) salt silahlı propaganda ile oluşturulacağı ve örgütleneceği demek değildir. Tali mücadele biçimleri de başlıbaşına etki yaratır ve örgütler. Bu nedenle etkinin yaratılması ve örgütlenmesi kavramı, tüm devrimci mücadelelerde söz konusu olan, kitlelerin bilinçlendirilmesi ve örgütlenmesidir.
Biz, etkinin yaratılması ve örgütlenmesi kavramını, silahlı propaganda açısından ele alacağız. Bu yüzden, etkinin yaratılması ve örgütlenmesi bir bütün olarak silahlı propagandayı ifade edecektir.
Silahlı propaganda, kır ve şehir gerilla savaşı temelinde yürütülen, yani gerilla savaşını siyasi gerçekleri açıklama kampanyasının bir aracı olarak ele alan politik mücadeledir. Bu nedenle silahlı propaganda da, etkinin yaratılması, kır ve şehir gerilla eylemi ile bunun üstünde yükselen ajitasyon ve propagandayı ifade eder. Etkinin örgütlenmesi ise, bu çalışma sonucu kitlelerin bilincinde meydana gelen değişimin eyleme dönüştürülmesi için kitlelerin örgütlenmesidir.
Etkinin yaratılması, bölgesel ya da ülke çapında eylem ve propaganda ile oluşturulduğundan genel niteliktedir. Ancak eşitsiz gelişim yasası nedeniyle, ortaya çıkan etki, özelleşir ve parçaya ilişkindir. Bu yüzden etkinin örgütlenmesi parçada ve özelde gündeme gelir. İşte etkinin yaratılması ile etkinin örgütlenmesi süreci arasındaki bu çelişki dikkate alınmazsa, her eylemin sonucu oluşan etkinin bir bütün olarak örgütleneceği düşünülür. Bu da kaçınılmaz olarak mücadelenin küçükten büyüğe ve basitten karmaşığa doğru gelişimi ile çelişir. Sonuçta örgüt, ya tali mücadele biçimlerini öne çıkartır (temel mücadele biçimine dönüştürür) ya da temel mücadele biçimi tek mücadele biçimi olur. Her iki durumda da Politikleşmiş Askeri Savaş Stratejisi'nden sapılmış olur ve böylece pratikte reddedilmiş olur. Genel olarak dünya devrimci pratiği, özel olarak kendi pratiğimiz göstermiştir ki, etkinin yaratılması ile etkinin örgütlenmesi arasındaki çelişkinin çözümlenmesi Öncü Savaşının temel sorunudur.
"Eşitsiz gelişim yasası kapitalizmin mutlak yasasıdır". (Lenin) Bu yasa kendini çeşitli alanlarda gösterir. Herşeyden önce üretim sektörleri arasındaki eşitsiz gelişim söz konusudur. (Sanayi ile tarım) İkinci olarak, sanayi kolları arasında eşitsiz gelişim görülür. Üçüncü olarak (ve de ikisinin sonucu olarak), ülke içinde bölgeler arası eşitsiz gelişim. Dördüncü olarak, ülkeler arasında eşitsiz gelişim. Bu da emperyalist ülkeler ile sömürge ülkeler arasında ve emperyalist ülkelerin kendi aralarında eşitsiz gelişim olarak ikilidir.
Burada bizi ilgilendiren bölgeler arası eşitsiz gelişimdir. [59*] Bu eşitsiz gelişim, aynı zamanda, devrimin (ülke içinde) eşitsiz gelişimini ifade eder. [60*] Bölgesel olarak eşitsiz gelişim, en temelde tarım ile sanayinin eşitsiz gelişmesinin sonucudur. Ülke içinde bazı bölgelerde gelişim yüksektir. Bunun sonucu istihdam fazla olup, sosyal refah (diğer bölgelere göre) daha yüksektir. Emperyalist hegemonya altında olan ülkelerde, emperyalist sömürünün sürdürülüş biçimine uygun olarak bölgeler arası farklılaşma yüksektir. Kimi bölgelerde kapitalist üretim ilişkileri (dış dinamikle gelişen bir kapitalizm) yaygındır, diğer bölgeler feodal ya da yarı-feodal üretim ilişkileri içinde bulunurlar. Bu da kaçınılmaz olarak bilince yansır ve ülke içinde sosyal uyanış ile siyasal bilinç farklı düzeylerdedir. Sonuçta da, devrimci eylem ve propaganda (etkinin yaratılması) bu farklılaşmaya uygun olarak kitleleri farklı biçimde ve düzeyde (eşitsiz olarak) etkiler. Yani yaratılan etki eşit değildir. Bu yüzden kitlelerin örgütlenmesi (etkinin örgütlenmesi), ülke çapında aynı düzeyde gelişmez. Kimi bölgelerde kitleler geniş ölçüde politize olup, örgütlenirken; diğer bölgeler daha geri düzeyde olabilir ya da basbayağı hareketsizdir. Mao Zedung bunu şöyle ifade eder:
Öncü Savaşında, savaşın amacına uygun olarak, somut politik hedeflere yönelik gerilla savaşı başlı başına etkinin yaratılmasıdır. Ancak daha önce belirttiğimiz nedenlerden dolayı, gerilla eylemi kitlelere iletilmeli ve nedenleri anlatılmalıdır (devrimci propaganda ve ajitasyon). Ancak bunun sonucu olarak etki, devrimci politik etki olabilir.
