Sosyalist Devrime Doğru
Lenin, 3 Nisan 1917 günü Petrograd-Finlandiya garına geldi. Kendisini, ilkin Beloostrova'da (Petrograd'dan önceki istasyon) Şliyapnikov başkanlığında bir grup karşıladı. Lenin trende, Şliyapnikov'a, parti sorunları hakkında, Pravda'nın son yazılarında görülen "vatanın savunulması" tezlerine ve değişik parti üyelerinin tutumları üzerine sorular yağdırdı. Petrograd garında Lenin'i karşılayanlar arasında Merkez Komite üyeleri ve Pravda yazı kurulu da bulunuyordu. Bunlar arasında Kamenev'de vardı. Lenin, "Pravda'da şu sıralarda yazdıklarınız nedir öyle? Makalelerinizden bazılarını gördük, açık söyleyeyim, hakkınızda iyi şeyler konuşmadık" diyerek Kamenev'le ayaküstü konuştu.
Lenin, Petrograd Sovyeti başkanı menşevik Çekidze tarafından resmi olarak karşılandı. Ancak Lenin, resmi karşılama töreninin fazla uzamasına izin vermeden, dışarda kendisini bekleyen halkın karşısına çıktı. Gar meydanında Bolşevik Partililer kitle gösterisiyle karşıladılar Lenin'i. Üzerinde parti bayrağının dalgalandığı zırhlı aracın üstüne çıkan Lenin kendini karşılayanlara şunları söyledi:
"Bugün değilse yarın; tüm Avrupa emperyalizminin çökmesi her an beklenebilir. Sizler tarafından gerçekleştirilen Rus Devrimi, bu süreci başlattı ve yeni bir devrin başlangıcı oldu. Yaşasın dünya sosyalist devrimi!"
4 Nisan günü Lenin, Sovyetler oturumlarının yapıldığı Tauride sarayına gitti ve Bolşevikler, menşevikler ve bağımsızlardan oluşan sosyal-demokrat partililerin toplantısında konuştu ve
"Nisan Tezleri"ni açıkladı.
Lenin,
"Bugünkü Devrimde Proletaryanın Görevleri" başlığıyla 7 Nisan günkü Pravda'da yayınlanan tezlerine şu sözlerle başladı:
"Ancak 3 Nisan gecesi Petrograd'a varabildiğim için, 4 Nisan'daki toplantıya, devrimci proletaryanın görevleri konusundaki raporumu, yetersiz hazırlığımı da gözönünde tutarak, doğal olarak ancak kendi adıma sunabildim."
Lenin,
"Nisan Tezleri"ni şu şekilde sıralamaktadır:
1. Rusya açısından, Lvov ve hempasının yeni hükümeti yönetiminde bile, bu hükümetin kapitalist niteliği dolayısıyla, tartışma götürmez bir emperyalist haydutluk savaşı olarak kalan savaş karşısındaki tutumumuz, "savaşı, devrimci amaçlarla sonuna kadar sürdürme" politikasında hiç bir ödüne izin vermez.
2. Bugünkü Rusya'da özgün olan şey, proletaryanın bilinç ve örgütlenme düzeyinin yetersizliğinden ötürü, iktidarı burjuvaziye vermiş olan devrimin birinci aşamasından, iktidarı proletaryaya ve köylülüğün yoksul katlarına devredecek olan ikinci aşamasına geçiştir.
3. Geçici hükümet hiçbir şekilde desteklenmemelidir.
4. İşçi vekilleri sovyetlerinin çoğunluğunda burjuvazinin etkisi altına düşmüş olan ve bu etkiyi proletaryaya yayan halkçı sosyalistlerden sosyalist-devrimcilerden de geçerek, Örgütlenme Komitesine (Çekidze'ye, Çeretelli'ye vb.), Steklov'a vb. vb. kadar, bütün küçük-burjuva oportünist unsurların bloku karşısında, partimizin azınlıkta olduğunun ve şimdilik zayıf bir azınlık oluşturduğunun bilinmesi.
5. Bir parlamenter cumhuriyet değil -çünkü işçi vekilleri sovyetlerinden sonra, buna dönmek, geriye bir adım olurdu- temelden doruğa kadar bütün ülkedeki işçiler, tarım ücretlileri ve köylü temsilcileri sovyetlerinin bir cumhuriyeti.
Polisin, ordunun ve memurların kaldırılması.
Bütün memurlar seçimle gelmeli ve gerektiğinde her zaman halk oyuyla görevlerinden geri alınabilmelidir; memurların maaşları iyi bir işçinin ortalama ücretinden yüksek olamaz.
6. Tarım programının ağırlık merkezinin tarım ücretlileri sovyetlerine aktarılması.
Bütün büyük toprak sahiplerinin topraklarının zoralımı.
7. Ülkenin büyük bankalarının, işçi vekilleri sovyetlerinin denetimi altına konulmuş ulusal tek bir banka halinde derhal birleştirilmesi.
8. Doğrudan görevimiz, sosyalizmin "başlatılması" değildir, yalnızca üretimin ve ürünlerin dağıtımının işçi vekilleri sovyetleri tarafından denetlenmesine derhal geçiştir.
9. Partinin görevleri:
a) En kısa zamanda parti kongresini toplantıya çağırmak;
b) Parti programını başlıca şu konularda değiştirmek:
(1) emperyalizm ve emperyalist savaş konusunda,
(2) devlete karşı tutum ve bir "devlet-Komün"ü istemimiz konusunda,
(3) eskimiş olan asgari programı düzeltmek
c) Partinin adını değiştirmek
10. Enternasyonali yenilemek.
Lenin'in bu tezleri, eski bolşevikler tarafından eleştirilmeye başlandı. Kamenev, Pravda'da yayınlanan bir yazısında, bunların Lenin'in "kişisel görüşleri" olduğunu ileri sürdü. Aynı gün yapılan oylamada Lenin'in tezleri, iki lehte, bir çekimser ve 13 karşı oyla reddedildi.
14 Nisan günü Petrograd Parti Konferansı düzenlenildi. Lenin'in tezleri, Petrograd Parti örgütü tarafından benimsenildi.
"Nisan Konferansı" olarak bilinen RSDİP (B) VII. Kongeransı 24 Nisan günü toplandı.
Bu toplantıda, eski bolşeviklerin görüşleri reddedildi ve Lenin'in tezleri ezici bir çoğunlukla kabul edildi. Böylece, bundan sonra tüm parti faaliyetleri sosyalist devrimin hazırlıklarına yöneltilecekti.
Konferans'da
"Bütün iktidar Sovyetlere!" sloganı kabul edildi.