Etkinin politik niteliği ve devrimci özü unutulacak olursa, her gerilla eylemi sonucu meydana gelen değişimler yaratılmış etki olarak kabul edillir. Böylece devrimci ve politik nitelikte olmayan etki örgütlenmeye çalışılır. Bu da, ya örgütü niteliği olmayan nicelik haline getirir (etki örgütlenmişse) ya da örgütün gelişmesini durdurur (etkinin örgütlenmemesi). Birinci durumda örgüt için çıkış noktaları olmakla birlikte, ikinci durum fiziki ve siyasi yokoluşu getirir. Çabalanan şey niteliksiz olup, sonuç mümkün olmayan bir şeydir. Çünkü örgütlenmeye çalışılan etki, örgütlenme ve mücadele anlayışına uygun olmayıp, bunla taban tabana zıttır.
Öncü Savaşında yaratılan etkinin niteliği politik olup, devrimci öze sahiptir. Ancak politik nitelik şu ya da bu yönde değil, silahlı mücadele yönünde olan bir niteliktir. Öyle ise diyebiliriz ki, Öncü Savaşında etkinin yaratılması mücadelesi, suni dengeyi bozarak, kitlelerin silahlı mücadeleye yönelik olarak bilinçlerinin değiştirilmesidir. Etkinin örgütlenmesi de, işte bu nitelikte bir etkinin örgütlenmesidir. Gerilla eylemi ve bunun kitlelere duyrulması ve anlatılması, ister bölgesel, isterse ülke çapında olsun, yarattığı etki genel niteliktedir ve eşitsizdir. Bu nedenle, örgütlenmesi eşitsiz olacaktır. Örgütlenme, kadrodan geniş birimlere doğru gelişir. Kitlelerin büyük birimler halinde örgütlenmesi (politik örgütlenme) ise, silahlı güçle birlikte ele alınır. Silahlı güç olmadan kitleler büyük birimler halinde örgütlenemez ve silahlı güç kitle örgütlenmesinin seviyesine uygun olmak zorundadır.
Bugün Öncü Savaşı içinde ortaya çıkan "silahlı eylem başlı başına propagandadır" anlayışı, etkinin yaratılması ile etkinin örgütlenmesi konusunda yanlışlığı sergiler. (Bu sergileyiş, anlayışın eksik olması ve eksik olduğu için yanlışlığa varışı gösterir.) Bu anlayışa göre, silahlı eylem başlı başına etkinin yaratılmasıdır ve propaganda-ajitasyon doğrudan etkinin örgütlenmesini ifade eder. Temelden sakat olan bu görüş, etkinin politik niteliğini, silahlı mücadele yönünü ve devrimci özünü hesaba katmaz. Onun için tek şey, kitlelerin silahlı eylemi duymalarıdır. Böylece "sansasyonel eylem" olarak ifade edilebilecek silahlı eylemler gündeme getirilir. Amaç suni dengeyi bozmak değil, kitlelerin eylemi duymalarıdır. Bunun sonucu olarak da, örgüt, ajitasyon, propaganda, siyasi eğitim çalışmalarını, burjuva yayın organlarının yayınlarına bırakır. Kitlelerin, silahlı eylemin sonucu nasıl ve ne yönde değişime uğradığı önemli değildir. Önemli olan değişimdir. (Başta da belirttiğimiz gibi, etki, terim olarak değişimi ifade etmesi, bu anlayış için kanıt olarak kullanılır. Debray'ın eleştirisinde ayrıca ele alacağız.)
Bunları daha önceki broşürlerimizin birisinde şu şekilde ifade etmiştik:
Bugüne dek, strateji ve taktik konusunda meydana gelmiş karışıklık kendini bu olgularla da gösterir. Stratejik güç-taktik güç, genel sınıf güçlerinin mevzilenişinin somuttaki mevzilenişi için kullanılır. Yani genelin özeldeki durumunu ifade eder. Ve geneldeki, devrim stratejisindeki, sınıfların mevzilenmesine uygun olmak zorundadır. Aradaki fark ise, birinin sınıfsal güçlerin mevzilenmesini ifade ederken; diğeri örgütsel güçlerin mevzilenmesini ifade etmesidir. Buradaki stratejik güçler-taktik güçler kavramını, bu ikinci için kullanmaktayız. Stratejik bölge-taktik bölge kavramları da, aynı şekilde, genel olarak devrimci savaşın sürdürüldüğü alanların somuttaki biçimlenişini ifade eder. Bu yüzden, geneldeki yani devrim stratejisindeki savaş alanı tespitine uygun olmak zorundadır.
Stratejik güç, devrimci mücadelenin temel savaş alanında kullanılan güçlerini ifade eder. Öncü savaşında, bu güçler, kır gerillası ve onun arka cephesidir. Bir başka deyişle, stratejik güç, kitle ve kadro örgütlenmesinin kırsal alan ve kır gerillasına uygun gerçekleştirilmesi ve mevzilenmesidir. Bu anlamı ile stratejik güçler örgütsel düzeyi ifade ederler. Bu nedenle de mücadelenin ve örgütün gelişimine paralel, daha geniş bir muhtevayı ve niteliği ifade eder.
Taktik güç, içinde bulunulan koşullarda taktik mücadelenin başarısı için kullanılan güçlerdir. Taktik, stratejik mücadelede, bu mücadelenin içindeki değişik şartlara göre uygun pozisyonlar çizme, şartlara uygun tecrit edilmiş hareketler yapma sanatıdır. Bu yüzden taktik güçler bu hareketleri yerine getiren güçlerdir. Strateji-taktik ilişkisi gibi (karşılıklı bağımlılık ilişkisi), taktik güç ile stratejik güç birbirine bağımlıdır. Belirli dönem sonucunda, taktik hedeflerin ve hareketlerin genişlemesine paralel, taktik güç, eski stratejik güçleri kapsamına alır. Stratejik nitelikteki taktik evrede (stratejik zafer ya da yenilgiyi belirleyen taktik harekette) taktik güç stratejik güçle aynıdır. Örneğin, Öncü Savaşının ilk aşamasında şehir gerillası ve arka cephesi taktik güçleri ifade eder. Daha özgülünde, şehir gerillasının belirli bir şehirde yürütülmesi gündeme geldiğinde, salt bu şehirdeki güçler taktik güçtür.
Bu kavramların politikleşmiş askeri savaştaki konumu büyük önem taşır. Zira, "sadece düşmanla taktik çatışmaya geçmiş, yani kısmi bir muharebeye girmiş kuvvetler zayıflar; onları lüzumsuz yere kullanmadığımız takdirde kayıplarımızı asgariye indirebiliriz ve böylece düşmanla stratejik çatışma halindeki bütün kuvvetlerimizi etkilemez." [233] Askeri savaşta kaybın, yok edilme anlamına geldiği düşünülürse politikleşmiş askeri savaştaki önemi açığa çıkar.
Taktik gücün doğrudan taktik hareketi ifade ettiğini söylemiştik. Taktik eylemler bütünü olarak ifade edebileceğimiz taktik hareket ikilidir (politikleşmiş askeri savaşta). Birincisi, mevcut durum tahlili sonucu ortaya çıkan somut politik hedeflere yönelik (taktik amaç için) eylemlerdir. Silahlı propagandanın bu yönde kullanımı için gerekli kadrolar taktik güçlerdir. İkincisi, belirli dönemlerde, gerek askeri nedenlerle, gerekse kuvvet gösterisi ve psikolojik yıpratma için gerçekleştirilen eylemlerdir. Bu eylemler için kullanılan güçler de yine taktik güçleri ifade eder. İşte taktiğin, (Taktik hareketin ya da taktik eylemlerin) bu ikili yönü hesaba katılarak, taktik güçler saptanır ve görevlendirilir. Ancak bu görevler geçici olup, taktiğin değişmesine uygun olarak değişir. [61*]
Öncü Savaşının politikleşmiş askeri savaş olması, politik taktikle askeri taktiği bütünleştirir. Birinci yön, politik taktiğin konusuna girer; ikinci yön ise askeri taktiktir. İşte Öncü Savaşında (ve Halk Savaşında) taktik bu iki durumu ifade eder niteliktedir. Ne klâsik tip politik taktiktir, ne de salt askeri taktiktir (politikleşmiş askeri savaş esprisi). Bu yüzden taktik güçler, salt askeri güçleri ifade etmez. Keza salt silahlı propaganda güçleri demek de değildir. Taktik güçler, politik ve askeri liderliğin birliği ilkesini açık ve somut olarak gösterir. Örgüt içinde kadrolar hem politik, hem askeri niteliktedir. Ancak çeşitli alanlarda uzmanlaşmışlardır. İşte taktik güç, çeşitli alanlarda uzmanlaşmış, politik ve askeri nitelikteki kadroların bütünselliğidir. (Bunlar aynı zamanda stratejik güçler için de gereklidir). Halk Savaşı evresinde politik ve askeri kadrolar birbirinden ayrılır. Ancak politik ve askeri liderlik birdir ve taktik, politik-askeri niteliktedir. Ancak Halk Savaşının denge aşamasıyla birlikte, taktikte askeri yön öne geçer (askeri amacın öne geçmesi esprisi).
Taktik güçler, teknik eylemler için de kullanılır. Ancak teknik eylemlerin niteliği gereği, taktik eylemler temeldir ve teknik eylemler bu niteliği geliştirmek ve geciktirmemek koşuluyla söz konusu olabilir. Aksi halde teknik eylem taktik gücün harcanmasına neden olur ve taktik hareketin başarısızlığına yol açar ya da stratejik güçler (taktik güç yok olduğundan) taktik harekete sokulur ve stratejik güçler yok edilir. Bu yüzden teknik eylemler için stratejik güç kullanılamaz ve kullanılmasına yol açacak teknik eylemler yapılamaz. Teknik eylem, örgüte maddi olanak sağlamaya yönelik olduğu için, taktik ve stratejik hareketin maddi olanak gerektirdiğinde yapılmak zorundadır. Ancak bu zorunluluk, belirttiğimiz gibi, taktik eylemlerin gelişmesi ve gecikmemesi koşuluyla geçerlidir. Bunu dikkate almayan örgütler, teknik eylemler sonucu taktik güçlerini yitirmişler ve giderek taktik eylemler için stratejik güçlerini kullanmak zorunda kalmışlardır. Ve sonuçta da (her hareket kullanılan güçlerin kaybını kaçınılmaz kıldığı için) stratejik güçler kayba uğramış ve stratejik mücadele (ve tüm örgüt) darbe yemiştir. (Taktik yenilgi ve stratejik güçlerin yok olması).
Stratejik bölge, devrimci savaşın zafere erişeceği alanlardır ve stratejik güçler burada bulunurlar. Bu bölgelerin temel niteliği, uzun süreli savaşa ve savaşın rotasına uygun olarak, hareketin yürütülmesine elverişli olmalarıdır. Yine politikleşmiş askeri savaş ta, salt politik değil askeridir, salt askeri değil politiktir. Bu yüzden stratejik bölge tesbiti, ülkedeki sınıf güçlerinin durumuna, bölgelerin ekonomik-politik-sosyal ve kültürel gelişkinliğine, coğrafi şartlara ve düşmanın askeri güçlerinin konumuna göre yapılır.
Stratejik bölge, kır ve şehir diyalektik bütünlüğü içinde, ülkenin somutunda tespit edilen yerlerdir. Ancak Latin-Amerika gerilla savaşlarının gösterdiği bir gerçek, bu bölgenin politik ve askeri nitelikte olma gerekliliğidir. Keza 1971'de THKO'nun Nurhak'taki yenilgisi bu tespitin önemini açıkça gösterir. Yanlış yapılan bir tespit "gerillanın olduğu yerde insan, insanın olduğu yerde gerilla yoktu" durumunu yaratarak, gerilla-halk bağının kopmasına yol açar ve yenilgiyi kaçınılmazlaştırır. Gerillanın savaş gücü, süreci uzatsa da sonucu değiştirmez. Keza yine tespit yanlış olursa, bu kez de "gerillanın olduğu yerde ağaç, ağacın olduğu yerde gerilla yoktu" durumunu yaratarak, gerillanın yok edilmesini getirir. Birincide yenilgi politik, ikincide askeri nedenlerden ötürüdür. Bu yüzden, stratejik bölge, sınıf güçlerinin durumuna, bölgelerin ekonomik-politik-sosyal-kültürel özelliğine, askeri harekata elverişli coğrafi şartlara ve düşmanın askeri güç durumuna göre tespit edilir. Bunların temel kriteri ise, mücadelenin amacı, rotası ve mücadele biçiminin niteliğidir.
Taktik bölge ise, doğrudan taktiğe bağımlı olarak ortaya çıkan, taktiğin amacına uygun alanlardır. Stratejik bölgeler gibi, taktiğe ve taktik mücadeleye bağımlıdır. Ancak en önemli özelliği stratejik bölge ve güçleri korumak, geliştirmek ve güçlendirmek amacı güdmesidir.
Tüm bunlardan sonra taktik konusu, yani taktiğin ne olduğu ve nasıl tespit edileceği iyice açığa çıkar:
İşte Öncü Savaşında etkinin yaratılması-etkinin örgütlenmesi sorunu öz olarak budur.
[154] Mahir Çayan: Revizyonizmin Keskin Kokusu
[155] Stalin: Leninizmin İlkeleri, s: 83
[156] Clausewitz: Savaş Üzerine, s: 191
[157] Mahir Çayan: Kesintisiz Devrim II-III
[158] Bkz: "Devrimci (!) Yol ve KSD'nin çeşitli yayınları
[159] Clausewitz: Savaş Üzerine, s: 191
[160] Mahir Çayan: Revizyonizmin Keskin Kokusu
[161] Clausewitz: Savaş Üzerine, s: 129
[162] Che Guevara: Askeri Yazılar, s: 47
[163] Stalin: Leninizmin İlkeleri, s: 86
[164] "Devrimci"(!) Yol, S: 3, s: 15
[165] "Devrimci"(!) Yol, S: 3, s: 13
[166] agd, S: 3, s: 13
[167] Lenin: Ne Yapmalı?, s: 129
[168] Lenin: Ne Yapmalı?, s: 129
[169] Mahir Çayan: Kesintisiz Devrim II-III
[170] Mahir Çayan: Kesintisiz Devrim II-III
[171] Giap: Halk Ordusunun Kuruluşu, s: 85-86
[172] Giap: age, s: 86
[173] Giap: age, s: 92-93
[174] Giap: Halk Savaşının Askeri Sanatı: s: 77
[175] Giap: age, s: 78
[176] Giap: age, s: 78
[177] Giap: Halk Savaşının Askeri Sanatı: s: 78
[178] İlker Akman: Mevcut Durum ve Devrimci Taktiğimiz
[179] Mahir Çayan: Kesintisiz Devrim II-III
[180] Mahir Çayan: Kesintisiz Devrim II-III
[181] Mahir Çayan: Kesintisiz Devrim II-III
[182] Clausewitz: Savaş Üzerine, s: 81
[183] THKP: I Nolu Bildirisi-Mayıs 1971
[184] Marks: Hegel Felsefesinin Eleştirisi
[185] THKP: I Nolu Bildirisi-Mayıs 1971
[186] Lenin: Collected Works, C: 42, s: 278
[187] Lenin: Ne Yapmalı?, s: 143-Evren Yay.
[188] Lenin: age, s: 142
[189] Lenin: Ne Yapmalı?, s: 144
[190] Lenin: Ne Yapmalı?
[191] "Devrimci" (!) Yol, S: 8, s: 4
[192] agd, S: 1, s: 3
[193] Lenin: Ne Yapmalı?, s: 181
[194] Mahir Çayan: Kesintisiz Devrim II-III
[195] Mahir Çayan: Kesintisiz Devrim II- III
[196] "Devrimci" (!) Gençlik, Sayı: 16, s: 6-7
[197] Bkz: DY basımı "Toplu Yazılar"a kendi yazdıkları önsöz.
[198] Lenin: Gerilla Savaşı Akt. Pomeroy: Gerilla Savaşı ve Marksizm, s: 111 Evren Yay.
[199] Lenin: Ne Yapmalı?, s: 62-63
[200] Lenin: Gerilla Savaşı Akt: Pomeroy: Gerilla Savaşı ve Marksizm, s: 112
[201] Mahir Çayan: Kesintisiz Devrim II-III
[202] Lenin: Collected Works, C: II, s: 351
[203] Mahir Çayan: Kesintisiz Devrim II-III
[204] Lenin: Ne Yapmalı?, s: 121
[205] Lenin: Ne Yapmalı?, s: 215
[206] Lenin: Ne Yapmalı?, s: 223
[207] Lenin: age, Akt: SBKP(B) Tarihi, s: 54, Aydınlık Yay.
[208] Lenin: age, s: 235
[209] Mahir Çayan: Kesintisiz Devrim II-III
[210] Mahir Çayan: Kesintisiz Devrim II-III
[211] Mahir Çayan: Kesintisiz Devrim II-III
[212] Lenin: "Sol" Komünizm Bir Çocukluk Hastalığı, s: 135
[213] Mahir Çayan: Kesintisiz Devrim II-III
[214] Che Guevara: Askeri Yazılar, s: 133
[215] Che Guevara: age, s: 135
[216] Che Guevara: Askeri Yazılar, s: 134
[217] Mahir Çayan: Kesintisiz Devrim II-III
[218] Mao Zedung: Seçme Eserler, C: II, s: 175
[219] Mahir Çayan: Kesintisiz Devrim II-III
[220] Mahir Çayan: Kesintisiz Devrim II-III
[221] Mahir Çayan: Kesintisiz Devrim II- III
[222] Che Guevara: Askeri Yazılar, s: 51
[223] Che Guevara: Siyasal Yazılar, s: 93
[224] Mahir Çayan: Kesintisiz Devrim II-III
[225] Cumhuriyet, 22 Mayıs 1978
[226] Marighella: Şehir Gerillası, Ant Yay.
[227] J. Quartum: Regis Debray ve Brezilya Devrimi
[228] J. Quartum: Regis Debray ve Brezilya Devrimi
[229] İlker Akman: Mevcut Durum ve Devrimci Taktiğimiz
[230] Mao Zedung: Seçme Eserler, C: I
[231] THKP-C/HDÖ: THKP-C/HDÖ ve Tarihsel Gelişim
[232] THKP-C/HDÖ: THKP-C/HDÖ ve Tarihsel Gelişim
[233] Clausewitz: Savaş Üzerine, s: 248
[234] Lenin: "Sol" Komünizm Bir Çocukluk Hastalığı, s: 65
[39*] Emperyalist dönemde burjuvazi devrimci niteliğini yitirdiğinden, toplumsal hareketin başını çekemez. Kendi devrimini bile yapamaz. Bu nedenle, öncü ya da önder güç proletaryadır. Bu, emperyalist dönemdeki her devrim için geçerlidir.
[40*] "Genelin özelde somutlaşması" ya da görünümü, Kesintisiz Devrim II-III'dekinden farklı olduğu sanılabilir. Tersine farklılık, genel-özel farklılığıdır. Mahir Çayan yoldaş orada Öncü Savaşı boyunca genelin somutlaşmasını ifade ederek "oligarşi ile halkın devrimci öncüleri arasında" demektedir. Bizim bu somutlaştırmamız ise, Öncü Savaşının bir taktik evresinde (12 Mart dönemi) meydana gelen somutlaştırmadır. Ve bu anlamda, genel olarak Öncü Savaşı bütünündeki durum, o anki koşullarda belirttiğimiz biçimde somutlaşır.
[41*] Elbette 12 Mart döneminde yapılması gerekenler, yapılanlara özdeş değildir. Pek çok şey yapılmamıştır. Bunun nedeni de, silahlı devrimci cephenin erken harekete geçmek zorunda kalmasıyla örgütsel yapının zayıflığıdır. Gerek Öncü Savaşının başlangıç evresinde bulunulması, gerekse, (bağıntılı) örgütsel yapının zayıflığı, bazı şeylerin yapılamamasını getirmiştir. Zorunlu olarak da, zayıf örgütsel yapıyı yok edebileceği pahasına, büyük hedeflere yönelik eylem yapılmıştır. Küçükten büyüğe-basitten karmaşığa, sistemli bir mücadele ve örgüt gelişimi, koşullar nedeniyle gerçekleştirilememiştir. Bunun sonucu olarak da, kadro yetiştirme geri kalmış, ölenlerin yerine yenileri geçirilememiştir.
[42*] Biz burada strateji ve taktiğin gerekliliğinden yola çıkıyoruz. Elbette strateji ve taktik olmadan da devrim olabileceğini düşünenler olabilir. Onlara söyleyecek sözümüz yoktur. Bu tür kişiler burjuva politikacılarından başka bir şey değillerdir.
[43*] Bilindiği üzere Lenin'de strateji ve taktik kavramları açık değildir. Marksist literatüre bu kavram Stalin'in yapıtlarıyla girmiştir. Lenin strateji-taktik kavramları yerine "sistemli eylem planı" kavramını kullanmaktadır. "Revizyonizmin Keskin Kokusu" yazısında Mahir Çayan yoldaş, bu konudaki revizyonist kavram karışıklığı üzerine konuyu açmıştır. Adı geçen yazıda, "hareket planı" olarak mücadelenin "mikro-makro planlaması" olarak "mikro hareket planı" taktik, "makro hareket planı" strateji olduğu belirtilir. Bu nedenle ayrıca bu konuya girmeyeceğiz. Günümüz dili ile özetlersek: Lenin'deki sistemli eylem planı ikilidir: Birincisi uzun dönemli eylem planıdır ve stratejiyi ifade eder. Kısa dönemli eylem planı ise taktiktir. Bu anlamda de Dr. Kıvılcımlı'nın "Rus devrimi stratejisiz yapıldı" tespitinin yanlışlığı açığa çıkar.
[44*] İkinci bölümde etraflıca ele aldığımız bu şartlar: Milli krizin mevcudiyeti, halkın geniş ölçüde ayaklanma ve hareketlerinin mevcudiyeti (objektif şartlar); Partinin ve kızıl ordunun varlığıdır (subjektif şartlar).
[45*] Bizim bu fomülasyonumuz, pek çok teorik eleştirilere yol açmış ve giderek de pratikte sağ-pasifizmin dayanağı haline gelmiştir. Bilindiği gibi, Marksist sınıf tahlillerinde varılan sonuçlar (somuttan soyuta) daima bu şekillerle kısa formüllerle ifade edilir. Bu formülasyonlar bilimsel soyutlamalar olduğu için kelime yorumuna tabi tutulamazlar. Çünkü bu formülasyonlar nitelik belirleyicidir. Bir başka deyişle, Marksist formüller, belli bir tahlilin birkaç kelime ile soyutlamalarıdır. Ve bu birkaç kelimelik soyutlama, bütün stratejik görüşü ifade eder.
[46*] Bu ana ve evrensel görevin, somutta nasıl gerçekleşeceği doğrudan doğruya ülkelerin (özgül) koşullarına ait bir sorundur. Bunlar her ülke devriminin ara aşamalarının niteliğini belirler. Çin devriminde olduğu gibi, Kızıl Siyasi İktidar'lar paralelinde gelişeceği gibi; Vietnam'da olduğu gibi, şehirlerde olan ayaklanma ve şehirdeki iktidar (Viet-minh) aracılığıyla, kırlara geri çekiliş sonucunda da olabilir. Keza Küba'da olduğu gibi, Öncü Savaşının doğal gidişatı içinde de olabilir.
[47*] Burada kullanılan "karmaşık" ifadesi, gelişkinliğin ve üst düzeyin ifadesi anlamındadır. Bu ifadeyi karışıklık anlamında kullananlar, Marksizm-Leninizmin karmaşıklığını değil, kendi kafalarının karışıklığını ifade etmektedirler.
[48*] DY-G oportünizminin, savunduğunu iddia ettiği politikleşmiş askeri savaş ile olan çelişmelerini, yani inkarları bile gölgede bırakan bu anlayışları pek çok şeye ışık tutacak niteliktedir. "Direniş Komiteleri", "Parti-Cephe Sorunu" vb. şeylerle yeni fikirler (!) ileri sürülmektedir. Bunları ayrıca ele alacağız. Ama hepsi buradaki durumun doğal ve kaçınılmaz sonuçlarıdır.
[49*] Yanlış anlamaya yol açmamak için belirtelim, etki kavramı, genel olarak siyasi gerçeklerin açıklanması ve buna yönelik faaliyeti ifade eder. Bu anlamda da, etkinin yaratılmasının çeşitli yolları, araçları mevcuttur.
[50*] Birmanya ormanlarında İngiliz birliklerinin gerilla savaşı herkesçe bilinir ve Uzakdoğudaki savaşın sonucunu belirlemiştir.
[51*] Kır gerilla savaşı taktikleriyle bu yapılamaz demek değildir.
[52*] Rus Devrimi'nde, klâsik kitle çalışması içinde, ona yardımcı olacak şeklide silahlı eylemler gerçekleştirilmiştir. Gerilla taktiği niteliğinde gerçekleşen silahlı eylemler, ajanların cezalandırılması (öldürme) ve para sağlamaya yöneliktir. Bu bile sağ-sapma anlayışın yanlışlığını gösterir.
[53*] Pek yanlış olmayacaktır, zira Öncü Savaşının genel gelişimi gerilla savaşı ile direkt bağlıdır. Ancak tek değildir.
[54*] Mahir Çayan yoldaşın, "Narodnikler savaşın sadece sabotaj ve suikast bölümüne ağırlık veriyorlardı" sözleri bu anlamdadır. Yani Narodnikler, sadece şehir gerilla savaşının eylem biçimine önem veriyorlardı. Ama kır gerilla savaşıyla birlikte (ve kır gerillası temel) ele alınan bir savaş değil, şehir gerilla savaşı ve ayaklanma söz konusu olduğundan bu anlayış yanlıştır. Keza şehir gerilla savaşı (ister kır gerillasıyla birlikte olsun, isterse ayaklanmanın aracı olsun) salt sabotaj ve suikast eylem biçimleriyle amaca ulaşamaz. Diğer biçimlerde zorunludur, ancak talidir.
[55*] Bu sapma için genellikle Marighella örnek verilmekle birlikte, Marighella'nın bu sapmaya düşmesi, teoriden çok pratiğin yanlışlığından kaynaklanır. Marighella, şehir gerilla savaşının yarattığı etkiyi ölçmeyip, başlangıçta saptadığı ve zamanladığı plan doğrultusunda hareket etmede ısrar etmiştir. Böylece şehir gerilla savaşı zamanından önce olgunlaşmıştır. Bir de kır gerilla savaşının hazırlığının ağır gitmesi ve işlerin gevşek ele alınması, şehir gerilla savaşının kır gerilla savaşına dönüşmesini ve tamamlanmasını engellemiştir. Sonuçta ALN örgütü ve Marighella yok edilmiştir.
[56*] Başlangıç aşamasında şehirler temel alınarak yürütülen silahlı propaganda, örgütün varlığını duyurma ve genel politik hedefleri gösterme ile kır gerilla savaşını başlatmaya yöneliktir. Bu dönemde silahlı propagandada, gerilla eylemi ile propaganda, örgütleme vb. çalışmanın birbirinden ayrılmasına neden olur. Bir başka deyişle, şehir gerilla savaşı (askeri yön) ile propaganda, siyasi eğitim, bilinçlendirme, örgütleme çalışması (siyasi yön) birbirini takip etmekle birlikte, birbirinden ayrılırlar. Silahlı propaganda, gerilla savaşından (şehir gerillası) başka araçları da kullanmak zorunda kalır. Bu da pek çok yanlışlığın temelini oluşturur.
Şehir gerilla savaşının, Öncü Savaşının başlangıcında kır gerilla savaşı ile bütünlüğü olmadığı için (aynı zamanda kısa dönemdeki amacıdır) tek başına ele alınması, silahlı propagandada özel bir durum yaratır. Geçici olan bu özel durum, temelde şehir gerilla savaşının başlangıcındaki (kısa dönemli) amaçlarından kaynaklanır. Bu dönemde, her türlü siyasi gerçeği teşhirden çok, genel propaganda öndedir. Bu dönemde örgütün varlığını duyurma ve kır gerilla savaşını başlatma önemlidir. Bu da gerçek boyutlarında silahlı propagandanın yürütülmesini sağlamak demektir. Bu nedenle, örgütleme, kadro örgütlenmesi olup, kır gerillasına yöneliktir; propaganda, örgütün varlığını ve genel amacını duyurmaya yöneliktir; kitle örgütlenmesi (büyük birimler halinde) asla temel alınamaz.
[57*] Bu aynı zamanda revizyonistlerin ve oportünistlerin, devrimci silahlı eylemleri, "kitlelerden kopuk" ya da "kitleleri harekete çekmeyen ve kaçıran" eylemler diye suçlamalarının gereksizliğini kanıtlar. Her yerde ve her zaman olduğu gibi, revizyonizm ve oportünizm devrimci mücadelenin gelişimini görmekten çok, mevcut olanla yetinir. Böylece herşeyi mevcut olanla değerlendirir ve yargılar. Bu da devrimci politikada gericiliği ifade eder ve ekonomizm sapmasını oluşturur.
[58*] Daha önce de belirttiğimiz gibi, Latin-Amerika'da foko ile fokoculuk ayrı şeyleri ifade eder. Foko, ilk kır gerillasının tanımlaması için kullanılır ve gerilla odağı-gerilla merkezi anlamına gelir.
[59*] Bu diğer eşitsiz gelişimlerin önemli olmadığı ya da biz ilgilendirmediği demek değildir. Burada söz konusu olan etkinin yaratılması ve örgütlenmesi konusudur.
[60*] Ülkeler arası eşitsiz gelişim, devrimin dünya çapında (ülkeler arasında) eşitsiz gelişimini ifade eder.
[61*] Taktik değişikliği, mevcut şartlarda önemli değişiklik olması ve mücadelenin gelişip-durulması, iniş-çıkışı (ki bu da mevcut şartların devrimci mücadele tarafından değiştirilmesi demektir) tarafından belirlenir.